Ռուսաստանցի վերլուծաբան. <Քոչարյանի գործը> խթանեց Հայաստանում դատական համակարգի կոտրումը

Արմինֆո.<Թավշյա հեղափոխությունից>  հետո Նիկոլ Փաշինյանի թիմի առջև ընտրություն կար՝ կամ գոյակցել հին համակարգի տարրերի հետ, կամ էլ անմիջապես կամ աստիճանաբար կոտրել այն։  ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել ՄՀՄՊԻ Միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի Եվրաատլանտյան անվտանգության կենտրոնի առաջատար գիտաշխատող Սերգեյ Մարկեդոնովը ։

<Մեկ տարի առաջ Փաշինյանն ընտրեց ամբողջ համակարգի աստիճանական ջարդման ճանապարհը ։  Սկզբում <վերցվեց> Երևանի քաղաքապետարանը, հետո Ազգային ժողովը, ինչը հանգեցրեց երկրի քաղաքական լանդշաֆտի լիակատար վերաձևակերպմանը ։  Ի դեպ, ինչպես և հիմա, վարչապետն արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ է անցկացրել երկրի քաղաքացիների՝  փողոցում արտահայտվող ակտիվության շնորհիվ։ Եվ հիմա հերթը դատական իշխանությանն է։ Ես չեմ բացառում, որ դատական

համակարգի վերաբերյալ որոշում կարող էր ընդունվել զգալիորեն ավելի ուշ, ավելի հանգիստ միջավայրում, եթե չլիներ <Քոչարյանի գործը>, որը դրդեց նաև դատական իշխանության կոտրման>,- ընդգծել է վերլուծաբանը ։

Մայիսի 20-ին ՀՀ վարչապետը հնչեցրեց դատական համակարգում <վիրահատական միջամտության> անհրաժեշտությունը ՝ դա պայմանավորելով դատարանների նկատմամբ հայ հասարակության անվստահությամբ ։  Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծել է հայ դատավորներին վեթինգի ենթարկելու և երկրում անցումային արդարադատության մեխանիզմներ ներդնելու անհրաժեշտությունը: 

Նույն օրը նրա կոչով քաղաքացիները արգելափակել են դատարանների շենքերը, ինչից հետո Փաշինյանը պահանջել է, որպեսզի դատավորները, ովքեր <քաղաքացիների իրավունքները խախտող վճիռներ են կայացնում>, հրաժարական տան:

Դատական համակարգից քաղաքացիների դժգոհությունը, որը երկիրը ժառանգել է նախկին իշխանությունից, Մարկեդոնովի գնահատմամբ, նորություն չէ: Եվ հասարակական աջակցությունը, զգալի վարչական ռեսուրսի հետ միասին, լիովին թույլ է տալիս գործող վարչապետին վերջապես բավարարել այդ դժգոհությունը՝ <թավշյա հեղափոխության> երկրորդ փուլի միջոցով։ Այս առումով, օրերս դատարանի կայացրած որոշումը ՝ նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին Արցախի ներկայիս և նախկին ղեկավարների երաշխավորությամբ ազատ արձակելու մասին, դարձել է այդ գործընթացի բնական կատալիզատորը ։

Մարտի 1-ի ողբերգության բոլոր հանգամանքների արդար եւ օբյեկտիվ քննության վերաբերյալ հանրության պահանջն, ըստ Մարկեդոնովի, ակնհայտ է: Ակնհայտ է նաև, որ իշխանությունները պատրաստ են բավարարել այդ խնդրանքը, պատրաստ են հաշիվները մաքրել անցյալի հետ ՝ հավակնելով նոր Հայաստանի կառուցմանը ։ Այս առումով, ըստ նրա, Քոչարյանի նկատմամբ զիջումների գնալը Փաշինյանի համար կնշանակի կորցել իր դեմքը:

Վերլուծաբանի գնահատմամբ ՝ համակարգային շատ բարդ բարեփոխումները չեն կարող արագ դիվիդենտներ բերել։ Դրանք կարող է բերել նոր Հայաստանի կառուցման ճանապարհին կանգնած անցյալի ժառանգության դեմ պայքարը: <Քոչարյանի գործը> վկայում է, որ Հայաստանի նոր իշխանությունները երկրի նախկին ու ներկա խնդիրների գլխավոր մեղավորի հարցում արդեն կողմնորոշվել են ։  Մարկեդոնովի կարծիքով ՝ նախկին նախագահի շուրջ ստեղծված իրավիճակում իշխանությանը նախեւառաջ հուզել է դատավորների ՝ որպես որոշումների ընդունման ինքնավար կենտրոններ հանդես գալու հնարավորությունը: Եվ դատավճիռներ կայացնելու հնարավորությունը՝ հակառակ նոր Հայաստանի ձևավորմանը, ամեն դեպքում քաղաքական խնդիրներ է ստեղծում: