Երկուշաբթի, 21 Նոյեմբերի 2022 13:28

Արմինֆո.Ադրբեջանի դինաստիական ռեժիմն ավելի ու ավելի է դառնում սեփական հայատյաց ռազմատենչ հռետորաբանության պատանդը, քանի որ դրանում տեսնում է միակ ճանապարհը, որը նրան հնարավորություն է տալիս պահել իշխանությունը երկրում։ ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում նման տեսակետ է հայտնել ռազմաքաղաքական հարցերով փորձագետ Արմինե Մարգարյանը՝ մեկնաբանելով պաշտոնական Բաքվի կողմից տարածվող ապատեղեկատվության հաճախակի դարձած դեպքերը։

 

Նա նշել է, որ մշտապես գտնվելով թշնամիների որոնման մեջ՝ ի դեմս Հայաստանի, Արցախի և հայության, ընդհանուր առմամբ, Իլհամ Ալիևը փորձում է իր հանրությանը ներշնչել հայկական կողմից մշտական սպառնալիքների առկայության մասին միտքը։ Արդյունքում՝ ձեռնարկվում են մշտական գործողություններ՝ ուղղված սահմաններին լարվածության աճին, իսկ բուն երկրում չի դադարում էթնիկ ատելության տարրերի վրա հիմնված հակահայկական հռետորաբանությունը։

 

Սակայն իշխանության կողմից երկրի ներսում հակահայկական  օրակարգը «թարմ» պահելու անհրաժեշտությունը ի հայտ է եկել սեպտեմբերյան ագրեսիայից հետո, ի տարբերություն միջազգային հանրության կարծիքի, որն սկսել է ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել տարածաշրջանում խաղաղապահությանը։ Եվ, այնուամենայնիվ, ներքին օրակարգը գերակշռում է, և ակնհայտ է դառնում, որ Բաքվի ռազմատենչ պահվածքը կունենա հետևողական բնույթ, և եթե աշխարհաքաղաքական իրավիճակը թույլ տա, ռեժիմը կգնա նոր էսկալացիայի, նշել է փորձագետը։

 

Խոսելով այդ ֆոնին խաղաղության պայմանագիր կնքելու հնարավորության մասին՝ Մարգարյանը կոչ է արել ուշադրություն դարձնել վերջին օրերին Հայաստանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության կողմից արված հայտարարությունների բովանդակությանը։ Նա նշել է, որ այդ հայտարարությունների բովանդակության մեջ հնչում է առաջադրված հարցի պատասխանը։ Անհասկանալի է մեկ բան, արձանագրել է փորձագետը, թե ինչպես կարելի է գնալ խաղաղության պայմանագրի ստորագրման, երբ բանակցություններին զուգընթաց առաջվա պես հնչում են ռազմատենչ կոչեր, որոնք ուղեկցվում են լոկալ մարտական գործողություններով։

 

Հենց այդ պատճառով, ըստ փորձագետի, հայկական կողմը օրակարգ է բերում Հայաստանի և Արցախի սահմանների անվտանգության երաշխիքների հարցը։ Ակնհայտ է, որ այդ հայտարարություններն արվում են արդեն մի շարք երկրների ու կազմակերպությունների հետ քաղաքական խորհրդատվություններ անցկացնելուց հետո, որոնց վկայությունն է ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, Եվրամիության արձագանքը։ Եթե մինչև խաղաղության պայմանագրի կնքումը հաջողվի պայմանավորվել սահմանազատված գոտիների ստեղծման շուրջ, որտեղ գործելու են միջազգային երաշխիքներ, ապա դա զգալի չափով զսպող գործոն կդառնա Ադրբեջանի համար։

 

Ընդ որում, ըստ Մարգարյանի, միջազգային երաշխիքները պետք է ամրապնդվեն համապատասխան, թեկուզ քաղաքացիական, մանդատ ունեցող մշտադիտարկման կառույցի առկայությամբ։ Բայց, նույնիսկ, այդ դեպքում առաքելության կազմում պետք է ներկայացված լինի Ռուսաստանը, քանի որ Հայաստանը շարունակում է մնալ ՀԱՊԿ-ում և անվտանգության միասնական համակարգում։ Անկասկած, այս ֆոնի վրա պետք է դիտարկվեն նաև Ռուսաստանի շահերը, որը, ճիշտ է, ունի բավականաչափ սեփական խնդիրներ։ "Հայաստանի համար այսօր ամենակարեւոր խնդիրը այնպիսի մոդելի որոնումն է, որը կարող է փոխադարձ ընդունելի լինել բոլոր կողմերի համար", - ընդգծել է փորձագետը:

 

Ըստ Մարգարյանի, հայ հասարակայնությունը պետք է իրեն հաշիվ տա, որ, քանի դեռ Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ պետություն է, նրա տարածքում չեն կարող գտնվել այլ պետության ռազմական ենթակառուցվածքի օբյեկտներ եւ զինվորական կազմավորումներ: Այդ իսկ պատճառով չափազանց կարևոր է հասնել հայ-ադրբեջանական միջպետական սահմանին ապառազմականացված գոտու ստեղծմանը ՝ միջազգային մանդատով առաքելության ծավալմամբ։

 

Այս առաքելությունը կարող է ունենալ քաղաքացիական բաղադրիչ։ Բայց, նույնիսկ այդ դեպքում, այն կկրի ռազմավարական բնույթ եւ կլուծի ռազմավարական խնդիրներ: Օրինակ, փորձագետը կարծում է, որ այդ քաղաքացիական առաքելությունը կարող է աշխատել ԵԱՀԿ շրջանակներում՝ իր աշխատանքում հիմնվելով անվտանգության համապարփակ հայեցակարգի վրա, այն է՝ դիտարկել ինչպես ռազմաքաղաքական բնույթի հարցեր, այնպես էլ մարդու անվտանգության խնդիրներ, տնտեսական և հումանիտար հարցեր ։ Հենց սրանից է ամենից շատ վախենում ալիևյան ռեժիմը, քանի որ նման առաքելությունը լուրջ խոչընդոտ կդառնա Ադրբեջանի համար՝ ուժի կիրառման կամ կիրառման սպառնալիքի միջոցով մշտապես Հայաստանի վրա ազդելու նրա ձգտման առումով ։