Շաբաթ, 18 Նոյեմբերի 2023 13:48

Արմինֆո.ԱՄՆ-ի առաջիկա նախագահական ընտրությունները թե ուղղակի, թե անուղղակի ազդեցություն են ունենալու աշխարհի և Հայաստանի վրա՝ ով էլ ընտրվի Միացյալ Նահանգների նախագահի պաշտոնում: Նման կարծիք է հայտնել ամերիկագետ Սուրեն Սարգսյանը։

 

Վերլուծելով 2024թ. նոյեմբերին ԱՄՆ-ում կայանալիք նախագահական ընտրությունների արդյունքների ազդեցությունը ամերիկյան արտաքին քաղաքականության վրա, ընդհանրապես, և, մասնավորապես, Հայաստանի վրա, փորձագետը փաստե, է, որ եթե ամերիկացի ընտրողը քվեարկում է ներքին խնդիրների լուծման վեկտորի օգտին, ապա արտաքին աշխարհը, բնականաբար, նայում է ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության հնարավոր փոփոխությանը և առաջնահերթությունների վերանայմանը։

 

Ամերիկագետը համոզմունք է հայտնել, որ հիմնական մրցավազքը կծավալվի գործող նախագահ, դեմոկրատ Ջոզեֆ Բայդենի և նախկին նախագահ, հանրապետական Դոնալդ Թրամփի միջև:

 

«Միաժամանակ կարելի է նաև պնդել, որ այս ընտրություններն առանձնանալու են անկանխատեսելիության գործոնով, որը բավական շոշափելի է լինելու՝ հաշվի առնելով երկու հիմնական թեկնածուների տարիքը (Բայդենը 80 տարեկան է, իսկ Թրամփը՝ 77), Թրամփի դեմ շուրջ 4 տասնյակ մեղադրանքներն ու ազատությունից զրկելու հեռանկարը, Բայդենի դեմ սկիզբ առած իմպիչմենտը, ինչպես նաև ներքաղաքական և արտաքին քաղաքական գործընթացները», - շարունակել է Սարգսյանը:

 

Նրա խոսքով, բնականաբար, արտաքին քաղաքական կուրսը կախված կլինի այն բանից, թե ով կհաղթի, և ով կգլխավորի մեծամասնությունը ԱՄՆ Կոնգրեսում: Սարգսյանը համոզված է, որ Բայդենի վերընտրվելու դեպքում ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունն էական փոփոխությունների չի ենթարկվի, հաշվի առնելով այն առաջնահերթությունները, որոնք այսօր գերիշխում են օրակարգում: «Սակայն, եթե ուժերի հավասարակշռությունը Կոնգրեսում խախտվի, հնարավոր են շոշափելի փոփոխություններ, այդ թվում՝ ուկրաինական ուղղությամբ, իսրայելական ուղղությամբ, դաշնակիցների հետ հարաբերություններում և այլն: Չմոռանանք, որ Ուկրաինային օգնության տրամադրման հարցում հանրապետականների շրջանում լուրջ անհամաձայնություն կա», - նշել է փորձագետը:

 

Նրա ասելով, անկախ այն հանգամանքից, թե երբ կավարտվի ուկրաինական պատերազմը, Ռուսաստանի դեմ կիրառվող սանկցիոն քաղաքականությունը Բայդենը շարունակելու է: «Թե որքանով Ռուսաստան-Արևմուտք ծայրաստիճան լարվածությունը ազդեցություն կունենա Հայաստանի անվտանգային և տնտեսական իրավիճակի վրա, դժվար չէ կռահել: Բնական է, որ Հայաստանի շահերից կբխեր, եթե Հայաստանը չհայտնվեր այդ բախման կիզակետում, հնարավորություն ունենալով աշխատել աշխարհաքաղաքական կենտրոնների ընդհանուր շահերի, այլ ոչ թե հակասությունների վրա: Դրանից զատ, երկարաժամկետ կտրվածքով հակառուսական պատժամիջոցները կարող են լուրջ ազդեցություն ունենալ Հայաստանի վրա՝ հաշվի առնելով ռուսական էներգակիրներից Հայաստանի կախվածությունը, ԵԱՏՄ-ին և ՀԱԿՊ-ին Հայաստանի անդամակցությունը, տնտեսությունների՝ հազարավոր թելերով փոխկապակցվածությունը: Եթե այսօր Հայաստանը կարողանում է որոշակի դիվիդենտներ ունենալ Ռուսաստանը շրջանցող ֆինանսական հոսքերից, ապա փաստ չէ, որ դա կարող է երկար շարունակվել՝ հաշվի առնելով Վաշինգտոնից եկող պարբերական զգուշացումները», - կարծում է Սարգսյանը:

