Երեթշաբթի, 17 Սեպտեմբերի 2024 14:40

Արմինֆո.Փարիզի և Երևանի հարաբերությունները վերջին շրջանում գրգռիչ են, առնվազն, երկու պետությունների համար։ Ֆրանսիայի ԱԳ նախարար Ստեֆան Սեժուրնեի այցը Հայաստան այդպես է մեկնաբանել ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։

 

Փորձագետը փաստել է, որ Սեժուրնեն շուտով կլքի իր պաշտոնը և կդառնա եվրահանձնակատար, սակայն չի բացառել, որ հայկական ուղղություն դեռ պետք է վերադառնա:

 

"Փարիզի և Երևանի հարաբերությունները վերջին շրջանում գրգռիչ են, առնվազն, երկու պետությունների համար։ Մոսկվան դրանցում տեսնում է Աֆրիկայում իր անհաջողությունները հետխորհրդային տարածքում  ազդեցության ուժեղացմամբ փոխհատուցելու Ֆրանսիայի փորձ։ Ոչ միայն Հայաստանում՝ ի դեպ։ Երևանից հետո պարոն Սեժուրնեի "հրաժեշտի շրջագայության" երկրորդ կետը Քիշնևն է։ Բացի այդ, Ֆրանսիան ԵՄ-ի, ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի հետ միասին դիտարկվում է որպես "քաղաքական Արևմուտքի" առավել ակտիվ ներկայացուցիչ հայ-ադրբեջանական խաղաղ կարգավորման ծրագրի առաջմղման գործում, որն ուղղված է Անդրկովկասում ՌԴ ազդեցության նվազեցմանը:

 

Իսկ Բաքվում ինչ-որ "ապաստանի դաշինքներ" կառուցելու Երեւանի ցանկացած փորձ (թե Մոսկվայի, թե Փարիզի, թե Թեհրանի հետ) մեկնաբանվում է որպես եթե ոչ ռազմաքաղաքական ռևանշի, ապա Ադրբեջանի համար շահավետ ստատուս-քվոյի շտկման փորձեր (թեկուզեւ լատենտ)", - կարծում է Մարկեդոնովը ։

 

Սակայն նա վստահ է, որ Սեժուրնեի այցը չպետք է դիտարկել բացառապես Մոսկվայի և Բաքվի աշխարհաքաղաքական ֆոբիաների համատեքստում (թեև դրանց համար կան նաև միանգամայն ռացիոնալ հիմքեր)։

 

"Պարոն հեռացող նախարարը ՝ ապագա եվրահանձնակատարը, Երեւան է ժամանել Եվրամիությանը Հայաստանի անդամակցության օգտին ձայներ հավաքելու վերջերս մեկնարկած արշավի ֆոնին։ Թեման նոր չէ ։ Հունիսին Հայաստանի խորհրդարանում լսումներ են անցկացվել "միասնական Եվրոպային" անդամակցելու հանրապետության հայտի վերաբերյալ հանրաքվեի անցկացման նպատակահարմարության վերաբերյալ: Այդ ակցիայի նախաձեռնողներն են , այսպես կոչված, "ժողովրդավարական ուժերի պլատֆորմի" ներկայացուցիչները (Արման Բաբաջանյան, Արամ Սարգսյան, Տիգրան Խզմալյան): Վարչապետ Փաշինյանի կրտսեր գործընկերները, որոնք հրապարակավ հնչեցնում են նրա բազմաթիվ կասկածներն ու թաքնված մտքերը, որոնց ժամանակը դեռ չի եկել։ Ինքը ՝ կառավարության ղեկավարը, հուլիսի 1-ին հայտարարել է, որ Հայաստանում Եվրամիության անդամակցության վերաբերյալ հանրաքվեի անցկացումը հարցեր կառաջացնի, որոնց պատասխանը չկա։ Այդպիսով, առավելագույն ծրագիրը հետաձգվել է:

 

Սակայն Սեժուրնեի Երեւանում գտնվելու երկրորդ օրը մեկնարկեց ԵՄ-ին Հայաստանի անդամակցության համար ստորագրահավաք - նվազագույն ծրագիրը ։ Նրա լիազոր ներկայացուցիչը Արտակ Զեյնալյանն էր (որոշ ժամանակ զբաղեցնում էր արդարադատության նախարարի պաշտոնը)։ Եվ եթե հավաքողները մինչև նոյեմբերի 14-ը անցնեն 50 հազար ստորագրության մակարդակը (բարդ, բայց ոչ զրոյական խնդիր), ապա նախաձեռնությունը կներկայացվի հանրապետության Ազգային ժողով ։ Եթե ժողովրդի ընտրյալները հավանություն չտան օրինագծին, ապա նոր ստորագրահավաք կսկսվի նախաձեռնությունը համաժողովրդական հանրաքվեի դնելու համար։ Դրա համար կպահանջվի 300 հազար ստորագրություն։ Բայց կարող են աջակցել",- հավելել է քաղաքագետը։

 

Փորձագետի խոսքով՝ դե ֆակտո ստացվել է, որ բարձրաստիճան այցելուն Երևանում իր հայտնվելով հավանություն է տվել եվրոպական նախաձեռնության առաջմղման արշավին:

 

Ընդ որում,  նա չի բացառում, որ քարոզարշավը որոշակի աջակցություն ստանա և առաջ գնա: "Ամեն դեպքում, այն, ինչի մասին ժամանակին "TRT World" - ի համար ռեզոնանսային հարցազրույցում խոսում էր ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը, արդեն տեղի է ունեցել ։ Եվրաինտեգրման թեման մտցվել է հանրապետության պաշտոնական քաղաքական դիսկուրսի մեջ։ Ոչ թե որպես մարգինալ սյուժե, այլ՝ առանցքային հարցերից մեկը", - փաստել է Մարկեդոնովը։

 

Միևնույն ժամանակ, փորձագետը վստահ է, որ եվրոպական օրակարգի առաջխաղացումը և դրա ամրագրումը դե յուրե ինքնըստինքյան կառաջացնի Մոսկվայի, իսկ հնարավոր է նաև Բաքվի կոշտ արձագանքը, սակայն՝ առանց Անկարայի հատուկ առարկությունների:

 

"Նոր հարց է, թե որքան հեռու և ուր կտանի նման կոշտությունը։ Իրանի համար հետաքրքիր է Հայաստանը ՝ որպես գործընկեր, բայց նա չի օգնի նրա "եվրոպականացմանը"։ Այրվող Մերձավոր Արևելքը նույնպես թույլ չի տա կովկասյան ուղղությամբ կիրառել ուժերի և միջոցների առկա ողջ զինանոցը։ Արդյո՞ք ԵՄ-ն կօգնի: Հարցը հռետորական է: Թեև պարոն Սեժուրնեն փորձեց պատասխանել դրան ՝ երևանյան այցի ընթացքում խոսելով Ռուսաստանի մասին ՝ որպես խոչընդոտ Հայաստանի ժողովրդավարության ճանապարհին։ Կովկասում ՌԴ - ի համար խնդիրներ ստեղծելը ոչ թե հանուն հայկական ազգային շահերի է, այլ գործիքապես հանուն տարածաշրջանում "քաղաքական Արևմուտքի" ամրապնդման ՝ ահա այսօր ամենաակնհայտ եվրոպական հեռանկարը։ Եվ ոչ միայն Հայաստանի իսթեբլիշմենթի, այլ նրա բոլոր քաղաքացիների համար",- կարծում է Մարկեդոնովը։