Ռուբեն Վարդանյանն Արցախի շուրջ ճգնաժամային իրավիճակի հանգուցալուծման երեք սցենար է տեսնում

Արմինֆո. Արցախի նախկին պետնախարար, բարերար Ռուբեն Վարդանյանը Արցախի շուրջ ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակի հանգուցալուծման երեք սցենար է տեսնում:

Այսպես, "Caucasus Watch" հեղինակավոր պարբերականին տված հարցազրույցում, անդրադռնալով հարցին, թե ինչպես է տեսնում Արցախի զարգացումը առաջիկա 20 տարիներին, Վարադանյանը ևս մեկ անգամ մատնանշել է արցախցիների վճռականությունը՝ մնալ իրենց հայրենիքում, պաշտպանել այն, դիմադրել և արարել հայրենի հողում: Միևնույն ժամանակ, քաղաքական գործիչը կարծում է, որ ՀՀ-ում իշխանափոխությունը կարող է քաղաքականապես մերձեցնել Հայաստանն ու Արցախը: "Ավելի լայն մասնակցություն կարող է լինել նաև միջազգային սուբյեկտներից։ Ուստի, առաջին սցենարը, որը մենք միանգամայն հնարավոր ենք համարում առաջիկա 30-50 տարիների համար, ստատուս քվոյի պահպանումն է",- նշել է նա։ Այս համատեքստում բարերարը հավելել է, որ տարբեր հարթակներում դիտարկվում են տարբեր այլընտրանքային սցենարներ, որոնք դուրս են ստատուս քվոյի պահպանման շրջանակներից:

Շարունակելով թեման ՝ որպես իրավիճակի զարգացման երկրորդ սցենար, նա նշել է Արցախի ինտեգրումը Ռուսաստանի կազմ որպես "արբանյակ"։

"Երրորդ սցենարը ենթադրում է" միջազգային մանդատ " կամ օտարերկրյա ուժերի միջամտություն ՝ անվտանգության որոշակի երաշխիքների տրամադրմամբ։ Հարավային Կովկասը Արեւմուտքի եւ մյուսների կողմից միշտ դիտարկվել է որպես ռուսական ազդեցության գոտի։ Արևմուտքը Ռուսաստանին պատվիրակել է Հարավային Կովկասի անվտանգությունը։ Այժմ այս իրավիճակը կարող է փոխվել։ Իրանը, ամենայն հավանականությամբ, կշարժվի տարածաշրջանում ադրբեջանա - իսրայելական դաշինքի հավասարակշռման ուղղությամբ։ Հիշեցնեմ, որ այսօր Իրանի հարաբերություններն Անկարայի (ՆԱՏՕ-ի անդամ) հետ ավելի լավ են, քան Բաքվի հետ։ Եթե Իրանը դառնա Կովկասում անվտանգության երաշխավոր։.. Ինչպե՞ս կարձագանքի Արևմուտքը դրան։ Այնուամենայնիվ, շատ կարևոր է, որ մարդիկ հասկանան, որ ապագան մեր ձեռքերում է: Մենք, պարզապես, չենք կարող մի կողմ մնալ և քննարկել ուրիշների սցենարները, մենք պետք է ձևակերպենք մեր սեփական օրակարգը", - համոզմունք է հայտնել քաղաքական գործիչը ։ Այս առումով նա փաստել է, որ Հայաստանն ու Արցախը կարող են լինել երիտասարդ ժողովրդավարություններ, սակայն դրանք շարունակում են մնալ ավելի հզոր Թուրքիայի, Ադրբեջանի, Ռուսաստանի եւ Իրանի միջեւ սեղմված ժողովրդավարություններ:

Հարցին, թե արդյոք կարելի է ասել, որ հնարավոր է երեք սցենար. կամ ստատուս քվոյի պահպանում ՝ Հայաստանի հետ վերջնական միավորման հեռանկարով, կամ Ռուսաստանի հետ "արբանյակացում", կամ միջազգային մանդատ, որը ենթադրաբար նման է Պաղեստինի կարգավիճակին մինչև Իսրայել պետության ստեղծումը, Վարդանյանը դրական պատասխան է տվել։

Անդրադառնալով տարածաշրջանում նոր լայնամասշտաբ պատերազմի հավանականությանը ՝ քաղաքական գործիչը համոզմունք է հայտնել, որ Ադրբեջանը լայնածավալ արկածախնդրության չի գնա, փոխարենը, կշարունակի հրադադարի լոկալ խախտումներով ահաբեկել Արցախի բնակչությանը, որպեսզի հետագայում ևս վախի և անելանելիության մթնոլորտ սերմանի խաղաղ բնակիչների շրջանում:

Նա ուշադրություն է հրավիրել ադրբեջանական շրջափակման նպատակների վրա, որոնք ունեն ինչպես տնտեսական, այնպես էլ հումանիտար հետևանքներ: "Ռազմական սպառնալիքը, ըստ էության, նախատեսված է մեզ վրա հոգեբանական ազդեցություն ունենալու համար ։ Այնուամենայնիվ, ես վստահ չեմ, որ նրանք հակված են ռազմական սցենարի: Մեզ ենթարկելու համար նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություններ, հիբրիդային պատերազմ են վարում տարբեր ճակատներում ՝ տեղեկատվական, հոգեբանական, բարոյական, տնտեսական և բազմաթիվ այլ գործոնների մասնակցությամբ ։ Նրանք օգտագործում են հումանիտար ճգնաժամը որպես զենք ՝ իրենց քաղաքական նպատակներին հասնելու համար։ Պարենային խնդիրն օգտագործվում է որպես գործիք մեր դեմ", - փաստել է նա։

Վարդանյանը նաև նշել է, որ նրանք, ովքեր կարծում են, թե Ադրբեջանին միայն Արցախն է պետք, չարաչար սխալվում են, ինչի մասին վկայում են ԱՀ նախագահ Իլհամ Ալիևի հայտարարությունները: "Հայաստանի Հանրապետության դեմ նրանց վերջին ագրեսիվ գործողությունները հակառակն ապացուցեցին։ Ադրբեջանը կարծում է, որ Արցախն արդեն իրենն է, և նա առաջ է շարժվում ։ Ալիևը խորապես համոզված է, որ միշտ անպատիժ է մնալու, ինչը նրան ստիպում է դիմել ուժի կիրառման կամ ուժի սպառնալիքի", - հավելել է քաղաքական գործիչը, ևս մեկ անգամ ընդգծելով, որ այսօր Արցախում ցեղասպանություն է իրականացվում: Այս համատեքստում նա ուշադրություն է հրավիրել միջազգային հանրության անգործության վրա ՝ Արցախում վատթարացող հումանիտար իրավիճակի ֆոնին։