Արմինֆո. Տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման մասին 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետը, իրականում, Հայաստանի տակ դրված դանդաղ գործողության ռումբ է: ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Միջազգային և անվտանգության հայկական ինստիտուտի ասոցացված փորձագետ Էմմա Բեգիջանյանը։
"Ոչ այն ժամանակ, ոչ հիմա ես չէի կիսում կառավարող կուսակցության ներկայացուցիչների լավատեսությունն ու ոգեւորությունը, որոնք հաշվարկում են Հայաստանի տնտեսական օգուտները հաղորդակցությունների ապաշրջափակման սպասվելիք գործընթացից։ Եվ ես նախկինի պես համոզված եմ, որ հենց 9-րդ կետն է մեր երկրի համար ամենավտանգավորը՝ սպասվող հեռանկարների և աշխարհատնտեսական սցենարների առումով ։ Ի վերջո, ես ամենեւին չեմ կարծում, որ թուրքական նույն անորակ ու էժան ապրանքներով մեր շուկայի հեղեղումը կնպաստի մեր տնտեսության զարգացմանը, և դա չի բխի անգամ մեր սպառողների շահերից", - նկատել է նա։
2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետը՝ "Ապաշրջափակվում են տարածաշրջանի բոլոր տնտեսական և տրանսպորտային կապերը։ Հայաստանը երաշխավորում է Ադրբեջանի արեւմտյան շրջանների եւ Նախիջեւանի Ինքնավար Հանրապետության միջեւ տրանսպորտային հաղորդակցության անվտանգությունը ՝ երկու ուղղություններով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների եւ բեռների անարգել երթեւեկություն կազմակերպելու նպատակով: Տրանսպորտային հաղորդակցության վերահսկողությունն իրականացնում են Ռուսաստանի ԱԴԾ Սահմանապահ ծառայության մարմինները: Կողմերի համաձայնությամբ կապահովվի Նախիջեւանի Ինքնավար Հանրապետությունը Ադրբեջանի արեւմտյան շրջանների հետ կապող նոր տրանսպորտային հաղորդակցությունների կառուցումը":
Նույն ակնկալվող շինարարությունը՝ Հորադիզ-Մեղրի-Օրդուբադ-Ջուլֆա-Երասխ երկաթգծի վերաականգնումը Բեգիջանյանը գնահատում է որպես Հայաստանի համար անհեռանկարային: Նրա գնահատմամբ՝ Ադրբեջանի ողջ տարածքով դեպի Ռուսաստան երկաթուղային ճանապարհը Հայաստանի համար ոչ մի տնտեսական արտոնություն չի պարունակում, առաջին հերթին, փոխադրվող բեռների անվտանգության բացակայության պատճառով, էլ չենք խոսում մարդկանց մասին։
Այս լույսի ներքո՝ նա ցավով է նշել, որ 44-օրյա պատերազմի արդյունքները ոչ միայն չեն իջեցրել Ադրբեջանում հայատյացության աստիճանը, այլև ավելի են ավելացրել այն՝ լրացուցիչ լկտիություն հաղորդելով ալիևյան ռեժիմին։ Եվ հենց իրավիճակը Ադրբեջանի հետ սահմաններին՝ անցնող տարվա ողջ ընթացքում, փորձագետի կարծիքով, շատ թույլ նախադրյալ է երկաթուղու ապաշրջափակման նախագծի իրականացման համար։ Էլ չենք խոսում Հայաստանի համար դրա արժեքի մասին։
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը դեկտեմբերի 16-ին հաստատել է Ադրբեջանի նախագահի հետ Սոչիում և Բրյուսելում ձեռք բերված պայմանավորվածությունը Հորադիզ-Մեղրի-Օրդուբադ-Ջուլֆա-Երասխ երկաթգծի կառուցման վերաբերյալ: Այդ կապակցությամբ հանձնարարել է նախապատրաստական աշխատանքներ սկսել դրա հայկական հատվածներում շինարարության համար։ Նրա խոսքով ՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը նախատեսում են շինարարությունը ավարտել 2-3 տարվա ընթացքում։ ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության նախնական հաշվարկների համաձայն ՝ Հորադիզ-Մեղրի-Օրդուբադ-Ջուլֆա-Երասխ երկաթուղու վերականգնումը Հայաստանի տարածքում կարժենա ավելի քան 226 մլն դոլար: 221 մլն դոլար գումարն անհրաժեշտ է Մեղրիում 45 կմ հատվածի վերականգնման համար, եւս 5 մլն դոլար ' Երասխում կիլոմետրանոց հատվածի վերականգնման համար: