Արմինֆո. Բաքվի ընթացիկ քաղաքականությունը, մարտավարությունը եւ ռազմավարությունը բոլորովին չեն սահմանափակվում Հայաստանի տարածքով ռազմավարական կարեւոր միջանցք ստանալու խնդրով։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Ազգային անվտանգության հարցերով փորձագետ, քաղաքական գիտությունների դոկտոր Հրաչյա Արզումանյանը։
"Նպատակն է չեզոքացնել, շատ հնարավոր է, ոչնչացնել Հայաստանը՝ որպես պետություն, որպես քաղաքական գործոն։ Օրակարգից հանել հայոց հարցը և թույլ չտալ, որ այն ձևակերպվի ապագայում։ Եվ այս ամենի մասին թշնամին խոսում է միանգամայն բաց, բայց մենք, չգիտես ինչու, չենք ցանկանում դա խոստովանել։ Այսպիսով, նրան նվիրելով միջանցք, մենք բացարձակապես խաղաղություն չենք գտնի։ Պատերազմը կշարունակվի այլ եղանակներով, այլ հարթակներում և այլ ձևերով։ Ի հայտ կգան նոր խնդիրներ, որոնք կավարտվեն միայն պետականությունից հայ ժողովրդի հրաժարումով", - ընդգծել է նա։
Այդուհանդերձ, Հայաստանում, ըստ փորձագետի գնահատականների, այսօր էլ չեն պատկերացնում այն խնդիրների ու սպառնալիքների ողջ լրջությունը, էկզիստենցիալությունը, որոնց արդեն բախվել է երկիրը։ Այս լույսի ներքո՝ Արզումանյանը համոզված է, որ 44-օրյա պատերազմում կրած պարտությունն օրինաչափ հետևանքն էր Հայաստանում թշնամու նպատակներն ու մտադրությունները ըմբռնելու, հաշվարկելու ունակության բացակայության: Նրա կարծիքով ՝ պարտությունը հետևանք էր այն ըմբռնման բացակայության, որ պատերազմը ոչ թե Ադրբեջանի, այլ Թուրքիայի հետ է, որի գործընկերն այդ պատերազմում Հայաստանի ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանն էր։
Այս լույսի ներքո՝ փորձագետը ոչ մի նոր բան չի տեսնում հայկական գյուղերի եւ պաշտպանական դիրքերի ուղղությամբ ադրբեջանական ընթացիկ ագրեսիվության մեջ, Հայաստանի սահմանների գնդակոծության մեջ: Առաջին հերթին՝ Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի դեմ հիբրիդային պատերազմի շարունակման փաստի պատճառով։ Նրա գնահատմամբ, որպես արդյունք, այսօր Բաքուն, Անկարան և Մոսկվան ստիպում են Երևանին քննարկել սահմանազատման և սահմանագծման հարցը։ Խնդիր, որը բացարձակապես ընդհանուր ոչինչ չունի առկա իրողությունների հետ։ Ըստ Արզումանյանի՝ շարունակվող մարտական գործողությունների պայմաններում սահմանների սահմանագծումը քննարկելն, առնվազն, կոռեկտ չէ։
Փորձագետի կանխատեսմամբ, ամեն դեպքում, Բաքուն, Անկարան և Մոսկվան կշարունակեն այս ռազմավարությունը, հատկապես, հաշվի առնելով, որ մեծ հաշվով, Հայաստանն այսօր դիմակայում է ոչ թե Ադրբեջանին, այլ՝ այն դե Ֆակտո կլանած Թուրքիային։ Նրա կարծիքով, անհրաժեշտ է նաեւ հասկանալ "մեկ ազգ՝ երկու պետությունների" հետ հայկական խնդիրները լուծելու անհնարինությունը՝ առանց Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վերաֆորմատավորման եւ վերանայման։ Տվյալ դեպքում՝ տարածաշրջանում Ռուսաստանի դերի, Հայաստանում նրա ռազմական ներկայության անհրաժեշտության, դրա պայմանների սահմանման և այլնի վեեերանայման։ Ասել է թե ՝ շարունակելով առաջ գնալ նախկինում կայացվող որոշումների տրամաբանության շրջանակներում, որոնք հայ ժողովրդին հասցրել են աղետի Արցախում, խնդրի լուծմանը հասնել, նրա կարծիքով, հնարավոր չէ։
"Լուծումներ կարելի է գտնել միայն կանգ առնելով, վերանայելով, վերլուծելով տեղի ունեցածը, գիտակցելով և ձևակերպելով Հայաստանի խնդիրները 21-րդ դարում, գիտակցելով, թե արդյոք քեզ պետք են դաշնակիցներ և դրանից հետո, միայն, սկսելով նրանց որոնումը։ Մեզ 30 տարի պնդում էին Ռուսաստանին հավատարմությունը պահպանելու անհրաժեշտության մասին։ Արդյո՞ք մեր հավատարմությունը մեզ օգնեց խուսափել ռազմական պարտությունից։ 30-ամյա լուծումները չեն աշխատում։ Համապատասխանաբար, անհրաժեշտ է գտնել նոր լուծումներ, որոնք կարող են բերել նոր հնարավորություններ: Ռիսկեր կան միշտ եւ ամենուր, բայց շարունակելով մնալ ճահճում, դու երբեք երաշխիք չես ունենա, որ նոր հարված չես ստանա: Իսկ նոր դաշնակիցներ ձեռք բերելու համար, նախ, պետք է կողմնորոշվել, թե որտեղ ենք գտնվում և ուր և ինչի համար ենք պատրաստվում գնալ", - ամփոփել է Արզումանյանը։