 

Նրա կարծիքով, Թրամփի վերադարձի պարագայում Ուկրաինայի գործոնի էական նվազում կարող է տեղի ունենալ Վաշինգտոնում՝ բերելով նաև ռուս-ամերիկյան հարաբերություններում որոշակի լիցքաթափում: Սակայն՝ ընդամենը որոշակի: «Թրամփը պատերազմը դադարեցնելու և բանակցություններ սկսելու կողմնակից է, ինչը կնշանակի Ռուսաստանի նկատմամբ կոշտ դիրքավորման որոշակի թուլացում՝ բանակցությունների սեղանի շուրջ Մոսկվային բերելու նպատակով: Չի բացառվում, որ այս համատեքստում Վաշինգտոնը դիտարկի որոշ պատժամիջոցների վերացում: Ընդհանրապես, Թրամփը մշտապես հանդես է եկել Ռուսաստանի հետ համագործակցելու օգտին: Նա արդեն հայտարարել է պատերազմը մեկ օրում կանգնեցնելու իր ունակության մասին: Իհարկե, Թրամփի վրա ներքաղաքական հզոր ճնշումներ են լինելու, բայց չմոռանանք, որ Թրամփն այլևս ոչինչ չունի կորցնելու, քանի որ, հաղթանակի պարագայում, սա իր նախագահության վերջին քառամյակն է լինելու: Պարզ է, որ եթե Վաշինգտոնը սկսի պատժամիջոցներ հանել Ռուսաստանի վրայից, ապա այլ պետություններ, մանավանդ նրանք, որոնք ոչ մեծ հրճվանքով էին պատժամիջոցներ կիրառում Ռուսաստանի դեմ, լեգիտիմ առիթ կունենան պատժամիջոցների վերացման հարցում: Ռուսաստանի նկատմամբ տարվող քաղաքականության որոշակի մեղմացմանը զուգահեռ, Թրամփն առավել կոշտ է դիրքավորվելու Իրանի նկատմամբ՝ ձևավորելով պայմանականորեն ասած «Israel First» քաղաքականությունը Մերձավոր Արևելքում՝ դրանից բխող բոլոր հետևանքներով», - նշել է փորձագետը:

 

Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա, ամերիկագետի համոզմամբ, Իրանի դեմ իրականացվող ցանկացած գործողություն, լինի դա ռազմական թե տնտեսական սանկցիաների միջոցով, չի կարող բխել Հայաստանի շահերից: «Իհարկե, Հայաստանի համար թե՛ տնտեսապես, թե՛ անվտանգության տեսանկյունից առավել շահավետ կլիներ, եթե ԱՄՆ-Իրան հարաբերությունները կարգավորվեին, և պատժամիջոցները վերանային, սակայն այդպիսի հեռանկարը մշուշոտ է թվում: Հետևաբար, Հայաստանը պետք է կարողանա ճիշտ կողմնորոշվել համաշխարհային գործընթացների մասով և փորձի նվազեցնել սպասվող մարտահրավերները՝ նախապես պատրաստվելով դրանց», - ամփոփել է Սարգսյանը: