Զախարովան ադրբեջանցի լրագրողին հիշեցրել է նախորդ դարի 80-ականների վերջին Ադրբեջանից հեռացած հայերի մասին

Արմինֆո. Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան ադրբեջանցի լրագրողին, որը փորձել է իրենց տներից վտարված արցախցիներին Լեռնային Ղարաբաղ վերադարձնելու հարցը կապել Հայաստանի տարածք ադրբեջանցիների վերադարձի հետ, հիշեցրել է այն հայերի մասին, որոնք նախորդ դարի 80-ականների վերջին լքել են Ադրբեջանը:

Ապրիլի 18-ին ամենշաբաթյա ճեպազրույցի ժամանակ, պատասխանելով այն հարցին, թե արդյոք արցախցիների՝ Լեռնային Ղարաբաղ վերադառնալու հարցերը չպետք է դիտարկվեն ադրբեջանցիների ՝ Հայաստան վերադառնալու հարցին համահունչ, Զախարովան կոչ է արել երկու հարցերը նույն հարթության մեջ չդնել։ "Ինձ թվում է ՝ պետք է տարանջատել այդ հարցերը։ Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի տարածքը լքած հայ բնակչությանը, ապա, ինչպես արդարացիորեն նկատեցիք, ադրբեջանական իշխանությունները "վերաինտեգրման" հատուկ ծրագիր են ընդունել։ Ռուսաստանը ողջունում և աջակցում է այդ քայլին։ Ղարաբաղի հայերը պետք է հնարավորություն ունենան վերադառնալ տարածաշրջան՝ իրենց իրավունքների և, իհարկե, անվտանգության պատշաճ ապահովմամբ", - ասել է նա, հավելելով, որ Մոսկվան իր կողմից պատրաստ է ամեն կերպ աջակցել դրան։

"Խոսելով 80-ականների վերջին և 90-ականների սկզբին հակամարտության հետևանքով Հայաստանից հեռացած ադրբեջանցիների, ինչպես նաև Բաքվից, Սումգայիթից և ադրբեջանական այլ քաղաքներից նույն ժամանակահատվածում հեռացած հայերի մասին, կցանկանայի նշել, որ այդ քաղաքացիների վերադարձի հնարավոր պայմաններ ստեղծելու համար անհրաժեշտ է մեծ ծավալի աշխատանք կատարել։ Անհրաժեշտ է, որպեսզի իրականացվի հայ - ադրբեջանական հարաբերությունների համալիր կարգավորում, ստեղծվի վստահության մթնոլորտ, որպեսզի իրականացվեն այն միջոցառումները, որոնք նախատեսված են հենց Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև բարձր մակարդակի եռակողմ հայտարարություններով ։ Նաև անհրաժեշտ է մշակել խաղաղության պայմանագիր, ապաշրջափակել տրանսպորտային հաղորդակցությունները, սահմանազատել սահմանը, կապեր հաստատել քաղաքացիական հասարակությունների միջև", - ասել է ռուս դիվանագետը ։ Նրա խոսքով, եւ միայն վերը նշված աշխատանքի արդյունքում հնարավոր կլինի սկսել երկու ժողովուրդների հաշտեցման գործընթացը, երբ մարդիկ կկարողանան առանց վախենալու մեկնել հարեւան երկիր եւ բնակվել նրա տարածքում:

Նշենք, որ 2020 թվականի սեպտեմբերին և 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախի նկատմամբ Ադրբեջանի լայնածավալ ագրեսիայից և դրան հաջորդած էթնիկ զտումից հետո, ընդհանուր առմամբ, ավելի քան 150 հազար ղարաբաղցիներ անօթևան են դարձել։ Իսկ 80-ականների վերջին ՝ 90 - ականների սկզբին Ադրբեջանից, տարբեր գնահատականներով, ստիպված են եղել փախչել 400-500 հազար հայեր, և դա տեղի է ունեցել Ադրբեջանական ԽՍՀ իշխանությունների կողմից իրականացված ջարդերի և սպանությունների հետեւանքով։ Դրանք տեղի են ունեցել Սումգայիթում, Բաքվում, Կիրովաբադում և հայաշատ այլ քաղաքներում ։