Արմինֆո.Այսօր առանց որևէ իրավական հիմքի, Ադրբեջանի պարտադրմամբ հայ-ադրբեջանական սահմանի սահմանազատում է տեղի ունենում։ Այս մասին այսօր ՝ հոկտեմբերի 26-ին, լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է ԱԺ "Հայաստան" խմբակցության պատգամավոր, պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը՝ ամփոփելով ԱԺ-ում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ շփման գծում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ փակ քննարկումը։
Նա փաստել է, որ փակ քննարկման եւ վերլուծության ընթացքում իրենց գործընկերները ներկայացրել են որոշ գաղտնի տեղեկություններ, որոնց ինքը չի անդրադառնա։ Օհանյանը հավելել է, որ այդ նիստի արդյունքները թույլ են տալիս իրեն մի քանի հետևություն անել, մասնավորապես, "մենք այստեղ հրավիրել ենք քաղաքական ղեկավարներին, նկատի ունեմ գերատեսչությունների առաջին դեմքերին, որոնք ունեն քաղաքական, ռազմավարական, ռազմաքաղաքական և իրավական հիմքեր: Այդ քննարկումների ընթացքում մենք չստացանք շատ հարցերի պատասխաններ, այդ թվում ՝ պատերազմից հետո իրավիճակի գնահատման, այդ շրջանակներում պետության ներսում ռազմավարական վերանայումների իրականացման վերաբերյալ ։ Ես նկատի ունեմ անվտանգության միջավայրի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև շփման գծի վիճակի և այդ ուղղությամբ Հայաստանի կողմից իրականացվող միջոցառումների ամբողջական գնահատականը"։
Օհանյանը հիշեցրել է, որ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության համաձայն, զորքերը պետք է մնային այնտեղ, որտեղ կանգ են առել մարտական գործողությունները: Նրա խոսքով, ըստ այդմ, որևէ հիմք չի եղել զորքերը դուրս բերելու համար այն վայրերից, որտեղ մարտական գործողությունները դադարեցվել են, դա վերաբերում է ինչպես Արցախի Պաշտպանության բանակի ստորաբաժանումներին, այնպես էլ ՀՀ զինված ուժերին, հատկապես՝ Գեղարքունիքի և Սյունիքի մարզերում:
"Մեր եզրակացությունը մեկն է. այդ ամենն իրականացվել է Հայաստանի իշխանությունների կողմից՝ բանավոր պայմանավորվածությունների հիման վրա։ Թե ում կողմից է դա որոշվել, թող նրանք գնահատեն ու հանրությանը ներկայացնեն", - ասել է պատգամավորը, հավելելով, որ ժամանակին չեն ընդունվել ռազմավարական բարձունքներում զորքեր տեղակայելու մասին որոշումներ և Խորհրդային Միության շրջանում Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև շփման գծում ճանապարհը։
Միաժամանակ, Օհանյանը կարևորել է ստեղծված պայմաններում ՀՀ պաշտպանության նախարարության և ԱԱԾ-ի միջև փոխգործակցության ու փոխադարձ փոխարինելիության բարձրացումն՝ ինչպես մարտական ծառայության իրականացման, այնպես էլ մարտական խնդիրների կատարման ժամանակ:
Միեւնույն ժամանակ, պատգամավորը փաստել է, որ այսօր առանց որեւէ իրավական հիմքի, Ադրբեջանի պարտադրանքով սահմանազատում է տեղի ունենում: "Ոչ ոք հետևություն չի արել Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից Հայաստանի ինքնիշխան տարածք ներխուժելու պատճառների մասին, ով է մեղավոր դրա համար, ինչ պատիժ են կրել մեղավորները, ինչ է արվում այդ իրավիճակը կարգավորելու և սահմանը վերականգնելու համար։ Ավելին, այս պայմաններում Ադրբեջանի և Թուրքիայի հռետորաբանությունն ուղղված է այն բանին, որ Հայաստանը պետք է ստորագրի ինչ-որ հաշտության համաձայնագիր, ճանաչի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը և սկսի սահմանազատման և սահմանագծման գործընթաց ։ Այս իրականությունը մեզ մոտ մտահոգություն է առաջացնում", - ասել է նա՝ հիշեցնելով կողմերի միջև "ստվերային պայմանավորվածությունների " առկայության մասին շրջանառվող խոսակցությունները։ Օհանյանը նշել է, որ ընդդիմադիր ուժերն այսօր բոլոր հնարավոր ճանապարհներով ձգտում են թույլ չտալ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին նման իրավիճակ։
Լրագրողների ճշգրտող հարցին, թե արդյոք քննարկվել է Կապանի ճանապարհներին և Փելա սարի շուրջ ստեղծված իրավիճակը, Օհանյանը նշել է, որ երկու հարցերն էլ շոշափվել են: "Նրանք ասում են, որ Փելա սարի բարձունքում որեւէ դիրքային փոփոխություն չի եղել։ Նրանք հաստատել են, որ հայկական եւ ադրբեջանական դիրքերի միջեւ եղել է ռուսական հենակետ։ Եվ ռուսական կողմի այդ հենակետը նրանց որոշմամբ վերացվել է, իսկ դիրքային փոփոխություններ չեն եղել", - ասել է Օհանյանը, հավելելով, որ այս պայմաններում ճիշտ կլիներ գնալ և տեղում ծանոթանալ իրավիճակին։
Նշենք, որ այսօր ընդդիմության ("Հայաստան" եւ "Պատիվ ունեմ" դաշինքներ) նախաձեռնությամբ ԱԺ-ում տեղի են ունեցել փակ քննարկումներ՝ կապված առաջնագծում տիրող իրավիճակի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծան հարցերի հետ: Զեկույցներով հանդես են եկել ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետի առաջին տեղակալ Կամո Քոչունցը և Ազգային անվտանգության ծառայության սահմանապահ զորքերի հրամանատար Արման Մարալչյանը: