Մոսկվայում Փաշինյանն արձագանքել է, այսպես կոչված, "Զանգեզուրի միջանցքի" մասին Ալիևի խոսքերին։ Վերջինս պատասխանել է "մեղադրանքին"

Արմինֆո."Ադրբեջանի նախագահն իր ելույթում օգտագործել է մի արտահայտություն, որը վերջին տարիներին ծառայում է որպես Հայաստանի դեմ տարածքային պահանջներ ներկայացնելու վերնագիր". նման "փոքր ռեպլիկով" հանդես է եկել Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ Մոսկվայում Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստում:

Նշենք, որ իր ելույթում Իլհամ Ալիևը տնտեսական փոխգործակցության համատեքստում հիշատակել է, այսպես կոչված, "Զանգեզուրի միջանցքի" մասին։

"Դա օգտագործվում է 2020 թվականի եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետի կատարման շրջանակներում ։ Այդ հայտարարության մեջ խոսվում է միայն մեկ միջանցքի մասին, և դա Լաչինի միջանցքն է, որը պետք է լինի ռուս խաղաղապահների վերահսկողության ներքո, բայց, ցավոք, Ապօրինաբար արգելափակված է Ադրբեջանի կողմից: Մյուս կողմից, ցանկանում եմ վերահաստատել Հայաստանի Հանրապետության պատրաստակամությունը ապաշրջափակելու տարածաշրջանում բոլոր տրանսպորտային և տնտեսական կապերը և հաղորդակցությունները, որոնք անցնում են Հայաստանի տարածքով. մենք դա անվանում ենք "հայկական խաչմերուկ": Մենք պատրաստ ենք տարածաշրջանային հաղորդակցությունների բացմանը այն երկրների ինքնիշխանության եւ իրավասության շրջանակներում, որոնցով դրանք անցնում են", - նշել է Հայաստանի վարչապետը։

Իր հերթին՝ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը նշել է, որ նախագահ Ալիևը խոսել է 1991թ. համաձայնագրերով հաստատված համապատասխան սահմանների ճանաչման հետ կապված պայմանների ստեղծման մասին: "Այդ պայմանները հիմք են տալիս ենթադրելու, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կարող են ձեռք բերվել համապատասխան պայմանավորվածություններ, այդ թվում նաև տրանսպորտային հաղորդակցությունների վերաբերյալ: Ինձ համար շատ հաճելի է նշել, որ Հայաստանն էլ այս առումով դրական է մտածում։ Մենք այսօր եռակողմ հանդիպման ժամանակ կարող էինք այդ ամենը քննարկել ։ Հուսով եմ, որ կհաջողվի պայմանավորվել այն մասին, ինչը, միանգամայն ակնհայտ է, տնտեսական զարգացման շահերի ոլորտում է՝ ինչպես Ադրբեջանի, այնպես էլ Հայաստանի, ինչպես նաև ողջ տարածաշրջանի համար", - նշել է նա ՝ հույս հայտնելով այդ ամենը մանրամասն քննարկել ավելի ուշ՝ առաջիկա եռակողմ հանդիպման ժամանակ։

Նախագահ Ալիեւը, իր հերթին, որոշել է պատասխանել, նրա խոսքով, հնչած մեղադրանքին, թե Բաքուն Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ ունի, հայտարարելով, որ "նման պահանջներ գոյություն չունեն": "Պետք է շատ լավ ձգտել կամ բուռն երևակայություն ունենալ՝ իմ խոսքերում տարածքային նկրտումներ տեսնելու համար։ Ինչ վերաբերում է միջանցք բառին, որը ես օգտագործել եմ, ճիշտ այնպես, ինչպես ես օգտագործել եմ դա "Հյուսիս-Հարավ" միջանցքի, "Արևելք-Արևմուտք" միջանցքի վերաբերյալ: Միջանցք անվանումը որևէ կերպ ոտնձգություն չէ ինչ-որ մեկի տարածքի նկատմամբ։ Դա միջազգային տերմին է", - ասել է նա:

Նա հայտարարել է, որ խաղաղության համաձայնագրի հասնելու հնարավորություններ կան։ "Առավել եւս, հաշվի առնելով այն, որ Հայաստանը պաշտոնապես Ղարաբաղը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս", - հավելել է նա:

Դրան կրկին արձագանքել է ՀՀ վարչապետը, ասելով, որ 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության տեքստին ծանոթ մարդիկ գիտեն, որ տեքստում կա "միջանցք" բառի օգտագործման ընդամենը մեկ դեպք, և այդ համատեքստում այդ բառը հատուկ նշանակություն ունի։ "Եվ դա Լաչինի միջանցքն է, որը պետք է լինի Ռուսաստանի վերահսկողության ներքո և ապահովի կապը Լեռնային Ղարաբաղի և Հայաստանի միջև ։ Սակայն, ցավոք, անօրինական կերպով, ռուս խաղաղապահների ներկայությամբ, Ադրբեջանը շրջափակել է այդ միջանցքը", - ասել է նա։

Միեւնույն ժամանակ, Փաշինյանը հաստատել է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը պայմանավորվել են տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման մասին, եւ այդ հիմքի վրա "բավականին լավ" առաջ են շարժվում հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում:

Նա նաև հույս է հայտնել, որ միջազգային մեխանիզմի շրջանակներում շուտով կսկսվի Ստեփանակերտի և Բաքվի կառուցողական երկխոսությունը Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների իրավունքների և անվտանգության շուրջ:

Ի պատասխան՝ Ադրբեջանի ղեկավարը հայտարարել է, որ "կրկին մեղադրանքներ են հնչել", մինչդեռ, իր խոսքերում ոչ մի մեղադրանք չի եղել, ինչի կապակցությամբ ինքը "չի կարող դա անպատասխան թողնել":

"Ադրբեջանը ոչ մի միջանցք չի արգելափակել, իսկ ինչ վերաբերում է Լաչին-Խանքենդի ճանապարհին, ապա այն բաց է։ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին, որը դուք ճանաչում եք,  տեղադրվել է սահմանային անցակետ՝ միջազգային բոլոր նորմերին համապատասխան։ Այդ սահմանային անցակետը գտնվում է ռուսական խաղաղապահ զորախմբի հենակետից 20 մետր հեռավորության վրա։ Եվ այսօր այդ սահմանային անցակետով Ադրբեջանի հայազգի բնակիչները, որոնք բնակվում են Ղարաբաղում, ազատ տեղաշարժվում են դեպի Հայաստան։ Ոչ մի խոչընդոտ չկա", - նշել է նա՝ կոչ անելով ամբիոնը չօգտագործել "անհիմն մեղադրանքների" համար։

Ինչ վերաբերում է, այսպես կոչված, Զանգեզուրի միջանցքին, ապա, ըստ Ալիևի, ինքն իր ելույթում հայտարարել է, որ "Ադրբեջանը նախաձեռնել է դրա ստեղծումը"։ "Դա մեր իրավունքն է՝ նախաձեռնել այն ամենը, ինչ ցանկանում ենք, ինչը համարում ենք ճիշտ, լեգիտիմ, ողջամիտ, եւ այն, ինչին աջակցում է նաեւ ՌԴ - ն եւ գործընթացում ներգրավված մյուս կողմերը", - նշել է նա:

Հայաստանի վարչապետն ի պատասխան հայտարարել է, որ իր համար "շատ հետաքրքիր էր իմանալ, որ Ռուսաստանն աջակցում է այդ նախագծին": "Անկեղծ ասած՝ ես առաջին անգամ եմ լսում այդ մասին: Ես գիտեմ, որ Ռուսաստանն աջակցում է մեր տարածաշրջանում բոլոր տրանսպորտային և տնտեսական հաղորդակցությունների բացմանը։ Դուք ասացիք "Լաչինի ճանապարհ"։ Եռակողմ հայտարարության համաձայն, "Լաչինի ճանապարհ" գոյություն չունի։ Գոյություն ունի Լաչինի միջանցք, որը մեր՝ երեքիս ստորագրած փաստաթղթի համաձայն, պետք է լինի ռուսական խաղաղապահ ուժերի վերահսկողության ներքո։ Ուրիշ ոչ ոք այդ միջանցքում որևէ վերահսկողություն չպետք է ունենա", - նշել է Փաշինյանը։

Այն ամենը, ինչ կատարվում է այնտեղ,  նրա ասելով, եռակողմ հայտարարության ուղղակի խախտում է։ "Դուք ասացիք, որ միջանցքը բաց է, մենք դա չենք տեսնում։ Մենք այդպես չենք կարծում, ուստի, կարևոր ենք համարում միջազգային առաքելության ուղարկումը Լաչինի միջանցք և Լեռնային Ղարաբաղ։ Առաքելությունը կգնահատեր Լեռնային Ղարաբաղի հումանիտար իրավիճակը։ Այնտեղ դեկտեմբեր ամսից (2022թ.- խմբ.) ունենք հումանիտար ճգնաժամ, քանի որ Լաչինի միջանցքի փակման պատճառով դժվարացել են անհրաժեշտ մթերքների, պարենի մատակարարումները, դրա համար խոչընդոտներ են ստեղծվում ։

Ադրբեջանի կողմից դադարեցվել է նաև գազի և էլեկտրաէներգիայի մատակարարումը Լեռնային Ղարաբաղ: Վլադիմիր Վլադիմիրի, դուք այդ մասին շատ լավ գիտեք, քանի որ մենք բազմիցս խոսել ենք այդ մասին", - հայտարարել է Նիկոլ Փաշինյանը։

"Գործընկերներն արտահայտեցին իրենց դիրքորոշումը, ձևակերպեցին, իրենց համար դա կարևոր է։ Այս մասի ավարտին ուզում եմ՝ ահա թե ինչ. ինձ թվում է, որ տերմինաբանությունը, որի մասին մենք ձեզ հետ միասին շատ լավ գիտենք,  այլ խոսքով կոչվում է "իրավաբանական տեխնիկա", "միջանցք", "ճանապարհ", եւ այլն,  դա կարևոր է, բայց շատ ավելի կարևոր է այն, ինչ դուք հիմա ասացիք, որ սկզբունքային հարցերի ՝ տարածքային ամբողջականության հարցերի շուրջ կա պայմանավորվածություն, նույնպես սկզբունքային բնույթի: Դա իսկապես հիմք է երկրորդական բնույթի հարցերի շուրջ պայմանավորվելու համար, թեեւ դրանք նույնպես էական նշանակություն ունեն", - հայտարարել է ՌԴ նախագահը ՝ այդպիսով ավարտելով բանավեճը եւ հավաստիացնելով, որ բոլոր հավաքվածները շահագրգռված են, որպեսզի կողմերը կանգնեն "կառուցողական զարգացման ճանապարհին":