Արմինֆո. Իրանը կրկին ընդգծել է տարածաշրջանային պետությունների սահմանների բռնի փոփոխության անթույլատրելիությունը։
Ադրբեջանում Իրանի դեսպան Սեյեդ Աբբաս Մուսավին Turan գործակալությանը տված հարցազրույցում անդրադառնալով հարցին, թե, այնուամենայնիվ, ինչպիսին է Թեհրանի դիրքորոշումը Հայաստանի Սյունիքի մարզով տրանսպորտային միջանցք բացելու հարցում, նշել է, որ Իրանում կարող են տարբեր կարծիքներ հնչել այդ հարցի շուրջ: "Իրանի գերագույն առաջնորդի հայտարարության մեջ հստակ ասվում է, որ Իրանը դեմ է սահմանների փոփոխությանը, այլ ոչ թե դեմ է այդ միջանցքի բացմանը ։ Չեմ կարծում, որ տարածաշրջանում ինչ - որ մեկը կողմ է սահմանների բռնի փոփոխությանը։ Մենք կողմ ենք, որ ցանկացած միջանցք գործի ՝ ցանկացած երթուղով, առանց պետությունների սահմանները փոխելու։ Այս միջանցքի բացումը Ադրբեջանի և Հայաստանի հարցն է ։ Սահմանների բռնի, ռազմական փոփոխությունը կխախտեր տարածաշրջանի կայունությունը, և առայժմ դրա հեռանկարները չեն երևում։
Տարածաշրջանում երկաթուղային ուղիների վերականգնման վերաբերյալ նախագահ Ալիեւի առաջարկը կնպաստի Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ կապերի եւ համագործակցության վերականգնմանը, ինչպես նաեւ օգուտ կբերի ողջ տարածաշրջանին: Այդ պատճառով Հարավային Կովկասի երկրները, ինչպես նաեւ Ռուսաստանը, Թուրքիան եւ Իրանը պետք է ամեն կերպ խթանեն միմյանց միջեւ երկաթուղային, ավտոմոբիլային եւ այլ հաղորդակցությունների բացումը", - ասել Է դիվանագետը ։
Այն հարցին, թե ինչպես կարելի կլինի վերականգնել միջանցքը, եթե Իրանը Արաքս գետի վրա կառուցել է "Խուդաֆերին" եւ "Գըզ Գալասի" ջրամբարները, որոնք Ադրբեջանի եւ Նախիջեւանի միջեւ երկաթուղու մի քանի կիլոմետր ճանապարհ են ջրասույզ արել, դեսպանն ասել է, որ օրերս Իրանի ճանապարհների եւ քաղաքաշինության նախարարը Ադրբեջանի փոխվարչապետի հետ միասին այցելել է այդ վայրերը:
"Այդ կառույցները կառուցվել են այն ժամանակաշրջանում, երբ նշված տարածքը գտնվում էր օկուպացիայի տակ, սակայն դրանք կառուցված են Ադրբեջանի հետ երկկողմ համաձայնագրի հիման վրա ։ Նշված խնդիրը լուծելու համար ստեղծվել է աշխատանքային խումբ, որը տեխնիկական առաջարկ կպատրաստի իրանական երկաթուղիների համակարգին ճանապարհը միացնելու մասին", - ասել Է դիվանագետը։
Ընդ որում, նա մատնանշել է նշված ջրամբարների ծայրահեղ նշանակությունը ՝ հաշվի առնելով տարածաշրջանում ջրի դեֆիցիտը, եւ նկատել է, որ Իրանն ու Ադրբեջանը համատեղ օգտագործում են այդ ջուրը ոռոգման համար, ինչպես նաեւ ՀԷԿ-երի վրա արտադրվող էլեկտրաէներգիան:
Մուսաֆին նաեւ հաղորդել է, որ Իրանի մասնավոր եւ կիսապետական ընկերությունները պատրաստ են մասնակցել ղարաբաղյան հակամարտության գոտում վերջին պատերազմից հետո Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած տարածքներում վերականգնողական աշխատանքներին:
"Մեր գործարարների համար դա ավելի շատ ցանկություն է բարոյական աջակցություն ցուցաբերել, քան տնտեսական շահ ստանալ և մասնակցել Ղարաբաղի և այլ տարածքների վերականգնմանը ։
Եթե խոսենք կոնկրետ, ապա իրանական ընկերությունները պատրաստ են մասնակցել ենթակառուցվածքային նախագծերի իրականացմանը ՝ ճանապարհների, կամուրջների, բնակավայրերի շինարարությանը ։ Ներկայումս մենք պատասխան ենք ակնկալում Ադրբեջանի էկոնոմիկայի նախարարությունից", - պարզաբանել է Իրանի դեսպանը։
Անդրադառնալով այն հարցին, թե արդյոք Իրանն աջակցում է Հնդկաստանի կողմից նախաձեռնվող փոխադրամիջանցքի նախագծին՝ Իրանի տարածքով դեպի Հայաստան եւ, այնուհետեւ, Եվրոպա, դիվանագետը նշել է, որ պետությունները միացնող ցանկացած տրանսպորտային միջանցք ձեռնտու է տարածաշրջանի երկրներին, բայց պետք է նայել, թե դրանցից որն է ավելի շահավետ: "Այսօրվա դրությամբ առավել շահավետ և իրական է Հյուսիս-Հարավ միջանցքը Իրանի և Ադրբեջանի միջև։ Երկու երկրների երկաթուղիներն արդեն միացվել են, եւ Պարսից ծոցի ապրանքներն Իրանի եւ Ադրբեջանի տարածքով կարող են փոխադրվել դեպի հյուսիս՝ Եվրոպա: Մենք չենք մերժում մյուս միջանցքները, բայց ամենաօպտիմալ ենք համարում Հյուսիս-Հարավ միջանցքը, որը բաղկացած է երեք բաղադրիչներից ՝ երկաթգիծը, ավտոմոբիլային եւ ծովային հաղորդակցությունը։ Այս միջանցքի հանգուցային կենտրոնը Աստարա քաղաքն է, որտեղ միացված են տրանսպորտային բոլոր ենթակառուցվածքները։ Այնտեղ էլ կկառուցվի երկու երկրների միջև նոր կամուրջ, որից հետո տրանսպորտի թողունակությունը էապես կաճի ։
Նախիջեւանով անցնող երկաթուղու վերականգնումից եւ իրանական Փարսաբադ ու ադրբեջանական Իմիշլի կետերի միջեւ երկաթուղու միացումից հետո փոխադրումների ծավալները մի քանի անգամ կաճեն: Այս ամենը հաշվի առնելով ՝ չեմ կարծում, թե որևէ այլ միջանցք դրա այլընտրանքը կարող է լինել", - ամփոփել է Մուսաֆին ։