Արմինֆո.Ադրբեջանի հետ սահմանին մեր վերջին զոհերը Ղազախստանում Հայաստանի ղեկավարության գործողությունների գինն են։ Բայց՝ ոչ միայն, քանի որ, ընդհանուր առմամբ, ես այդ խնդիրների սպեկտրը դիտարկում եմ շատ ավելի լայն համատեքստում՝ Հարավային Կովկասում 2020-2021 թթ. սկսված գործընթացների մեջ։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել ազգային անվտանգության հարցերով փորձագետ Հրաչյա Արզումանյանը։
Հունվարի 11-ին ադրբեջանական զինուժը հերթական սադրանքն է ձեռնարկել Հայաստանի հետ սահմանի արևելյան ուղղությամբ: Հատկապես ինտենսիվ կրակ են բացել Նորաբակ, Վերին Շորժա և Ներքին Շորժա գյուղերի ուղղությամբ։ Հրետանու եւ անօդաչու թռչող սարքերի կրակոցները լսվել են նաև Կութ գյուղում։ Ալիևյան ռեժիմի ագրեսիայի հերթական ակտի դրսևորման հետևանքով զոհվել է երեք հայ զինծառայող, ևս երկուսը վիրավորվել են։
"Այսօր մենք կարող ենք արձանագրել, որ արցախյան երկրորդ պատերազմի մեկնարկով Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում սկսված գործընթացներն այսօր տեղափոխվել և շարունակվում են արդեն Մեծ Մերձավոր Արևելքում։ Իսկ 21-րդ դարի Մեծ խաղն արդեն իր մեջ ներառել է Կենտրոնական Ասիան, Աֆղանստանն ու Ուկրաինան ։ Ըստ այդմ, եթե Հայաստանը ցանկանում է իմանալ, թե ինչ է իրեն սպասում տեսանելի ապագայում, մեր դիվանագիտությունն ու հետախուզությունը պետք է ընկալեն և վերլուծեն գործընթացները Հարավային Կովկասից շատ ավելի մեծ տարածաշրջանում", - նշել է նա։
Վերջինս, փորձագետի գնահատմամբ, դժվար է, հաշվի առնելով հայոց պետականության այդ ինստիտուտների կենտրոնացվածությունը շատ ավելի փոքր խնդիրների վրա, քան այսօր ծագող խնդիրներն են։ Եվ, օրինակ, մտածել, որ Ղազախստանի վերջին գործընթացները կապ չունեն և ոչ մի կերպ չեն ազդի Հայաստանի վրա, միամտություն կլինի։ Եվ Ադրբեջանի հետ սահմանին հայ զինծառայողների վերջին սպանությունները, նրա կարծիքով, միայն Ղազախստանից եկած առաջին ծիծեռնակներն են։
Արզումանյանի կանխատեսումներով ՝ տարածաշրջանային ազդակներով պայմանավորված նման քաղաքականությունը շարունակվելու է։ Համապատասխանաբար, պետք է պատրաստ լինել դրան։ Փորձագետը կանխատեսում է գործընթացների շարունակություն Ղազախստանում, Ուկրաինայում և հայ-ադրբեջանական սահմանին։ Եվ իրադարձությունների զարկերակին ձեռքը պահելու և Հայաստանին ուղեկցող սպառնալիքներից զերծ պահելու համար համապատասխան ինստիտուտները, նրա կարծիքով, պետք է մտածեն ողջ Մեծ Մերձավոր Արևելքն ընդգրկող տրամաբանության շրջանակներում ։
"Հայաստանի շահերն այս ողջ իրավիճակում պահանջում են հստակեցնել հարաբերությունները գոյություն ունեցող դաշնակիցների հետ՝ նպատակ ունենալով հստակեցնել դիրքորոշումնները եւ ամփոփել ընդհանուր շրջանակներում։ Եվ, իհարկե, այլընտրանքային գործընկերների եւ դաշնակիցների որոնում՝ հենց նույն նպատակով: Սակայն ՌԴ-ի պատտերնի տակ գտնվող հայկական իշխանությունն ու դիվանագիտությունը գերադասում են ոչ թե կանխարգելիչ, այլ ռեֆլեքսիվ միջոցառումներ։ Դա արդի գլխավոր խնդիրն է, հայոց պետականության խնդիրների խնդիրը։ Խնդիր, մինչեւ որի լուծումը իմաստ չունի, նույնիսկ, մտածել մյուսները լուծելու մասին։ Եվ եթե պետականությունը, իշխանությունը չեն ուզում լուծել այդ հարցը, ձևավորել սեփական արտաքին քաղաքական ռազմավարություն, դրա մասին պետք է մտածի հասարակության, համայն հայության փորձագիտական-վերլուծական մասը", - ամփոփել է փորձագետը։