Արմինֆո."Մեզ պետք չէ ընտրել ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի կամ որևէ այլ երկրի միջև։ Մենք չպետք է մի պետության հետ հարաբերությունները զարգացնել մյուսի հաշվին։ Դա աղետ կլիներ մեզ համար, ոչ միայն աշխարհաքաղաքական, այլև ներքին։ Այս մասին The Armenian Mirror Spectator պարբերականին հայտարարել է Դավիթ Բաբայանը՝ ավարտելով իր պաշտոնական շրջագայությունն ԱՄՆ-ում։
Նրա խոսքով ՝ յուրաքանչյուր համաշխարհային տերություն պետք է իր դերը խաղա տարածաշրջանում, ինչն էլ, ըստ էության, տեղի է ունենում։ Ընտրություն հնարավոր չէ, քանի որ հայերը սփյուռքյան ժողովուրդ են, ավելի շատ հայեր ապրում են իրենց պատմական հողերից դուրս։ Ունենալով մեծ հայկական համայնքներ աշխարհի շատ երկրներում՝ Արցախի և Հայաստանի հայերը չեն ցանկանում խնդիրներ ստեղծել դրանցից ոչ մեկի համար, և ազգը պետք է միասնություն պահպանի ։ "Կա միայն երկու ժողովուրդ, որոնք կարող են իրենց թույլ տալ պահպանել նորմալ, սերտ, եղբայրական հարաբերություններ շատ երկրների հետ, նույնիսկ, նրանց հետ, ոչոնք խնդիրներ ունեն միմյանց հետ: Դա հայ և հրեա ժողովուրդներ են։ Եթե մենք դա չենք անում, ուրեմն մեզ պակասում է թե պրոֆեսիոնալիզմը, թե հայրենասիրությունը։ Մենք պետք է շատ, շատ իմաստուն լինենք այստեղ, որպեսզի մեծ տերությունների մարտադաշտ չդառնանք, քանի որ մենք ռեսուրսներ չունենք այդ պայմաններում գոյատևելու համար", - ընդգծել է Բաբայանը։
Միաժամանակ, խոսելով Կովկասում ԱՄՆ-ի ավելի ակտիվ մասնակցության վերջին նշանների մասին, Բաբայանն ընդգծել է, որ բացի խոշոր երկրների հետ սերտ հարաբերություններ պահպանելուց, տարածաշրջանում պետք է լինի ինչ-որ աշխարհաքաղաքական «մասնագիտացում»: "Օրինակ, մենք չենք կարող պատկերացնել Արցախի ապագան առանց ռուս խաղաղապահների, որովհետև նրանք միակ բաղադրիչն են, որը կարող է պահպանել հարաբերական խաղաղությունն ու կայունությունը տարածաշրջանում և ինչ-որ կերպ զսպել Ադրբեջանին։ Սա է իրականությունը։ Եթե չլինեն ռուս խաղաղապահներ, չի լինի նաև Արցախ։ Հետևաբար, ցանկացած ոք, ով հայկական կողմից հանդես է գալիս Ռուսաստանի դեմ, իրականում, նույնն անում է Արցախի և Հայաստանի դեմ", - ասել է Բաբայանը։
Նույն կերպ, Բաբայանի խոսքով, Արցախը կենթադրի ԱՄՆ-ի ակտիվ մասնակցությունը (խաղաղության պահպանման գործում) Թուրքիայի զսպման միջոցով: "Աշխարհում կա միայն մեկ երկիր, որը դեռեւս կարող է զսպել Թուրքիային քաղաքական միջոցներով, եւ դա Միացյալ Նահանգներն է": Սակայն, ըստ նրա, հնարավորությունների այս պատուհանը նեղանում է շատ արագ տեմպերով, քանի որ 2-3 տարի հետո Թուրքիան կդառնա ինքնուրույն աշխարհաքաղաքական խաղացող։ Բաբայանը Թուրքիան համեմատել է հիտլերյան Գերմանիայի հետ, որը, խաբելով թե Արևմուտքին, թե Խորհրդային Միությանը, վերածվել էր գլխավոր համաշխարհային վտանգի։
