Երեթշաբթի, 12 Հունվարի 2021 14:21

Արմինֆո.  Հայկական ատոմային էլեկտրակայանի առաջիկա 141-օրյա կանգառը՝ պլանային նախազգուշական վերանորոգման նպատակով, կազդի երկրի էներգահամակարգի վրա: Այս մասին հունվարի 12-ին Տարածաշրջանային և եվրասիական ինտեգրման հարցերի հանձնաժողովի նիստում հայտարարել է ՀՀ տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների փոխնախարար Հակոբ Վարդանյանը։

 

Նրա խոսքով ՝ վաղ թե ուշ, սակայն կայանը պետք է կանգնեցվեր նման երկար ժամանակով։ Փոխնախարարը հիշեցրել է, որ ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի արդիականացման եւ շահագործման ժամկետի՝ 10 տարի ժամկետով երկարաձգման ծրագիրը պետք է ավարտվեր 2014-2019թթ.ընթացքում, սակայն որոշակի հանգամանքների բերումով այն անավարտ մնաց: Առաջին հերթին դա կապված է անհրաժեշտ փորձի բացակայության և աշխատանքների ծավալների իրական գնահատման հետ։ Բացի այդ, կատարված ուսումնասիրությունների ընթացքում պարզվել է լրացուցիչ միջոցառումների իրականացման անհրաժեշտությունը, մասնավորապես՝ ռեակտորի իրանի վերականգնողական թրծման ուղղությամբ։ Ամբողջ ծրագիրը պետք է ավարտվեր մինչև 2019 թվականի դեկտեմբերի 30-ը ։ Աշխատանքների առաջին փուլերի արդյունքներով ռուսական 270 մլն դոլարի վարկի եւ 30 մլն դոլարի դրամաշնորհի մնացորդային ռեսուրսը կազմել է շուրջ 110 մլն դոլար: Այդ ռեսուրսի շուրջ բանակցությունները դրական արդյունքի չեն հանգեցրել: Հայկական կողմին առաջին հերթին չի բավարարել ռուսական ձեռնարկություններում այդ միջոցների 80% - ի պարտադիր տեղաբաշխման պահանջը, ինչը պատվիրատուին զրկել է որոշումներ կայացնելիս ճկունությունից ։ Ռուս գործընկերները նաեւ առաջարկել են ամբողջ ծրագիրն ավարտել երկու տարվա ընթացքում ՝ մինչեւ 2021 թվականի վերջը, բայց այդ դեպքում էլ կարող էին հարցեր առաջանալ ՝ կապված լրացուցիչ աշխատանքների իրականացման անհրաժեշտության հետ: Արդյունքում որոշում է կայացվել Հայկական ԱԷԿ-ին բյուջետային վարկ տրամադրելու մասին ։

 

Նախարարի տեղակալը չի համաձայնել այն պնդման հետ, որ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի (ՀԾԿՀ) որոշման վրա ազդել է կայանի առաջիկա երկարատև կանգառի գործոնը: ՀԾԿՀ-ն ավելի վաղ որոշում էր կայացրել 2021 թվականի փետրվարի 1-ից ավելի քան 400 կՎտ/ժ էլեկտրաէներգիա օգտագործող սպառողների համար սակագինը 3 դրամով բարձրացնելու վերաբերյալ: Հակոբ Վարդանյանը նշել է, որ սակագնի վրա ազդում են մի շարք այլ գործոններ, այդ թվում՝ արտարժույթի փոխարժեքը: Բացի այդ, Որոտանի կասկադի արդիականացման ծրագրի անավարտությունը նույնպես իր դերն ունի ։ Ծրագրի կապալառուները կորոնավիրուսի և մարտական գործողությունների պատճառով լքել են Հայաստանը, ինչի հետևանքով վնասը գնահատվում է մոտ 6 մլրդ դրամ։

 

Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հայտնել էր, որ Հայկական ԱԷԿ-ում մեկնարկել են ռեակտորի իրանի վերականգնողական թրծման նախապատրաստական աշխատանքներ:

 

Հայկական ԱԷԿ-ի աշխատակիցները ռուսաստանյան  մասնագետների հետ միասին կհավաքեն ռեակտորի թրծման կայանքը, կկատարեն դրա համապարփակ ստուգումն, ինչպես նաև ռեակտորի կորպուսի  անհրաժեշտ հաշվարկները և նյութագիտական ուսումնասիրությունները: Թրծման աշխատանքներն իրականացվում են Հայկական ԱԷԿ-ի  արդիականացման և անվտանոգության մակարդակի բարձրացմանն ուղղված պայմանագրի շրջանակներում: Ռեակտորի թրծումը կմեկնարկի 2021 թվականին կայանում պլանային նախազգուշական վերանորոգման աշխատանքների ընթացքում։ Այդ աշխատանքները նախատեսված է իրականացնել մայիս-հոկտեմբեր ամիսներին։ Ռեակտորի թրծման աշխատանքների կապակցությամբ ՊՆՎ-2021 կտևի սովորականից ավելի երկար՝ շուրջ 141 օր։ Այս գործողությունը թույլ կտա ռեակտորի մետաղի շահագործման բնութագրերը 80-ից 85 տոկոսով վերադարձնել ելակետային վիճակին, այսպիսով երկարացնել դրա շահագործմամ ժամկետը։

 

Նշենք, որ 2021 թվականին հայկական ԱԷԿ-ում մեծ ծավալի աշխատանքներ են կատարվելու։  Մասնավորապես, կիրականացվեն վերականգնողական աշխատանքներ ռեակտորի կորպուսի այրումը, արդիականացված է ակտիվ գոտու վթարային սառեցման համակարգը, հուսալի սնուցման համակարգը:

 

Հիշեցնենք, որ Հայկական ատոմային էլեկտրակայանին կտրամադրվի 63,2 մլրդ դրամ (մոտ 130 մլն դոլար) բյուջետային վարկ:  Յուրաքանչյուր տրանշի մարման ժամկետը 12 տարի է, որից առաջին 2 տարին արտոնյալ կլինի։ Տոկոսադրույքը համարժեք կլինի նախկինում ներգրավված Ռուսաստանի Դաշնության փոխառու միջոցների տոկոսադրույքին։