Հինգշաբթի, 7 Ապրիլի 2022 15:31

Արմինֆո.Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև մեծ պատերազմի հավանականությունն այսօր և տեսանելի հեռանկարում զգալիորեն ավելի ցածր է, քան մինչև 2020 թվի սեպտեմբերի 27-ը։ Եվ նախօրեին Բրյուսելում կայացած Միշել-Փաշինյան-Ալիև հերթական հանդիպումը դրա ավելորդ հաստատումն է։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Միջազգային հարաբերությունների և անվտանգության հայկական ինստիտուտի ասոցացված փորձագետ Դավիթ Ստեփանյանը։

 

Ապրիլի 6-ին Բրյուսելում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի և Եվրախորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելի բանակցությունների արդյունքում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել մինչև ապրիլի վերջ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի դելիմիտացիայի հարցերով երկկողմ հանձնաժողով ստեղծելու մասին: Բրյուսելում եռակողմ բանակցություններին նախորդել են Եվրախորհրդի ղեկավարի առանձին հանդիպումները Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների հետ:

 

"Եվրամիության հովանու ներքո բրյուսելյան բանակցությունների հերթական փուլի արդյունքներն իսկ փարատում են դրսից պարտադրվող և հայ հասարակության շրջանում մեծ տարածում գտած հերթական առասպելը մոտալուտ և անխուսափելի պատերազմի սպառնալիքի մասին։ Մենք հասկանում ենք, թե ինչու է այդ առասպելն այդքան ագրեսիվորեն տարածվում Բաքվից, բայց ահա թե ինչ պատճառներով է այն տարածվում Հայաստանի և Արցախի որոշ շրջանակների կողմից՝ առանձին և բավականին հետաքրքիր հարց է", - ընդգծել է նա։

 

Ընդ որում, վերլուծաբանը նշել է, որ Հայաստանն ու Արցախը պետք է պատրաստվեն պատերազմի եւ միշտ պատրաստ լինեն: Հատկապես՝ հաշվի առնելով կայծակնային արագությամբ փոփոխվող աշխարհաքաղաքական իրողությունները և միջազգային հարաբերությունների և համաշխարհային քաղաքականության փոխակերպումները։ "Պատերազմ կարող է լինել։ Այս սցենարը երբեք չի կարելի բացառել։ Բայց այսօրվա իրողությունները՝ հենց նույն զանգերը են Երեւան եւ Բաքու, որոնք արել է ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը ԵՄ-ի, Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների բրյուսելյան հանդիպման նախօրեին, ինչպես նաեւ դրա արդյունքները, առնվազն, վկայում են կարճաժամկետ-միջնաժամկետ հեռանկարում լայնածավալ ռազմական գործողությունների որեւէ նախադրյալների բացակայության մասին",- ընդգծել է նա:

 

Բլինքենի հեռախոսազանգերը Փաշինյանին եւ Ալիեւին, ըստ Ստեփանյանի, հետեւանք են Վաշինգտոնի կողմից  այն բանի գիտակցման, որ Բրյուսելը միայնակ՝ առանց ԱՄՆ-ի եւ ՌԴ-ի, անկարող է կառուցողականության եւ փոխզիջումների մեծ մոտիվացիա հաղորդել հակամարտող կողմերին, առաջին հերթին, Ալիեւին: Հատկապես Մոսկվայի՝ կարգավորման երկրորդ պլան փաստացի հեռանալու պայմաններում, ամենայն հավանականությամբ՝ ժամանակավոր։ Այդ մասին, փորձագետի կարծիքով, խոսում է Ֆրանսիայի նախագահ Մակրոնի եւ Եվրախորհրդի նախագահ Միշելի Մոսկվա զանգերի բացակայությունը: Մինչդեռ, Միշել-Փաշինյան-Ալիև առաջին հանդիպման նախաշեմին նման զանգեր եղել են։ Վերջինը Ստեփանյանը պայմանավորել է Ուկրաինայի առնչությամբ Արևմուտքի և Ռուսաստանի հարաբերություններով։ "Հիմնական հետեւությունը, որը հնարավոր է թվում անել այս ամենից  Հայաստանի համար, դա պատերազմի սպառնալիքի ադրբեջանական շանտաժին տեղի չտալով բանակցություններ վարելու հնարավորության առկայությունն է։ Բանակցություններ սահմանների որոշման, Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորման շուրջ։ Բանակցությունները, որոնք թույլ են տալիս հետաձգել Արցախի կարգավիճակի հարցի լուծումը մինչև լավագույն ժամանակներ։ Արդյոք այդ հնարավորությունից կօգտվեն Երևանում և Ստեփանակերտում՝ ցույց կտա միայն ժամանակը", - ամփոփել է փորձագետը։

 

Հանձնաժողովի ստեղծման մասին պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել Բրյուսելում ' 2021 թ.նոյեմբերի 26-ին Սոչիում ընդունված հայտարարությանը համապատասխան: Հանձնաժողովը կզբաղվի նաեւ սահմանի ողջ երկայնքով անվտանգության եւ կայունության ապահովման հարցերով։ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի առաջնորդները ԱԳՆ ղեկավարներին հանձնարարել են սկսել խաղաղ բանակցությունների նախապատրաստական աշխատանքները։

 

"Կողմերը որոշել են խաղաղության պայմանագրի կնքման հստակ գործընթաց սկսել։ Մենք նաեւ համաձայնեցինք ստեղծել աշխատանքային խումբ՝ համատեղ հանձնաժողով։ Հուսով եմ, որ առաջիկա շաբաթներին մենք կայուն կապ կստեղծենք շփումների համար։ Ես չեմ թերագնահատում երկու կողմերի մարտահրավերներն ու բարդությունները, բայց զգում եմ, որ առաջ շարժվելու ընդհանուր ցանկություն կա ։ Վստահ եմ, որ այսօր մենք կարեւոր քայլ ենք կատարել։ Գործընթացն այսօր մեկնարկեց", - բանակցությունների ավարտից հետո լրագրողներին հայտարարել է Եվրախորհրդի նախագահը։