Բաբայանը հավելել է, որ նրանք, ովքեր Ռուսաստանին մեղավոր են համարում 2020-ի պատերազմի մեջ այն բանի համար, որ նա չի փրկել հայերին, սխալվում են և սխալ ազդակներ են տալիս ռուսներին: "Ո՞վ կտուժի դրանից: Ես չեմ կարծում, թե կտուժեն ադրբեջանցիները կամ թուրքերը։ Հետեւաբար, մենք պետք է իսկապես իմաստուն: Մեր երկիրը թեւակոխում է, գուցե, իր պատմության ամենաբարդ ժամանակաշրջանը։ Ես չեմ կարծում, որ մենք իրավունք կամ շքեղոթյուն ունենք թիրախավորելու որեւէ երկիր": Նրա խոսքով, ամեն դեպքում "2020 թվականի պատերազմում մենք չենք պարտվել թուրքերի եւ ադրբեջանցիների կողմից։ Մենք պարտվեցինք ինքներս":
Մեկնաբանելով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի համաձայնությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքմանը՝ առանց Արցախի Հանրապետության հիշատակման, Բաբայանը նշել է, որ հանրապետության ղեկավարությունը դեմ չէ որևէ խաղաղության պայմանագրի՝ լինի դա Հայաստանի և Ադրբեջանի, թե Հայաստանի և Թուրքիայի միջև։ Խնդիրն այն է, թե որն է նման խաղաղության գինը: "Մենք կարծում ենք, որ Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու հաշվին չի կարող լինել ոչ մի խաղաղության պայմանագիր կամ Թուրքիայի հետ հաշտության պայմանագիր, որը հերքում է 1915 թվականի ցեղասպանությունը ։ Դա կհանգեցնի աղետի, և մենք կկորցնենք մեր պետականությունը", - ասել է նա։
Բաբայանն ընդգծել է, որ Արցախն Ադրբեջանում ապագա չունի։ Այդ պետության կազմում Արցախում մի ապագա կա՝ ոչնչացում և ցեղասպանություն։ Բայց Արցախի կործանումից հետո չի լինի նաև Հայաստան։ Պետք չէ ոչ մի հույս փայփայել, որ խաղաղության պայմանագիրը կարող է ինչ-որ կերպ երաշխավորել անվտանգություն։
Բաբայանն ընդգծել է, որ հայերը ոչ միայն ուժեղ պաշտպանության, այլեւ արդյունավետ արտաքին քաղաքականության կարիք ունեն: "Մենք պետք է լինենք և իրատես, և լավատես՝ միաժամանակ, որովհետև դա հաջողության հիմքն է։ Հիմա մենք պետք է ապաքինվենք այդ ավերիչ պատերազմից, վերականգնենք մեր տները, բնակարաններ կառուցենք փախստականների և ներքին տեղահանվածների համար և մարդկանց աշխատատեղեր ապահովենք։ Արցախում շատ լայնածավալ ծրագրեր են իրականացվում, հարյուրավոր տներ ու բնակարաններ են կառուցվել։ Այս ծրագիրը կավարտվի երկու-երեք տարի անց: Դրանից հետո սոցիալական վիճակը ինչ-որ կերպ կկայունանա։ Բայց մենք նաև պետք է շատ խորը տնտեսական բարեփոխումներ իրականացնենք, որպեսզի հարմարվենք նոր իրավիճակին", - նշել է Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարը։ Դրա համար անհրաժեշտ է ողջ հայ ժողովրդի օգնությունը Հայաստանում և Սփյուռքում, այդ թվում, ուժեղացնելով և բարձրացնելով համահայկական կառույցների արդյունավետությունը, ամրապնդելով "Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք" կապը ։
ԿԱՐԴԱԼ ԲՈԼՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