Երեւանում ներկայացվել է Շանգինի "Ո՞վ եւ ու՞մ հողի վրա է ստեղծել Լեռնային Ղարաբաղի ճարտարապետական գլուխգործոցները" գիրքը

Արմինֆո. "Իմ հայրենակիցները տեղեկատվական վակուումում են գտնվում Արցախում տեղի ունեցող իրադարձությունների վերաբերյալ, քանի որ մեդիա տիրույթում չափազանց քիչ տեղեկատվություն է ներկայացված, բայց ես անկեղծորեն համոզված եմ, որ այն, ինչ տեղի է ունեցել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում, ողբերգություն է ոչ միայն հայ ժողովրդի, այլև ռուս ժողովրդի համար": Այդ մասին մայիսի 5-ին իր "Ո՞վ եւ ու՞մ հողի վրա է ստեղծել Լեռնային Ղարաբաղի ճարտարապետական գլուխգործոցները" գրքի շնորհանդեսի ժամանակ հայտարարել է հեղինակ, Ռուսաստանի ճարտարապետ, պրոֆեսոր Նիկիտա Շանգինը։

Իր աշխատության մեջ հեղինակը ոչ միայն ներկայացնում է Արցախի պատմական հայկական ճարտարապետական հուշարձանները, այլև մերկացնում է այդ տարածքներում պատմական փաստերը խեղաթյուրելու և հայկական հարուստ մշակութային ժառանգությունը յուրացնելու ադրբեջանական փորձերը:

Խոսելով իր գրքի մասին՝ Շանգինը նշել է, որ այն գրվել է ինքնաբուխ, և, ավելի շուտ, էսսե է ։ "Այն ամենը, ինչ գրված է իմ կողմից այս գրքում, կարող է անել ցանկացած մարդ, ով ունի բաց աղբյուրների հասանելիություն։ Իմ նպատակը զուտ գիտական չէր. ես ձգտել եմ այնպես անել, որ յուրաքանչյուր բառ հասանելի լինի ցանկացած մարդու: Երբ սկսվեցին Արցախում ողբերգական իրադարձությունները, ես չէի կարող անմասն մնալ և չարտահայտվել։ Ես հոդվածներ էի պատրաստում հրապարակման համար, և հենց այդ ժամանակ ԴԻԱԼՈԳ կազմակերպության նախագահ Յուրի Նավոյանն առաջարկեց ինձ այդ ամենը հավաքել գրքում", - պատմել է հեղինակը։

Շանգինը խոստովանել է, որ իր հայրենակիցների շրջանում իսկապես շատ են մարդիկ, ովքեր ծանոթ չեն Արցախի պատմությանը, ինչի առնչությամբ կարևորում է նման միջոցառումների անցկացումը ոչ միայն Հայաստանում, այլև Ռուսաստանում:

Անդրադառնալով ադրբեջանցիների կողմից Արցախի մշակութային ժառանգությունն ալբանական ծագման պատրվակով յուրացնելու խնդրին՝ Շանգինը նշել է, որ բազմիցս բարձրացրել է այդ հարցը։ Այդ առնչությամբ նա նշել է, որ Արցախի բազմաթիվ տաճարներ թվագրվում են 11-12-րդ դարերով, մինչդեռ, կովկասյան Ալբանիան որպես պետություն դադարել է գոյություն ունենալ 5-րդ դարում և չի ունեցել պետություն ձևավորող ժողովուրդ:

Այդ առնչությամբ Յուրի Նավոյանը նշել է, որ գիրքը գիտական պատասխան է Ադրբեջանի կողմից կեղծարարության բոլոր փորձերին: Ինչպես պարզաբանել Է կազմակերպության նախագահը, բազմաթիվ պետություններ այսօր ընկնում են ադրբեջանական քարոզչության ազդեցության տակ, հիշեցնելով, որ ավելի վաղ Վատիկանում անցկացվել է "Քրիստոնեությունն Ադրբեջանում. պատմություն եւ արդիականություն" միջազգային համաժողովը, որտեղ արցախյան մշակութային ժառանգությունը ներկայացվել է որպես կովկասա-ալբանական: Այդ առնչությամբ նա ընդգծել է, որ միջոցառման նպատակն է նաև արդարության ձայն բարձրացնել ադրբեջանական կեղծարարության փորձերի դեմ:

"Ադրբեջանը նման միջոցառումներին ներգրավում է այլ երկրների գիտադիվանագիտական հանրությանը։ Այն ամենը, ինչ կարելի է անե, պատմական ճշմարտությունը ներկայացնելն է", - նշել է Նավոյանը, վստահեցնելով, որ այժմ արցախյան թեմատիկան կարեւոր տեղ է զբաղեցնում գիտական միջավայրում։

ԵՊՀ մշակութաբանության ամբիոնի վարիչ Համլետ Պետրոսյանն, իր հերթին, համոզմունք է հայտնել, որ այդ գիրքը կարևոր է նաև այն տեսանկյունից, որ այսօր Հայաստանում չկա իշխանությունների ներկայացուցիչ, որը բարձրացնի հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացման հարցը: "Մենք այսօր այնպիսի վիճակում ենք, երբ ցանկացած նման ուշադրություն արժեքավոր է հայ ժողովրդի համար։ Այսօր ես զարմանքով հետևում եմ, որ Հայաստանի իշխանությունների կողմից ոչ ոք չի բարձրացնում այդ հարցը։ Այս առումով մեզ համար կարևոր է ցանկացած ձայն, որը բարձրացնում է նման կարևոր թեմաներ։ Մենք բոլորս փնտրում ենք ճշմարտությունը, հույս ունենք գտնել այն և շնորհակալ ենք բոլոր նրանց, ովքեր մեզ հետ գնում են այդ ճանապարհով", - նշել Է Պետրոսյանը։

Միևնույն ժամանակ, Արցախի նախկին արտգործնախարար Կարեն Միրզոյանն ընդգծել է, որ գրքում բարձրացված խնդիրը վերաբերում է ոչ միայն արցախցիներին, այլև ունի համաշխարհային նշանակություն: Նա նշել է, որ այսօր Արցախում ոչնչացվում են հուշարձաններ, որոնք պատկանում են ողջ մարդկությանը, սակայն Ադրբեջանի կողմից ներկայացվում են որպես ալբանական: "Նման աշխատանքները երախտագիտության կարիք չունեն, քանի որ, կարծում եմ,  նման թեմաներ բարձրացնելը յուրաքանչյուր մարդու պարտքն է։ Ուստի, միայն նշեմ, որ այս թեմայի մասին պետք է շատ խոսել, բարձրաձայն և անընդհատ", - եզրափակել է Միրզոյանը։

Շնորհանդեսի ընթացքում գրքի հեղինակը նաև հիշեցրել է, որ Արցախի ներկայիս հերոսները՝ նրա ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը, այսօր պատանդ են պահվում ադրբեջանական բանտում, և ընդգծել, որ նրանց ազատ արձակումը սրբազան պարտք է:

Նշենք, որ գրքի շնորհանդեսը, որը կազմակերպել էր ԴԻԱԼՈԳ կազմակերպությունը,  տեղի է ունեցել Հայաստանի գիտական և կրթական հաստատությունների, արցախցի մտավորականների և երիտասարդների մասնակցությամբ: