Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակման շուրջ բանակցություններն ինչ-որ բանի կհանգեցնեն, բայց հարցն այն է, թե դրա դիմաց ինչ կպահանջի Ադրբեջանը. քաղաքագետ

Արմինֆո.Ադրբեջանը հզոր ճնշում է գործադրում Հայաստանի եւ ԼՂՀ-ի նկատմամբ եւ դրանով ավելի ու ավելի է շոշափում "կարմիր գծերը" ՝ փորձարկելով ռուս խաղաղապահների ամրությունը, առաջ մղելով իր շահերը եւ քայլ առ քայլ հասնելով դրանց արդյունավետությանը, Civil.net-ի հարցազրույցում հայտարարել է Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը:

Քաղաքագետի խոսքով, այսպես կոչված, "բնապահպան ակտիվիստների" կողմից Լաչինի միջանցքի փակումը և Արցախում հումանիտար աղետի նախադրյալների ստեղծումը ստեղծագործություն է այն նույն օպերայից, ինչ եւ Հայաստանի դեմ սեպտեմբերյան ռազմական ագրեսիան կամ ղարաբաղյան խնդրի, այսպես կոչված, վերջնական լուծման մասին ապակառուցողական ճնշումը, բայց՝ արդեն ավելի նուրբ ձևով: Ինչպես կարծում է  Իսկանդարյանը, նման ակցիաների Ղարաբաղն ու Հայաստանը վաղ թե ուշ բախվելու էին, քանի որ դրանք ոչ թե ինչ-որ մարտավարական քայլեր են, այլ՝ ռազմավարական գիծ, որն ուղղված է սեփական հնարավորությունների առավելագույն ընդլայնմանը, որոնք դուրս են գալիս ղարաբաղյան 44-օրյա պատերազմից հետո ստորագրված եռակողմ համաձայնագրերի շրջանակներից:

Քաղաքագետի կարծիքով, Ադրբեջանի համար այս առումով միակ սահմանափակիչը ռուսական արձագանքն է, որը Բաքուն դրանով իսկ պարբերաբար թեսթավորում է և տեսնում, որ այդ արձագանքն իր ուժով թույլ է և ոչ համարրժեք և, որպես հետևանք, ի վիճակի չէ ընդհատել նման ռազմավարական վարքագիծը: Իսկ Բաքվի ռազմավարությունը, ըստ փորձագետի, պարզ է։ Դա արտատարածքային կարգավիճակի ստացում է, այսպես կոչված, Զանգեզուրի միջանցքի համար և, հնարավոր է, համատեղ, բայց վերահսկողություն Լաչինի միջանցքի նկատմամբ։

Ինչ վերաբերում է Արևմուտքի արձագանքին, ապա, իհարկե, այն կա, բայց, բնականաբար, սահմանափակվում է քաղաքական-դիվանագիտական գործիքակազմով ՝ հայտարարությունների և նոտաների տեսքով, և, հնարավոր է, դիվանագիտական ներգործության փակ ձևերով։ Բայց խնդիրն այն է, որ այդ գործիքակազմն անկարող է լրջորեն ազդել Բաքվի ռազմավարության վրա։

Ադրբեջանը, ինչպես կարծում է փորձագետը, մտածում է, որ ժամանակն իր դեմ է խաղում, եւ ցանկանում է հնարավորինս արագ լուծել իր բոլոր խնդիրները՝ "այստեղ եւ հիմա": Քանզի կա մտավախություն, որ ինչ-որ բան կարող է փոխվել մեծ մերձտարածաշրջանային աշխարհաքաղաքականությունում։

Քաղաքագետն անլուրջ է համարում հումանիտար ճգնաժամ ստեղծելու համար Բաքվի դեմ որևէ միջազգային պատժամիջոցների ակնկալելը, քանի որ երբ այսօր ասում ենք Ադրբեջան, նկատի ունենք Թուրքիային, իսկ այն այսօր չափազանց արժեքավոր է ինչպես Արևմուտքի, այնպես էլ Ռուսաստանի համար: Անկարան ավելի շատ է պետք  Բրյուսելին ու Վաշինգտոնին, քան՝ հակառակը։ Իսկ Անկարան 100 տոկոսով աջակցում է Բաքվին։ Դա ռացիոնալ է և արդարացված Հարավային Կովկաս Թուրքիայի ներթափանցման և դիրքերի ամրապնդման տեսանկյունից։

"Ռուսաստանը մեծ տերություն է և իր քաշով որոշակի գործառույթներ է կատարում տարածաշրջանում։ Բայց ի՞նչ գործառույթներ են դրանք: Հաստատ՝ Դաղստանի կողմից Ադրբեջանը գրոհի ենթարկելը չէ։ Կարծում եմ, այսօրվա իրավիճակի շուրջ Ռուսաստանը բանակցային սերտ գործընթաց է վարում, որը, ամենայն հավանականությամբ, կհանգեցնի միջանցքի ապաշրջափակմանը, բայց հարցն այն է, թե դրա դիմաց ինչ կպահանջի Ադրբեջանը։

Այս համատեքստում քաղաքագետը հիշեցրել է, որ Ռուսաստանն այժմ շատ այլ հոգսեր ունի, "նա այլ օպտիկա ունի"։ Այս օպտիկայի մեջ լավ երևում է "Ադրբեջան - Թուրքիա" կապը, իսկ Թուրքիայի հետ Ռուսաստանը հարաբերությունների մի ամբողջ խճանկար ունի։ Դա Ղրիմի խնդիրն է, Ուկրաինայի խնդիրը, Սիրիայի խնդիրը, գազային հանգույցի ստեղծումը, գորշ արտահանման և զուգահեռ ներմուծման խնդիրները, արևմտյան աշխարհի հետ հաղորդակցության խողովակները։ "Ղարաբաղն ընդամենը մի մասնիկն է այդ փազլի, որը, ինչպես տեսնում ենք, շատ ավելի ընդարձակ է", - նկատել է Իսկանդարյանը։ Որպեսզի Հայաստանը կարողանա ինչ-որ բան հակադրել Ադրբեջանի այս ռազմավարությանը, նա պետք է նման հնարավորություն ունենա պետական ապարատի վիճակի և իրավասությունների, սուբյեկտայնության մեկ այլ ավելի բարձր աստիճանի առումով։ "Բայց ավելի լավ է ուշ, քան երբեք: Պետք է պատրաստ լինել Բաքվի հաջորդ քայլին և աշխատել այն կանխեկու ուղղությամբ։ Ենթադրենք՝ ճանապարհն ապաշրջափակում են, բայց դա չի նշանակում, որ մեկ-երկու ամիս հետո դա նորից չի պատահի։ Կամ՝ այլ բան տեղի չի ունենա", - ասել է քաղաքագետը, հատուկ նշելով, որ այն գաղափարը, որ մենք խնդիրը կբարդենք ռուս խաղաղապահների վրա և կզբաղվենք ներհայկական խնդիրներով, կեղծ գաղափար է, եւ կեղծ է ի սկզբանե: "Ռուսաստանին պետք չէ Ղարաբաղն առանձին՝ ինչ-որ անօդ տարածքում։ Ռուսաստանին Ղարաբաղը պետք է որպես Հարավային Կովկասում ներկայության գործիքակազմ", - ընդգծել է Իսկանդարյանը։