Արմինֆո. Հայկական շահերի պահպանման եւ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության կետերի իրականացման հարցում Մոսկվայի պասիվությունը բավականին պարզ բացատրություն ունի ։ Ռուսաստանն արդեն ամենակարող կայսրություն չէ։ ԱրմԻնֆ-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել անկախ վերլուծաբան Սարո Սարոյանը։
<Մեր հասարակությունը համառորեն չի ցանկանում ինքն իրեն խոստովանել, որ այսօրվա Ռուսաստանն արդեն այն Ռուսաստանը չէ, ինչպիսին դեռ երեկ էր ։ Մինչդեռ, թե՛ պատերազմի ընթացքում, թե՛ այն հանգամանքները, որ ստեղծեց պատերազմը, կապված են Ռուսաստանի դերի նվազման հետ։ Դեռեւս հուլիսյան թուրք-ադրբեջանական զորավարժությունների ժամանակ Թուրքիայի մուտքը Հարավային Կովկաս նույն ՌԴ դերի նվազման հետ էր կապված>, - նշել է է նա ։
Այսպիսով՝ 44-օրյա պատերազմը, վերլուծաբանի գնահատմամբ, միայն ապացուցեց Անկարայի հաշվարկների ճշտությունը ընթացիկ իրավիճակի վրա Մոսկվայի ազդեցության հնարավորությունների վերաբերյալ: Դրանից հետո Ռուսաստանը <դեմքը փրկելու> նպատակով գործի դրեց քաղաքական գործիքակազմը ՝ Արցախում տեղակայելով իր խաղաղապահներին։ Դրանով Մոսկվան փորձեց աշխարհին ցույց տալ, որ տարածաշրջանում իր դերին ու նշանակությանը նախկինի պես ոչինչ չի սպառնում։ Սակայն, իրականությունը, ըստ Սարոյանի, մի փոքր այլ է։
Նրա գնահատմամբ ՝ Մոսկվայում հույս ունեին, որ Արցախում ռուս խաղաղապահների տեղակայումը թույլ կտա Հարավային Կովկասում բերել ժամանակավոր կայունություն ապահովել, բայց այստեղ էլ ռուսական հաշվարկները չարդարացան։ Թուրքիան իր հերթին շատ լավ հասկանում է, որ Ռուսաստանը չի ցանկանում գնալ ռազմական բախման, ամեն ինչ անում է դրա համար, այդ թվում՝ զոհաբերելով Հայաստանը։
<Արդյունքում մենք վերածվել ենք մանրադրամի Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև աշխարհաքաղաքական առևտրում։ Եվ նույնիսկ չենք փորձում գիտակցել, որ մեզ թող պարտադրված, բայց զոհաբերում են ։ Ռուսաստանն ամեն ինչ անելու է թուրքերի հետ հարաբերություններում գոնե հարաբերական կայունության հասնելու համար ։ Ռեջեփ Էրդողանն էլ իր հերթին շատ լավ հասկանում է, որ բռնել է Ռուսաստանին իր անզորության մեջ և քամելու է որքան հնարավոր է։ Հետևաբար՝ կայունություն ակնկալել պետք չէ>, - ընդգծել է նա ։
Այս առումով վերլուծաբանն արձանագրել է Հայաստանի և Արցախի անվտանգության համար պատասխանատվությունը Մոսկվայի վրա դնելու Երևանի երկարամյա քաղաքական գծի լիակատար ֆիասկոն ։ Նրա գնահատմամբ, Հայաստանի իշխանությունների ՝ անվտանգության հետ կապված խնդիրներից ձերբազատվելու հույսերը, ամբողջ պատասխանատվությունը բարդելով Ռուսաստանի ուսերին, պատրանքային էին՝ հատկապես այն լույսի ներքո, որ Հայաստանի դեմ ծանր պատերազմի 44 օրերի ընթացքում կռվել են ուժի մի քանի ռազմաքաղաքական կենտրոններ։
<Այսպիսով՝ սուվերեն որոշումների ընդունումը, այդ որոշումների համար լիարժեք պատասխանատվություն ստանձնելու միջոցով, Հայաստանի ղեկավարության համար մնում է գրեթե անայլընտրանք տարբերակ։ Այլ տարբերակ մեզ պարզապես չեն թողնում։ Կարծում եմ, որ նույնիսկ ստեղծված իրավիճակում դա լավագույն լուծումը կլինի Հայաստանի համար ։ Եվ այդ ճանապարհին նախ և առաջ անհրաժեշտ է դադարեցնել հույսը ուրիշների վրա դնելը ։ Դրանից հետո արդեն կսկսեն ուրվագծվել նոր կոնֆիգուրացիաներ և հետագա գործողությունների հնարավորություններ>, - ամփոփել է վերլուծաբանը ։