Արմինֆո. Անվտանգության ոլորտի արցախցի փորձագետ, Արցախի ԱԳ նախարարի նախկին խորհրդական Հրաչյա Արզումանյանը գնահատել է նախօրեին Բրյուսելում Եվրախորհրդի ղեկավարի եւ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների եռակողմ հանդիպումը:
Փորձագետի խոսքով, ամփոփելով արդյունքները, կարելի է փաստել, որ Եվրոպան հստակ եւ միանշանակ հայտարարել է. Հարավային Կովկասը մտնում է իր շահերի ոլորտ եւ վաղ թե ուշ կմտնի Եվրոպական կառույցներ:
"Երկրորդ. ԵՄ-ն իր հարթակն է առաջարկել ոչ միայն Հարավային Կովկասի տնտեսական ինտեգրման, այլեւ սահմանների խնդրի լուծման՝ սահմանազատման եւ սահմանագծման համար, հասկանալով, որ դա երկար գործընթաց է։
Երրորդ. տարածաշրջանում բոլոր գործընթացները, այդ թվում ՝ հաղորդակցության բացումը, պետք է հիմնված լինեն երկրների ինքնիշխանության եւ փոխադարձության սկզբունքի հարգանքի վրա", - ընդգծել է Արզումանյանը ։ Ընդ որում, նա եռակողմ հանդիպման արդյունքների վվերաբերյալ Եվրախորհրդի նախագահի հայտարարությունից կարեւոր քաղվածք է համարել այն, որ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հաղորդակցության ենթակառուցվածքի վերականգնման խնդիրը դիտարկվում է ողջ Հարավային Կովկասի ավելի լայն համատեքստում:
"Դա հայկական կողմին հնարավորություն է տալիս այս խնդիրը կապել կոմունիկացիոն շրջափակումից և մեկուսացումից Հայաստանի դուրս գալու անհրաժեշտության հետ։ Ցանկանում եք հաղորդակցություն Նախիջևանի հետ՝ եկեք այս խնդիրը լուծենք Թուրքիայի միջերկրածովյան նավահանգիստներ, Վրաստանի Սևծովյան նավահանգիստներ, Իրանի Պարսից ծոցի և Հնդկական օվկիանոսի նավահանգիստներ Հայաստանի դուրս գալու խնդրի հետ միասին։
Հայկական դիվանագիտությունը կարող է խոսել տարածաշրջանի կոմունիկացիոն ենթակառուցվածքի խնդիրների "փաթեթային" լուծման անհրաժեշտության մասին։ Ընդ որում, նախ, Հայաստանի ապաշրջափակում, իսկ հետո արդեն Թուրքիայի և Ադրբեջանի ուղղակի կապի խնդիրը, որոնք այլ հաղորդակցություններ ունեն Վրաստանի և Իրանի միջոցով։ Բայդենը/ԱՄՆ-ն արդեն Էրդողանին/Թուրքիային ակնարկել է, որ նա պետք է գնա այդ ճանապարհով", - կարծում է փորձագետը։
Նա ոչ պակաս կարևոր է համարել նաև հումանիտար խնդիրների ծայրահեղ կարևորության հիշատակումը տարածաշրջանում խաղաղության հասնելու համար։ Փորձագետի կարծիքով, ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի նախնական որոշման հետ միասին դա լրացուցիչ հնարավորություն է տալիս հայկական դիվանագիտությանը ճնշում գործադրելու ՌԴ-ի եւ Ադրբեջանի նկատմամբ՝ հայ փախստականների, հումանիտար այլ հարցերում:
"Հայտարարության մեջ Արցախի վերաբերյալ ոչ մի խոսք չկա։ Արցախի խնդիրը տարանջատված է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հաղորդակցությունների ապաշրջափակման և սահմանների հստակեցման խնդրից։ Արցախյան խնդրով, ինչպես և նախորդ տասնամյակներում, զբաղվում է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։
Եթե հակիրճ ամփոփենք Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի հայտարարությունն ու ՆԱՏՕ-ի կենտրոնակայանում Ստոլտենբերգի և Ալիևի մամուլի ասուլիսը, ապա կարելի է պնդել, որ Հարավային Կովկասի մենաշնորհման ՌԴ-ի և Թուրքիայի փորձը ձախողվում է։ Բացի այդ, ձախողվում է նաեւ տարածաշրջանում սահմանների որոշման հարցում իր հատուկ դերի մասին հայտարարելու ՌԴ-ի փորձը։ Այդ հարցում ՌԴ-ի հատուկ իրավունքների մասին հայտարարելու ՌԴ նախագահի հապճեպ փորձը Սոչիում ընդունվել է ի գիտություն, ոչ ավելին", - համոզված է Արզումանյանը։ Ընդ որում, նա նշում է, որ եվրոպական կառույցներին որպես խաղատներ վերաբերվելու Ադրբեջանի նախագահի փորձերը, որտեղ կարելի է խաղադրույքներ կատարել, պոկեր խաղալ, որի անքակտելի տարրը խաբեությունն է, խաղաքարտերով խարդախություն անելու փորձերը ձախողվել են: Քաղաքագետը կարծում է, որ Ալիևին շատ քաղաքավարի, բայց նշել են, որ կան սկզբունքներ, որոնք պետք է պահպանել։
"Բացի այդ, Ռուսաստանը հեռանում է Հարավային Կովկասից։ Միակ գործիքը, որը թույլ է տալիս նրան մնալ տարածաշրջանում, դա ռազմական ներկայությունն է Հայաստանում ՝ ռազմական ուժը։ Բայց, ինչպես ասում էր համաշխարհային պրոլետարիատի առաջնորդը, սվինով կարելի է թեստավորել իրավիճակը, զավթել տարածաշրջանը, բայց պահել՝ չի ստացվի։ Հարկավոր է այլ գործիքակազմ, որը չկա", - կարծում է Արզումանյանը։
Նրա խոսքով ՝ ՌԴ-ի հեռանալու անխուսափելիությունը եւ ԵՄ-ի մտադրությունների լրջությունը ռուս-թուրքական դաշինքի կողմից տարածաշրջանի ռազմական ապակայունացման ռիսկ է ստեղծում: "Դաշինքը կարող է գնալ խաղատախտակի տապալման։ Այստեղ կարևոր է Թուրքիայի դերը, թե նա ինչ կընտրի. բավարարվել արդեն ձեռք բերածով կամ փորձել առավելագույնը վերցնել՝ գնալով հայոց պետական ինքնիշխանության վերացման ճանապարհով", - հավելել է արցախցի փորձագետը, համոզմունք հայտնելով, որ նախորդ կետում ասվածի լույսի ներքո չափազանց կարևոր է Հայաստանի զինված ուժերի և հայ ժողովրդի դերը։
Նրա խոսքով, անհրաժեշտ է պատրաստ լինել Սարդարապատի Սյունիքում՝ Հայաստանի համար աղետալի սցենարի իրագործման ծրաագրերից դաշինքին հետ պահելու հնարավորություն ստանալու համար: "Հայկական իշխանությունն այս դիմակայությունում, լավագույն դեպքում, չկա, վատագույն դեպքում՝ նա դաշինքի կողմում է", - ամփոփել է Արզումանյանը ֆեյսբուքյան իր էջում։