Չորեքշաբթի, 14 Ապրիլի 2021 11:22

Արմինֆո.Հաշվի առնելով միջազգային հարաբերություններում փոփոխությունների մշտական բնույթը՝ էրդողանի Թուրքիան իր շահերը պաշտպանելու նպատակով դատապարտված է հանդես գալու ուժի դիրքերից։ Դա հնարավորություն է տալիս Անկարային  ինքնուրույն որոշել, թե ինչ դասավորությամբ, որ համագույն խաղաթղթով և ինչ  նշանով ցուցադրի իր "ջոկերը":

ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Միջազգային հարաբերությունների և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը։

 

"Այսօր մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է Էրդողանը բարձրացնում է խաղադրույքներն այդ խաղում: Ինչ-որ տեղ նա շահում է, ինչ-որ տեղ՝ տանուլ տալիս։ Բայց առայժմ նրան հաջողվում է պահպանել ընդհանուր հավասարակշռությունը, առաջին հերթին, այդ խաղում իր գործընկերների թուլությունների, վախերի, սնապարծության, հիմարության եւ ագահության հրաշալի գիտակցման շնորհիվ: Եվ, համապատասխանաբար, շարունակել ակտիվ արտաքին քաղաքականությունը բոլոր ուղղություններով ՝ միաժամանակ մնալով "ավտորիտար ինտերնացիոնալի" ավանգարդ, ժողովրդավարական Արևմուտքի հավատարիմ դաշնակից, Ռուսաստանի սիրելի բարեկամ, "բոլոր թուրքերին հայր" և "աշխարհում բոլոր մահմեդականների թիվ մեկ պաշտպանը", - նշել է նա։

 

Ռազմական ներխուժման սպառնալիքի առջեւ հայտնված Ուկրաինայի շուրջ նույն իրավիճակում, բացի ԱՄՆ-ից եւ Կենտրոնական Եվրոպայի եզակի դաշնակիցներից, միավորված Եվրոպան, փորձագետի գնահատմամբ, Կիեւին աջակցելու հատուկ ցանկություն չի դրսեւորում: Բայց Էրդողանն անմիջապես հայտնվում է նաեւ այստեղ՝ Ուկրաինայի վերաբերյալ իր հստակ դիրքորոշմամբ, որը հռետորաբանությամբ գրեթե ոչնչով չի զիջում Վաշինգտոնին։ Ընդ որում, հայտնվում է Պուտինի հետ հեռախոսազրույցից անմիջապես հետո, հայտարարելով, որ Ուկրաինայի հետ ռազմական համագործակցությունն ուղղված չէ երրորդ երկրների դեմ։

 

Այդուհանդերձ, իրականում իրավիճակը, Մեհրաբյանի գնահատմամբ, այնքան էլ կայուն չէ։ Համապատասխանաբար, իներցիայով շարունակել անվերջ ապավինել իր մարտավարական հաջողություններին՝ Էրդողանը չի կարող։ Ոչ միայն քաղաքական օրինաչափությունների, այլև սեփական բազմաթիվ խնդիրների պատճառով, որոնցից մեկը թուրքական լիրայի անկումն է, ինչը սահմանափակում է նրա բազմաթիվ արտաքին քաղաքական նախաձեռնությունները։ Ըստ փորձագետի, այդ ֆոնին Էրդողանի և Պուտինի աճպարարությունները, C-400 համալիրների մատակարարումներն արդեն անհաղթահարելի խոչընդոտ են դառնում ԱՄՆ-ի պատժամիջոցները կանխելու Անկարայի ջանքերի ճանապարհին:

 

Եվ Թուրքիայի շուրջ միջազգային այս իրավիճակում Երևանը, ըստ Մեհրաբյանի, պետք է խուսափի այն իրավիճակից, որում Վաշինգտոնը Էրդողանին տեղը կդնի բացառապես "հայկական մահակի" միջոցով ։ Ըստ փորձագետի, Թուրքիան չափազանց կարևոր է ԱՄՆ-ի համար, համապատասխանաբար, հայկական հարցերի շուրջ Վաշինգտոնի գնահատականները՝ որպես ընդամենը տուրք պահի քաղաքական կոնյունկտուրային, ակնհայտորեն Հայաստանի շահերից չեն բխում:

Այս ֆոնին, ըստ փորձագետի, Երեւանում վերջապես սկսում են գիտակցել Ադրբեջանում հայ գերիների հարցը լուծելու Մոսկվայի "անկարողությունը", քանի դեռ Հայաստանն այդ հարցով չի դիմել այլ հասցեներով: Մեհրաբյանն այս ըմբռնման վկայությունն է համարում ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպան Վարուժան Ներսեսյանի վերջին հոդվածը, որում նա ուղղակիորեն կոչ է արել Վաշինգտոնին միջամտել հայ գերիների հարցին:

 

"Մոսկվային չափազանց նյարդայնացնում է, երբ նա տեսնում է, որ Երևանում էլ բոլորը տեսնում և հասկանում են։ Եվ՝ որ վաղն արդեն կարող է  չստացվել՝ ինչպես երեկ։ Եվ եթե Հայաստանը պատրաստվում է ինչ-որ կերպ ստիպել հաշվի նստել իր շահերի հետ, անհրաժեշտ  է ցույց տալ, որ Երևանի քաղաքականությունը որոշվում է Երևանում, այլ ոչ թե Մոսկվայում։ Առաջին հերթին, ելնելով այն հանգամանքից, որ թուրքական պոկերից նշան արած խաղաթղթերով, նույնիսկ, սեփական շահերի հաշվին ինչ-որ բան պոկելու Ռուսաստանի անզուսպ ձգտումը, ապրիորի, չի կարող ավարտվել ինչ-որ լավ բանով", - ամփոփել է փորձագետը։