Չորեքշաբթի, 5 Մայիսի 2021 11:38

Արմինֆո."Թշնամական պետությունների ցուցակ" կազմելու Ռուսաստանի ԱԳՆ մտադրությունը Հայաստանի համար բնական կերպով արդիականացնում է հետևյալ հարցը. ո՞վքեր են, ի վերջո, մեր թշնամիները, և ովքե՞ր են մեր բարեկամները։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Միջազգային հարաբերությունների և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը։

 

"Այս հարցի պատասխանները բազմաթիվ են, հակասական, համեմված են կոնսպիրոլոգիայով և միանգամայն հասկանալի զգացմունքներով։ Մինչդեռ, իրականում Հայոց պետականության ապագայի համար շատ բան կախված է հենց զգացմունքայնության զատումից և տվյալ հարցի պատասխանը փնտրելիս ճիշտ հիմնավորումների միացումից։ Օրինակ, հենց նույն ռուսական "թշնամական պետությունների ցուցակում" են ԱՄՆ-ը, Լիտվան, Լատվիան, Էստոնիան, Վրաստանը, Ուկրաինան, Լեհաստանը, Չեխիան եւ Մեծ Բրիտանիան: Մինչդեռ, Հայաստանը նրանց շրջանում թշնամիներ չունի։ Ավելին, նրանցից շատերի հետ մենք հիանալի հարաբերություններ ունենք", - ընդգծել է նա։

 

Մեհրաբյանն ուշագրավ է համարում նաև "Ռուսաստանի թշնամիների" ցուցակում Հայաստանի թշնամիների բացակայությունը՝ ի դեմս Ադրբեջանի և Թուրքիայի։ Միևնույն ժամանակ, փորձագետն ընդգծել է, որ Երեւանը Մոսկվայից չպետք է նեղանա, քանի որ քաղաքականության մեջ յուրաքանչյուրը խաղում է իր օգտին և ինչպես կարող է։ Հետևաբար, այս դեպքում անհասկանալի և անտեղի վիրավորանքների և անգամ "դավաճանության" մեղադրանքների փոխարեն Հայաստանին անհրաժեշտ է հետևություն անել, թե ով է իր բարեկամը, իսկ ով է թշնամին՝ ինքնուրույն, ելնելով բացառապես սեփական շահերից։

 

Այս ֆոնին Մեհրաբյանը նշում է, որ սեփական ժողովուրդների համար արդեն իսկ իրական չարիք դարձած ավտորիտար բռնապետությունները խեղաթյուրում են նաև իրենց երկրների արտաքին քաղաքականությունը՝ ծառայեցնելով սեփական վերարտադրության շահերին։ Եվ, համապատասխանաբար, հաճախ կառուցում են արտաքին քաղաքականություն, որն, ըստ էության, որևէ առնչություն չունի տվյալ երկրի իրական շահերի հետ։ Ինչի բնական արդյունքն ագրեսիան է, նեոկայսերական դոկտրինները և սեփական երկիրը օտարների տանիքի տակ դնելու ձգտումը՝ սեփական անձեռնմխելիության դիմաց։

 

Նման աշխարհաքաղաքական իրողություններում Հայաստանի նման փոքր երկրները, ըստ փորձագետի, չլուծելով սեփական անվտանգության ապահովման խնդիրը, միևնույն ժամանակ նաեւ ընկալվում են որպես  այդպիսի մի երկրի "բարեկամ", ինչպես նաև՝ մյուսի թշնամի։ Եվ, ինչն ավելի վատ է, հաճախ տարբեր պատճառներով զրկվում են բարեկամներ եւ, նույնիսկ, թշնամիների ընտրելու հնարավորությունից:

 

"44-օրյա պատերազմից հետո արձանագրելով, որ "Ռուսաստանը մեր բարեկամն է, բայց Ադրբեջանն ու Թուրքիան նրա թշնամիները չեն", վարչապետ Փաշինյանն արձանագրել է փաստը։ Բայց ամբողջ իրական իրավիճակը ուրվագծվում է միայն այն բանից հետո, երբ այդ փաստին ավելացվում է Մոսկվայի համար Բաքվի և Անկարայի հետ հարաբերությունների անհամեմատ ավելի մեծ արժեքը, քան Երևանի հետ։ Ավելին, Հայաստանի հետ հարաբերությունների արժեքը ՌԴ-ի համար  Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների արժեքի ածանցյալ է։ Մեզ համար բխող բոլոր, ոչ այնքան հաճելի, բայց օբյեկտիվ հետեւանքներով", - ընդգծել է նա։

 

Դրա համար նեղանալ Մոսկվայից, առավել ևս նրան դավաճանության մեջ մեղադրել, ըստ Մեհրաբյանի, արմատապես սխալ է ։ Իսկ այս ողջ դատարկաբանության փոխարեն, ըստ նրա, Երևանը,  պարզապես, պետք է սկսի վերջապես եզրահանգումներ անել և հասկանալ, որ Հայաստանի թշնամիները, նրանք, ովքեր թշնամի են համարում Հայաստանին, Ռուսաստանի համար թշնամիներ չեն։

 

"Ի վերջո, փաստի արձանագրումը ոչ մեղադրանք է, ոչ էլ պահանջ։ Սակայն այստեղ առաջանում է ևս մեկ անխուսափելի և միանգամայն օրինաչափ հարց. Արդյո՞ք Հայաստանին թշնամի են նրանք, ում Ռուսաստանը համարում է իր թշնամիներ։ Արդյո՞ք հավաքական Արևմուտքը Հայաստանի թշնամին է: Եվ ահա այստեղ պետք է արձանագրել ևս մեկ փաստ՝ Արևմուտքը, իհարկե, մեր թշնամին չէ։ Շատ պարզ պատճառով՝ Հայաստանի նկատմամբ թշնամական գործողությունների լիակատար բացակայության պատճառով։ Եվ սա նույնպես պետք է արձանագրել որպես փաստ։ Առանց վիրավորանքների եւ, առավել եւս, դավաճանության համար մեղադրանքների", - ամփոփել է Մեհրաբյանը։