Արմինֆո. Մոսկվայի և Անկարայի միջև առճակատման դեպքում Հայաստանն ու Ադրբեջանը կհայտնվեն պրոքսիի դերում։ Այդպիսի կարծիք է հայտնել ՌԳԱ Ե.Մ.Պրիմակովի անվան ինստիտուտի տնօրեն, պրոֆեսոր Ֆյոդոր Վոյտոլովսկին՝ Երեւանի Ռուս-հայկական համալսարանում ընթացող "Հայաստան և Ռուսաստան. նոր ռազմավարության հրամայականը" աշխարհաքաղաքական նստաշրջանում:
"Նման ռիսկեր կան, դրանք բավականին մեծ են։ Այս լույսի ներքո՝ Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ հարաբերությունների կտրուկ վատթարացումը ձեռնտու չէ ոչ Հայաստանին, ոչ Ադրբեջանին։ Պետք է հատուկ նշեմ, որ անցյալ տարվա 44-օրյա պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղում, ի թիվս բազմաթիվ այլ նպատակների, հետապնդում էր Ռուսաստանին պատժելու նպատակ։ Մենք Մոսկվայում դա գիտենք եւ շատ լավ հասկանում ենք", - ընդգծել է նա։
Ըստ պրոֆեսորի ՝ Մոսկվայի և Անկարայի միջև այսօր կա համագործակցություն ։ Բայց կա մրցակցություն և առճակատման տարրեր։ Եվ դրանում, նրա կարծիքով, Անդրկովկասում և Մերձավոր Արևելքում իրավիճակը չի տարբերվում։ Ընդ որում, Վոյտոլովսկին համոզված է, որ Թուրքիայի գործողությունները Լեռնային Ղարաբաղում, ընդհանուր առմամբ, միանգամայն ձեռնտու էին Վաշինգտոնին։ Այդ թվում՝ Չինաստանին եւ Ռուսաստանին տարբեր տարածաշրջաններում զուգահեռ զսպման ԱՄՆ-ի քաղաքականության պատճառով։ Այդ տեսանկյունից երկարաժամկետ հեռանկարում Թուրքիայի գործողությունները Ղարաբաղում, Անդրկովկասում իրավիճակի սրումը, նրա կարծիքով, բխում են ԱՄՆ շահերից։ Թուրքիային եւ Ռուսաստանին Անդրկովկասում առճակատման մղելը, ըստ Վոյտոլովսկու, նրանց համար ձեռնտու է։
Անցյալ տարվա պատերազմի եւս մեկ կարեւոր արդյունքը, նրա կարծիքով, Թուրքիայի կողմից իր կապիտալացման բարձրացումն է ՆԱՏՕ-ում՝ Ղարաբաղում իր զինված ուժերի, ռազմական տեխնիկայի ցուցադրական կիրառման միջոցով, այլ ոչ թե՝ միայն Սիրիայում իր պրոքսին: Ընդ որում, ռուս վերլուծաբանը համոզմունք է հայտնել, որ առանց Վաշինգտոնի համապատասխան սանկցիաների Անկարան, որպես ՆԱՏՕ-ի գծով դաշնակից, պարզապես, չէր կարող Ղարաբաղում գործել: "Եվ ահա այստեղ պատրանքներ չպետք է լինեն ոչ մեկի մոտ։ ԱՄՆ-ը ուներ բոլոր հնարավորությունները ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում Անկարայի ու Բաքվի վրա ճնշում գործադրելու եւ պատերազմը դադարեցնելու համար, սակայն, դա չի արվել", - ընդգծել է նա:
Ռուսաստանցի պրոֆեսորը նաեւ հատուկ ընդգծել է աշնանային պատերազմի արդյունքում Ադրբեջանում Թուրքիայի դիրքերի ուժեղացման փաստը: Ընդ որում, Վոյտոլովսկին բոլորովին վստահ չէ, որ Ադրբեջանում Անկարայի առաջ քաշած օրակարգը համապատասխանում է նրա ղեկավարության շահերին։ "Մեկ ազգ, երկու պետություն" բուն տերմինը ենթադրում է կրտսեր գործընկերոջ եւ ավագ գործընկերոջ առկայություն: Եվ Թուրքիայում Ադրբեջանը բացահայտ անվանվում է կրտսեր։ Եվ ես չեմ կարծում, որ գործերի նման վիճակն այսօր իսկապես ձեռնտու է Բաքվին", - նկատել է նա։
"Այսպիսով, 44-օրյա պատերազմի արդյունքում առաջացած կոորդինատների համակարգը շատ լրջորեն տարբերվում է ողջ հետխորհրդային շրջանից։ Մենք մտել ենք միջազգային հարաբերությունների զարգացման բոլորովին նոր շրջան, ոչ միայն Անդրկովկասում, այլև ողջ հետխորհրդային տարածքում։ Սա կոորդինատների այն համակարգն է, որտեղ մենք բոլորս պետք է ապրենք առաջիկա տարիներին։ Այս լույսի ներքո, թվում է, թե խնդիրները, եւ սառեցված հակամարտությունները հետխորհրդային տարածքի տարբեր երկրների միջեւ կարող են ձեռք բերել բոլորովին նոր հնչեղություն եւ զարգացում: Այդ առումով Ղարաբաղի հակամարտությունը, հնարավոր է, տիպական չէ, բայց հենց նա է ընդհանուր տոն տալիս հետագա ազդակներին հենց այդ տարածքում", - ամփոփել է Վոյտոլովսկին։