Հինգշաբթի, 12 Օգոստոսի 2021 15:23

Արմինֆո. Կասկածից վեր է, որ 44-օրյա պատերազմի արդյունքում ձևավորված իրողությունները մեզ թույլ են տալիս այսօր արձանագրել Ֆրանսիայի դերի էական ընդլայնումը Հայաստանում և Հայաստանի շուրջ գործընթացներում։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Միջազգային հարաբերությունների և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ասոցացված փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը։

"Ընդ որում, պակաս կարևոր չէ նշել այն պնդումների քգտին որևէ հիմքերի բացակայությունը, թե Փարիզը դա անում է Մոսկվայի հաշվին։ Ավելին, չի նկատվում նաև Հայաստանի նկատմամբ Ֆրանսիայի քաղաքականության, ընդհանուր առմամբ, Ռուսաստանին Հարավային Կովկասից դուրս մղելու, մասսնավորապես,  ՌԴ-ի հետ առճակատման ձևավորման ուղղվածություն։ Մի շարք գործոնների, ֆրանսիացի քաղաքական գործիչների եւ դիվանագետների հայտարարությունների այլնի հիման վրա հնարավոր է թվում փաստել, որ այսօր Փարիզը գտնվում է սեփական շահերը Մոսկվայի շահերի հետ համադրելու հնարավորությունների որոնումներում: Եվ ակտիվորեն փորձում է հասնել Ռուսաստանի տարածաշրջանային քաղաքականության հետ Հայաստանի նկատմամբ իր մոտեցումների գոյակցության", - նկատել է նա։

Ըստ փորձագետի, նման եզրահանգումներ անել թույլ է տալիս ուղիղ փոխադաարձ կապը  ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության շրջանակում արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման բանակցային գործընթացի վերսկսման հեռանկարի և, մի կողմից, Մոսկվայի, մյուս կողմից, Վաշինգտոնի ու Փարիզի միջև այդ հարցում համերաշխության պահպանման միջև: Եվ դա՝ ի հեճուկս նրանց միջև առկա բոլոր հակասություններին և առճակատման սցենարներին աշխարհի այլ աշխարհաքաղաքական ասպարեզներում։ Էլ չենք խոսում քաղաքակրթական խնդիրների, անհամապատասխանությունների և հակասությունների մասին։

Այս լույսի ներքո, նրա կարծիքով, հայկական հասարակական ընկալման մեջ անհրաժեշտ է զերծ մնալ Հայաստանին ֆրանսիական օգնության իրականությունից հեռու ձեւերից։ Իսկ քաղաքականության մեջ՝ տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական իրողությունները Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև բախման հնարավորությանը պրոյեկցելու հաշվարկներից։ Մեհրաբյանի կարծիքով, նշված պատճառների բերումով, Ֆրանսիայի հզորագույն ռազմական ներուժը և աշխարհի տարբեր երկրներին ռազմական աջակցություն ցուցաբերելու հնարավորությունը Հայաստանի պարագայում  տեղ են թողնում, թերևս, չափազանց զուսպ լավատեսության համար։ Ինչն էլ ավելի է ամրապնդվում վերջին տասնամյակների ընթացքում Հայաստանի միակողմանի և ծայրահեղ կախվածությամբ ռուսական սպառազինության մատակարարումներից։ Այնուամենայնիվ, Ֆրանսիայի վճռորոշ դերը Հայաստանին 2,6 մլրդ եվրո տրամադրելու ԵՄ որոշման մեջ ՝ Երեւանի ռազմաքաղաքական ամրության պաշարն ավելացնելու փաստացի նպատակով, փորձագետի կարծիքով, Փարիզի եւ Բրյուսելի կովկասյան քաղաքականության ռեստարտի միանշանակ վկայությունն է: Եվ Ռուսաստանից Հայաստանի հենց նույն ծայրահեղ կախվածության պայմաններում, այդ թվում ՝ տնտեսական ոլորտում, այդ 2,6 մլրդ եվրոն ռազմավարական նշանակություն է ձեռք բերում նաև Հայաստանի անվտանգության և պաշտպանունակության համատեքստում։

"Առայժմ Մոսկվան ոչ մի կերպ չի արձագանքել Բրյուսելի այդ մտադրություններին։ Ինչը բնավ չի նշանակում, որ Կրեմլը դա անցավ է ընդունել: Միանգամայն հնարավոր է նաև Ռուսաստանի հակազդեցություն հայ-ֆրանսիական հարաբերությունների նոր հեռանկարներին ու ձևերին։ Ինչ Մոսկվան ավանդաբար արել եւ անում է:  Պետք է նաև հիշել Մոսկվայի ձեռքում ինչպես Ադրբեջանի հետ սահմանին տիրող իրավիճակի, այնպես էլ Հայաստանի ներսում իրավիճակի վրա ազդեցության էական լծակների առկայության մասին։ Բոլոր այդ լծակներն ու գործոնները, անհրաժեշտության դեպքում, միանգամայն կարող են գործի դրվել։ Այս լույսի ներքո՝ Կրեմլի առաջիկա դիրքորոշման համար վճռորոշ գործոնը, կարծես, հենց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում համանախագահող երեք երկրների միջեւ մեր տարածաշրջանի ապագայի շուրջ առաջիկա պայմանավորվածությունների բովանդակությունն է", - ամփոփել է Մեհրաբյանը: