Արմինֆո. Նկատի ունենալով հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի անհերքելի կարեւորությունը՝ ես բոլորովին չեմ կիսում դրա հակառակորդների կարծիքը։ Հատկապես՝ Հայաստանում 5-րդ շարասյունը ներկայացնողներինը։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Ստեփան Գրիգորյանը։
"Անկախ դրա հեռանկարներից՝ այդ գործընթացն անհրաժեշտ էր սկսել։ Եվ տրամաբանությունն այստեղ ամենևին միայն Հայաստանի բնականոն զարգացման անհնարինությունը չէ՝ կիսաշրջափակման պայմաններում։ Մեր ընդդիմությունը, չգիտես ինչու, գերադասում է լռել այն մասին, որ հենց նույն Ռուսաստանը կողմնակից է և, փաստորեն, պահանջում է ցամաքային կապ տրամադրել Թուրքիային և Ադրբեջանին մեր տարածքով։ Այս լույսի ներքո՝ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման ճանապարհը ճիշտ է թվում։ Թեկուզ՝ այն լույսի ներքո, որ տարածաշրջանի ապաշրջափակումն, ամեն դեպքում, չի աշխատելու Հայաստանի դեմ", - կարծում է նա։
Անհրաժեշտ համարելով Անկարայի հետ բանակցությունների ընթացքում ցանկացած գործողություններում ելնել հստակ հաշվարկից, որի հիմքը պետք է լինի հարաբերությունների կարգավորման բոլոր նրբությունների եւ հեռանկարների ուսումնասիրությունը, Գրիգորյանն ընդգծել է, որ Ռուսաստանի կողմից դաշնակցային պարտավորությունների չկատարման պայմաններում Հայաստանը ստիպված պետք է մեղմացնի հարեւանի նկատմամբ քաղաքականությունը: Իսկ միջազգային հարաբերություններում մշտական աշխարհաքաղաքական և գլոբալ փոփոխությունների ֆոնին ճկունության դրսևորումը, նրա կարծիքով, անհրաժեշտություն է։
Անկախ այդ գործընթացի հաջող ավարտի օգտին ոչ մեծ հեռանկարներից՝ Գրիգորյանը դրա կյանքի կոչումը համարում է քաղաքականապես ճիշտ քայլ։ Այդ թվում ՝ Թուրքիային զսպող մեխանիզմների առկայության պատճառով՝ ի դեմս ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի, որոնք վերջին շրջանում բավականին լարված հարաբերություններ ունեն Թուրքիայի հետ։ Այս լույսի ներքո՝ Երեւանի նկատմամբ կոշտ ճնշում գործադրելու Անկարայի ցանկացած ագրեսիվ փորձ՝ Հայաստանի զիջումների հաշվին գործընթացից միակողմանի արտոնությունների հասնելու նպատակով, նրա կարծիքով, սխալ կդառնա Թուրքիայի համար: Ինչի մասին, ըստ նրա, խոսվել է նաև Փաշինյան-Ալիև բրյուսելյան հանդիպման ժամանակ։ Քաղաքագետը համոզված է, որ անկախ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում նախապայմանների առաջադրման կամ դրանցից Թուրքիայի հրաժարվելու հանգամանքից՝ հայ բանակցողները միշտ պետք է հաշվի առնեն Անկարայի քաղաքականության մեջ փոփոխությունների հնարավորությունը, այդ թվում՝ Հայաստանի նկատմամբ: Եվ, նույնիսկ, եթե գործընթացը սկսվի առանց այդ նախապայմանների, թուրքերը կարող են դրանք առաջադրել ցանկացած պահի։ Այս լույսի ներքո՝ նա անհրաժեշտ է համարում ելնել Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության բարդության ըմբռնումից՝ բանակցությունների օրակարգը որոշելիս։
"Թուրքիան բավականին լուրջ խնդիրներ ունի ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի հետ։ Ինչի ֆոնին պարբերաբար դիմում է Ռուսաստանի հետ մարտավարական մերձեցման որոշ հարցերի շուրջ։ Ինչը, սակայն, բոլորովին չի խանգարում Անկարային Մոսկվայի նկատմամբ թշնամություն դրսևորել մնացած հարցերի առնչությամբ։ Եվ եթե նույն Հարավային Կովկասում Թուրքիայի և ՌԴ-ի համատեղ քայլերը, ընդհանուր առմամբ, երկուստեք գոհունակություն են առաջացնում, ապա Անկարայի կողմից ՌԴ-ում անջատողական տրամադրությունների բացահայտ աջակցությունն ու հրահրումը Մոսկվայում ակնհայտորեն դժգոհություն են առաջացնում։ Եվ այստեղ մենք կրկին հանդիպում ենք իրավիճակի մշտական փոփոխությունների կարևորագույն գործոնին։ Ինչի լույսի ներքո՝ մեր բանակցողները բանակցային օրակարգը պետք է դիտարկեն ոչ միայն թուրքական հնարավոր նախապայման