Արմինֆո.Դեռևս երկու տարի առաջ Ցեղասպանագետների միջազգային ասոցիացիայի նախագահ Մելանի Օ ' Բրայենը նախազգուշացրել էր, որ Լեռնային Ղարաբաղի իրադարձությունները կարելի է հավասարեցնել ցեղասպանությանը: Երկու տարի անց նրա մտավախությունները բազմիցս հաստատվեցին, մինչև որ նա և իր գործընկերները դիմեցին ՄԱԿ-ին ՝ խնդրելով դադարեցնել տեղի ունեցողը: Գրում Է Blankspot-ը:
Ինտերնետային ռեսուրսին տված բացառիկ հարցազրույցում Մելանի Օ ' Բրայենը բացատրում է, թե ինչու են Ադրբեջանի գործողությունները ցեղասպանություն ներկայացնում:
"Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը հարձակվում է Լեռնային Ղարաբաղի հայերի վրա, քանի որ նրանք հայ են ։ Այսպիսով, խումբը դիտարկվում է որպես էթնիկ և (կամ) ազգային, երկուսն էլ պաշտպանված խմբեր են ՝ Ցեղասպանության մասին կոնվենցիային համապատասխան: Ցեղասպանության գործընթացը հաջողությամբ պսակվեց Քաշաթաղի (Լաչինի միջանցքի) շրջափակման շնորհիվ", - ասում է Մելանի Օ ' Բրայենը։
Նրա խոսքով, այդ միջանցքի արգելափակումը եւ առողջապահության հասանելիության մերժումը ցույց են տալիս Լեռնային Ղարաբաղը ոչ միայն էթնիկ առումով հայերից մաքրելու, այլեւ նրանց ֆիզիկապես ոչնչացնելու մտադրությունը:
"Պարենի և բժշկական օգնությաուն մերժումը միայն մահվան է հանգեցնում, և այդ գործողությունները ցեղասպանության կարևոր մասն են, որը մենք տեսել ենք այլ ցեղասպանություններում, այդ թվում ՝ Հոլոքոստը, Հայոց ցեղասպանությունը, Կամբոջայի ցեղասպանությունը և Ռոհինջայի ցեղասպանությունը", - փաստել է ցեղասպանագետը:
Նա նշել է, որ Ադրբեջանը հայտարարել է, որ միջանցք կբացի Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչներին բաց թողնելու համար ։ "Սակայն նրանք չեն կարողանա վերադառնալ։ Այսպիսով, Լեռնային Ղարաբաղում այդ 120 000 մարդու ընտրությունը հետևյալն է ՝ մնալ և տառապել ցեղասպանությունից սովի և բժշկական օգնության բացակայության պատճառով: Եվ սա, չնայած այն բանին, որ Միջազգային դատարանը Ադրբեջանին հասկացրել է, որ Քաշաթաղի միջանցքի արգելափակումը ուղղակի սպառնալիք է ստեղծում հայերի համար", - ուշադրություն է հրավիրել փորձագետը, ով համոզմունք է հայտնել, որ Ադրբեջանում դա լիովին գիտակցում են։
Նա նշել է, որ Ադրբեջանը տեղյակ է Հաագայի որոշման մասին, սակայն շարունակում է շրջափակումը: "Բացի այդ, վերջին օրերին Ադրբեջանը ռմբակոծել է քաղաքացիական շրջանները, ինչը նույնպես պատերազմական հանցագործություն է համարվում։ Հազարավոր մարդիկ փախել են Ադրբեջանի կողմից գրավված և օկուպացված գյուղերից ՝ չունենալով այլ ելք: Ադրբեջանն այժմ սպանում է ռմբակոծություններով, սովով և բժշկական օգնության մերժմամբ ։ Ադրբեջանը հայտարարել է, որ սնունդ և վառելիք կհասցնի Լեռնային Ղարաբաղ, սակայն դեռ հայտնի չէ, թե արդյոք դա կարվի նման մարդասիրական կարիքները 9 ամիս մերժելուց հետո:
Ցեղասպանության ռիսկի գործոնները տարիներ շարունակ առկա են եղել Լեռնային Ղարաբաղում, ներառյալ ատելության խոսքը և հայկական մշակութային ժառանգության օբյեկտների ոչնչացումը, ինչպիսիք են եկեղեցիները: Ատելության հրահրումը և դդիվայնացումը տեղի են ունենում, ի թիվս այլ բաների, երկրի ղեկավարների կողմից, զանգվածային լրատվամիջոցներում և դպրոցական կրթության մակարդակում: Սակայն 2022 թվականի դեկտեմբերից, երբ Ադրբեջանը արգելափակեց Քաշաթաղի միջանցքը, իսկ հետո նաև Լեռնային Ղարաբաղից եկող այլ ճանապարհներ, հենց այդ ժամանակ մենք տեսանք ցեղասպանության ռիսկի աճ, և եթե շրջափակումը շարունակվի, այն կվերածվի ցեղասպանության ՝ տարածաշրջանը լքելու անկարողության պատճառով", - հավելել է ցեղասպանագետը։