Արմինֆո. Հայաստանի նախկին նախագահներ Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի ելույթներն հնչեցնում են մեկ բան, մինչդեռ փաստերը բոլորովին այլ բան են ասում։ Նման կարծիք է հայտնել Հայաստանի Հանրային խորհրդի նախագահ Ստեփան Սաֆարյանը ։
"Կարող եմ պնդել, որ ոչ մեկը, ոչ մյուսը երբեք չեն ձգտել Արցախի շուրջ փոխզիջումների հիման վրա հասնել հակամարտության կարգավորմանը ՝ հանդիսանալով ստատուս քվոյի պահպանման կողմնակիցներ։ Քոչարյանն ու Սարգսյանը քաջ գիտակցում էին, որ այս բոլոր տարիներին գոյություն ունեցող կարգավորման ցանկացած տարբերակի իրականացումը հակասում է իրենց սեփական շահերին։ Չէ որ երկուսն էլ եկան իշխանության ՝ 1998-ին հեռացնելով Լևոն Տեր-Պետրոսյանին հակամարտության կարգավորման մաքսիմալիստական մոտեցումների հիման վրա", - ընդգծել է նա։
Այս իրողություններից ելնելով ՝ վերլուծաբանն Արցախի վերաբերյալ Քոչարյանի և Սարգսյանի ողջ ռազմավարությունը գնահատում է որպես ստատուս քվոյի պահպանում ՝ դրանց լեգիսլատուրայի երկու տասնամյակի ընթացքում։ Այս մասին է վկայում երկու նախագահների կողմից Պաշտպանության և միջազգային հարաբերությունների ոլորտում իրականացվող քաղաքականության վերլուծությունը։ Ամեն ինչ ուղղված էր ստատուս քվոյի ձգձգմանը, այլ ոչ թե խնդրի հայեցակարգային լուծմանը ։
Այսօր նախկին նախագահները, Սաֆարյանի գնահատմամբ, բոլոր ուժերով խուսափում են այդ իրողությունները ճանաչելուց, ինչն առաջին հերթին բացատրվում է անխուսափելի պատերազմը ձգձգելու և այդ պատերազմը ՙժառանգորդների գրպանը՚ նետելու նրանց ձգտումով: Մինչդեռ, հասարակությունն այսօր արդեն շատ լավ գիտի, որ որոշակի շրջանից սկսած ստատուս-քվոյի փոփոխությամբ շահագրգռված է նաև Մոսկվան։ Ինչի մասին նույն օրերին 44-օրյա պատերազմի ժամանակ բազմիցս և միանգամայն աներկբա հայտարարել են Ռուսաստանի նախագահն ու ԱԳՆ ղեկավարը։
Արդյունքում ՝ այսօր Քոչարյանն ու Սարգսյանը, ըստ Սաֆարյանի, չեն կարող խոստովանել իրենց երկարամյա ջանքերում, և արդեն այն ժամանակ անխուսափելի պատերազմը ձգձգելու բոլոր հնարավոր հնարքները։ Ճանաչելով դա, նրանք պարզապես կհաստատեն հասարակության մեջ արդեն գոյություն ունեցող վարկածը, ըստ որի ՝ ձգձգելով պատերազմը ՝ երկուսն էլ այն տեղափոխել են 2020 թվական։
"Իհարկե, այս ամենը նրանց լրջորեն անհանգստացնում է։ Համապատասխանաբար, նույն Սերժ Սարգսյանն այսօր բոլոր ուժերով փորձում է իրեն ներկայացնել որպես հակամարտության փոխզիջումային կարգավորման կողմնակից։ Սակայն փաստերը հակառակի մասին են խոսում։ Առնվազն 2011 թվականից, երբ Սարգսյանը համաձայնություն է տվել հակամարտության կարգավորման Կազանյան տարբերակին, հանրությունն այդ մասին չի տեղեկացվել։ Նա նույնիսկ չփորձեց հանրությանը ներկայացնել Կազանյան տարբերակը։ Եվ նա երբեք չի խոսել փոխզիջում ենթադրող հասարակության հետ բանակցությունների էության մասին", - ամփոփել է Հանրային խորհրդի ղեկավարը։