Ձկնաբույծներ. Իշխանությունները չեն կատարել իրենց խոստումները

Արմինֆո. Դեկտեմբերի 11-ին Շրջակա միջավայրի նախարարության շենքի դիմաց ակցիա են անցկացրել ձկնաբույծները, որոնք բողոքում են արտեզյան հորերից շրջանառվող ջրերի կիրառմանն ուղղված օրենքի ընդունման դեմ:

Ցուցարարները դժգոհում են, որ օրենքի պահանջների կատարման համար մեծ գումար է պահանջվում: Մինչդեռ, հանրապետության գրեթե բոլոր ձկնաբուծական տնտեսությունները վարկային բեռի տակ են։ Առաջարկվող չինական պոմպերը շատ արագ շարքից դուրս են գալիս, և, եթե 1-2 ժամվա ընթացքում անսարքությունը չշտկվի, ձուկը, գործնականում, անկում է: Ձկնաբույծները դժգոհել են նաև, որ իշխանությունները չեն կատարել ստորգետնյա ջրերի օգտագործման կարգի սահմանման աշխատանքային խումբ ստեղծելու իրենց խոստումները, որում նախատեսվում էր ներառել նաև իրենց: Ձկնաբուծական տնտեսությունների ներկայացուցիչների տվյալներով՝ ներկայումս շուրջ 700 աղբյուր ապօրինի է օգտագործվում։ Նրանք պահանջել են, նախ, փակել դրանք, այլ ոչ թե աչք փակել այդ փաստի վրա։ Նորամուծությունների կիրառումը, ըստ ձկնաբույծների, կարող է հանգեցնել 15-20 հազար աշխատատեղերի կրճատման։

Ակցիայի մասնակիցներին առաջարկել են երեք օր սպասել նախարարության հրավերի, սակայն նրանք չեն համաձայնել։ Ցուցարարների մի մասը շարժվել է դեպի կառավարության շենք, պահանջելով հանդիպում փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանի հետ, մյուս մասը մնացել է նախարարության շենքի մոտ։

Հիշեցնենք, որ ջրային օրենսգրքում կատարված փոփոխությունների համաձայն, Հայաստանում կներդրվի պարտադիր պահանջ՝ ջրօգտագործող ընկերություններում Արարատյան դաշտի ավազանում ջրի շրջանառության փակ համակարգ ունենալու վերաբերյալ: ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյանի խոսքով ՝ այս միջոցառումն անհրաժեշտ է այն աղետալի իրավիճակի կարգավորման համար, որը ստեղծվել է Արարատյան դաշտի արտեզյան հորերի հետ, որոնք պայմանավորված են կլիմայի փոփոխությամբ և մարդու տնտեսական գործունեությամբ: Փաթեթով նախատեսվում է նորմ սահմանել ջրօգտագործող ընկերությունների մոտ ջրի շրջանառության փակ համակարգի առկայության մասին ։ Այսպիսով, ՀՀ կառավարությունը փորձ է ձեռնարկում առկա ռիսկերի առավել արդյունավետ կառավարման և խմելու ջրի պաշարների տնտեսման ուղղությամբ: Մարդու գործունեության արդյունքում Արարատյան արտեզյան ավազանում ջրի զգալի դեֆիցիտ է առաջացել ։ Արարատյան դաշտի ստորերկրյա ջրերի շահագործման պաշարի մեծությունը ավելի քան 15% - ով պակաս է ստորերկրյա ջրերի տարեկան թույլատրելի օգտագործումից: 2013-2016 թթ. իրականացվել է լքված և ապօրինի շահագործվող հորատանցքերի լուծարման և կոնսերվացման գործընթաց, որի արդյունքում լուծարվել է 55 հորատանցք, կոնսերվացվել է 61-ը, ինչը հնարավորություն է տվել տնտեսել ընդհանուր առմամբ 4843 լ/վ ջուր: Արդյունքում, 2015-2017թթ.Արարատյան դաշտում գրունտային ջրերի մակարդակը սկսել է բարձրանալ: Սակայն հետագայում կրկին սկսվել է ստորերկրյա ջրերի մակարդակի իջեցում, ինչն անթույլատրելի է ։ Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ կլիմայական փոփոխությունների և մարդու անպատասխանատու գործունեության հետևանքով Արարատյան արտեզյան ավազանում տեղի է ունենում ստորերկրյա ջրերի պաշարների սպառում, ինչը շատ կարճ ժամանակահատվածում կհանգեցնի գլոբալ էկոլոգիական և սոցիալ - տնտեսական աղետի: Վերջին 30 տարիների ընթացքում, մասնագետների և տեղի բնակիչների գնահատականներով, հովտում ստորգետնյա արտեզյան ավազանի մակարդակը 35 մետրով իջել է ։ Հետևաբար, անհրաժեշտ է իրականացնել ստորգետնյա ջրերի կառավարման միջոցառումներ ՝ ռեսուրսների գերշահագործումը կանխելու համար: Ընդ որում, երկրի 260 ձկնաբուծական տնտեսություններ ավելի շատ խմելու ջուր են օգտագործում, քան՝ երկրի ողջ բնակչությունը։