Փորձագետ. Ալիեւներին ձեռնտու չէ մեծ պատերազմը Կովկասում

Արմինֆո.Ադրբեջանը չի թեժացնի իրավիճակը և այն կհասցնի Հայաստանի հետ լայնածավալ ռազմական գործողությունների և կսահմանափակվի դիրքային կոշտ բախումներով, որոնք, ամենայն հավանականությամբ, կդադարեցվեն "միջազգային հանրության պահանջների" առնչությամբ՝ ի դեմս պաշտոնական Մոսկվայի և Մինսկի միջնորդների։

Այդպիսի կարծիք է հայտնել հայկական AmRating  վարկանշային գործաակալության ղեկավար, տնտեսական մեկնաբան Էմանուիլ Մկրտչյանը՝ մեկնաբանելով Տավուշի մարզում հայ-ադրբեջանական սահմանին լարվածության աճին առնչվող իրավիճակը։

Մկրտչյանը կարծում է, որ զինված հակամարտության շարունակումը ձեռնտու չէ ոչ միայն Ալիեւների կլանին, որը մի քանի պարտության արդյունքում կարող է, պարզապես, կորցնել իշխանությունը եւ դատարանի առջեւ կանգնել սեփական երկրում, այլեւ, առաջին հերթին, Մոսկվային, որն այդ դեպքում կարող է կորցնել խորհրդային "բարեկամ" Ադրբեջանը, որը կարող է "հեղափոխության" արդյունքում վերափոխվել ծայրահեղ ազգայնական իսլամիստական, ըստ էության, խամաճիկային պետության, որը ծառայում է հավակնոտ Անկարային, որն այսօր իրեն առաջադրում է ոչ թե, պարզապես, որպես տարածաշրջանային գերտերություն, այլ, այսպես  կոչված, "Իսլամական վերածնունդ" գործընթացի  գլխավոր շարժիչ ուժ,  և, միևնույն ժամանակ, Մեծ արևելքի առանցքային պետություն՝ Ալբանիայից մինչև Չինաստանի ույղուրական ինքնավարություն։

Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հակամարտությունը չի կարող Casusbelli դառնալ հարեւան երկրներին հակամարտության մեջ ներքաշելու համար, քանի որ տարածաշրջանային ուժերի դասավորությանն  առնչվող իրավիճակը, էլ չենք խոսում ուժի համաշխարհային կենտրոնների շահերի մասին, առայժմ նման առիթ գտնելու իրավունք չի տալիս: Այս համատեքստում Թուրքիայի ագրեսիվ դիրքորոշումը, որը միանշանակ արտահայտվել է ի պաշտպանություն Ադրբեջանի, ոչ այլ ինչ է, քան իսլամական պանթյուրքիզմի արտաքին քաղաքական հայեցակարգի վերածնման քաղաքական վեկտորի բանավոր սահմանում, որի իրական մարմնավորումը ոչ միայն ձեռնտու չէ, այլեւ մահացու վտանգավոր է ուժի համաշխարհային հիմնական կենտրոնների համար:

Մահաբեր է Ռուսաստանի համար, որը փորատակում գոտեւորված է "իսլամական" ինքնավար կազմավորումներով եւ՝ բավականին անկախ, ինքնուրույն դարձող, այդ թվում՝ թուրքական մշակութային-լուսավորչական եւ տնտեսական էքսպանսիայի պատճառով, եւ հյուսիսային հարեւանի համար ավելի ու ավելի անվերահսկելի Միջին Ասիայի հանրապետություններով:

Վտանգավոր է Չինաստանի համար, որը չի հանդուրժում Թուրքիայի կողմից հրահրվող ույգուրական անջատողականությունը, որը սպառնում է "Մեծ մետաքսի ճանապարհի" գլոբալ նախագծին՝ որպես ԱՄՆ-ի ծովային գերիշխանության այլընտրանքի եւ Եվրոպայի շուկաներ ՉԺՀ-ի համաշխարհային առեւտրատնտեսական էքսպանսիայի լավ հնարավորության:

Շահեկան չէ նաև հենց գերտերության՝ Միացյալ նահանգների համար, որը չի հանդուրժում Մեծ արևելքում մեկ տոն սահմանող, խոշոր խաղացողի գոյության հնարավորությունը, այն էլ՝ այնպիսի հավակնոտ և, ինչպես ցույց են տալիս Սիրիայի իրադարձությունները, անվերահսկելի,  ինչպես՝ էրդողանի Թուրքիան է, որն օրինաչափորեն եւ միտումնավոր կերպով քայքայում է իր ներքին քաղաքականության աշխարհիկ պետության հիմքերը, որոնք սահմանվել էին Մուսթաֆա Քեմալի  "Նոր ուղու" կողմից։

Ձեռնտու չէ նաև ծեր Եվրոպային, որը միայն արթնանում է 75-ամյա հետպատերազմյան քաղցր նինջից հետո, և լավագույն վիճակում չէ։ Միասնական Եվրոպային, լքված, իր մեկուսականության մեջ խանգարված  Բրիտանիայի եւ նրա նկատմամբ կոլաբորացիոնիստական վարքագծային հարձակումներով  Վիշեգրադյան խմբի երկրների կողմից։ Թե "հին", թե "նոր" Եվրոպան հատուկ նկրտումներ ունեն Թուրքիայում, որը պարբերաբար միջամտում է եվրոպական գործերին՝ փորձելով թուլացնել այն որպես աշխարհաքաղաքական մրցակցի։

Ուստի, կարծում է Մկրտչյանը, Ալիեւները շատ հարկավոր են եւ Ռուսաստանին, եւ մյուս բոլոր մեծ ու փոքր երկրներին, որոնք պատրաստ չեն, եւ չեն էլ ցանկանում մտնել թուրքական գլոբալ պանթյուրքական արկածախնդրության թափքի  մեջ։ Հնարավոր է՝ Էրդողանը դա չի ցանկանում հասկանալ, ձգտելով հավատարիմ մնալ թուրքական ավանդական դիվանագիտությանը, որը խաղում է տերությունների շահերի հակասությունների վրա, ընդ որում, վերջին ժամանակներս՝ շատ անշնորհք կերպով։ Իսկ ահա Ալիևները, անշուշտ, այս ամենը հասկանում են, ավելին, հասկանում են ինքնապահպանման բնածին բնազդի մակարդակով։