Երկուշաբթի, 13 Մայիսի 2019 15:55

Արմինֆո. Կասպից ծովը ունի նավթի եւ գազի հսկայական պաշարներ, որոնք կարող են լինել զարգացման շարժիչ ուժ:  Այդ մասին հայտարարել է Հայաստանում Իրանի փոխդեսպան Ալի Նասեր Սոբհանփուրը՝ մայիսի 13 - ին Երեւանում կայացած "Կասպից ծովը հնարավորությունների ծով է" խորհրդաժողովում, որը նախաձեռնվել էր ՀՀ-ում Թուրքմենստանի դեսպանության կողմից եւ զուգադիպել է Կասպյան առաջին տնտեսական համաժողովին,  որը տեղի կունենա օգոստոսի 12-ին "Ավազա" ազգային զբոսաշրջային գոտում։

 

Ընդ որում, նա արձանագրել է, որ երկրների միջեւ համագործակցությունը նավթի արդյունահանման, շահագործման, ինչպես նաեւ նավթի եւ գազի սվոփերի բնագավառում

այն հարցերն են, որոնք միշտ մերձկասպյան երկրների քննարկումների օրակարգում են ։  "Կասպից ծովը, որն աշխարհի ամենամեծ լիճն է, էներգետիկայի, զբոսաշրջության եւ կենսառեսուրսների տեղափոխման ներուժով, արժանի է ավելի մեծ ուշադրության, այդ թվում ՝ շրջակա միջավայրի պաշտպանության տեսանկյունից։   Այդ նպատակներին հասնելու համար անհրաժեշտ է մերձկասպյան պետությունների առավել սերտ համագործակցություն։  Բարեբախտաբար մերձկասպյան հինգ պետությունների քաղաքական կամքն այդ ծովը դարձրել է խաղաղության, բարեկամության, զարգացման և փոխգործակցության ծով", - ասել է իրանցի դիվանագետը։ Նրա խոսքով ՝ Կասպից ծովի յուրահատուկ աշխարհագրական դիրքը եւ Հյուսիսից Հարավ եւ Արեւելքից Արեւմուտք ստեղծված միջանցքները խիստ անհրաժեշտ են դարձրել տարածաշրջանային համագործակցությունը: "Դրանք երկու կարեւոր միջանցքներ են ՝ միացնում են Իրանը եւ շատ ասիական երկրներ Կասպից ծովի Կենտրոնական Ասիայի, Կովկասի, Ռուսաստանի եւ Եվրոպայի հետ: Եվ Կասպյան 5 երկրների տարանցումն առանձնահատուկ կարևորություն ունի։  Իրանը ճանապարհային, երկաթուղային եւ նավահանգստային տարանցիկ հնարավորություններ տրամադրելով Կասպից ծովի, Պարսից ծոցի եւ Օմանի ծովի նավահանգիստներում տեխնիկական հագեցվածությամբ, կարող է կապող օղակ դառնալ Կասպից ծովի ափամերձ երկրների եւ Պարսից ծոցի եւ Օմանի միջեւ", - եզրափակել Է դիվանագետը, ՝հավելելով, որ Կասպից ծովով հնարավոր կլինի ապահովել տարածաշրջանի տնտեսական զարգացումը ՝ փոխգործակցության միասնական քաղաքականության միջոցով:

 

Նշենք, որ 2019 թվականի օգոստոսի 12-ին Թուրքմենբաշիի Ավազա" Ազգային զբոսաշրջային գոտում տեղի կունենա Կասպյնա առաջին տնտեսական համաժողովը, որին ակնկալվում է կառավարությունների անդամների, նախարարությունների և գերատեսչությունների ղեկավարների մասնակցությունը մերձկասպյան բոլոր պետություններից և ամբողջ տարածաշրջանից: Նշված Համաժողովի նպատակն է ստեղծել պայմաններ խոշոր նախագծերի համար, քննարկել Կասպյան տարածաշրջանի տնտեսության դերը գլոբալ համատեքստում, ներդրումային գրավչությունը մերձկասպյան պետությունների արդյունաբերության, էներգետիկայի, գյուղատնտեսության, առեւտրի, զբոսաշրջության եւ այլ ոլորտներում, որոնք փոխադարձ հետաքրքրություն են ներկայացնում: Պատմության մեջ առաջին նման համաժողովը Աշխարհի խոշորագույն տարածաշրջանի շրջանակներում, ինչպիսին է Կասպյան ավազանը, նախաձեռնել է Թուրքմենստանի նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովը 2014 թվականի սեպտեմբերի 30-ին Աստրախանում (Ռուսաստանի Դաշնություն) կայացած մերձկասպյան պետությունների ղեկավարների 4-րդ գագաթնաժողովի ժամանակ: Այս նախաձեռնությունը հիմնված է տարածաշրջանային և միջտարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական և աշխարհատնտեսական գործընթացներում Թուրքմենստանի ռազմավարական նշանակության սկզբունքային տեսլականի, որպես կարևոր տարանցիկ տրանսպորտային և լոգիստիկ հանգույց նրա դերի վրա պայմանավորում է մերձկասպյան պետությունների ջանքերի հետագա միավորման անհրաժեշտությունը: Կասպյան տարածաշրջանի երկրների հետ արդյունավետ համագործակցության զարգացումը եղել եւ մնում է սկզբունքային դիրքորոշում եւ այդ կապակցությամբ հանդես է գալիս Թուրքմենստանի արտաքին քաղաքական կուրսի գերակա ուղղությունների թվում:

Կասպից ծովի առաջին տնտեսական համաժողովի օրակարգը կընդգրկի հարցերի լայն շրջանակ, որոնք հետագայում կկազմեն մասնակից պետությունների փոխգործակցության հեռանկարային ուղղությունների հիմքը: Ենթադրվում է, որ կարծիքների փոխանակման եւ կառուցողական քննարկման համար կառաջարկվեն այնպիսի արդիական թեմաներ, որոնք վերաբերում են առեւտրատնտեսական հարաբերությունների ինտենսիվացմանը, այդ թվում ՝ խոշոր նախագծերի մշակման եւ իրականացման համար պայմանների ստեղծմանը: Համաժողովի շրջանակներում  2019 թվականի օգոստոսի 11-12-ը նախատեսվում է նաև մերձկասպյան պետությունների նորարարական տեխնոլոգիաների միջազգային ցուցահանդեսի անցկացում, որը կոչված է դառնալու գործարար շփումների հաստատման և տնտեսության տարբեր ոլորտներում նոր տեխնոլոգիաների, ծառայությունների և լուծումների, այդ թվում ՝ վառելիքաէներգետիկ հատվածի, տրանսպորտի և լոգիստիկայի, արդյունաբերության, առևտրի, զբոսաշրջության և շատ այլ բնագավառների հետ ծանոթանալու Կենտրոն: