Արմինֆո. Ադրբեջանի ղեկավարությունը խզման էր գնում Ռուսաստանի հետ՝ աստիճանաբար բարձրացնելով խաղադրույքները և ժամանակ առ ժամանակ փորձելով իր մոսկովյան վիզավիների ամրությունը։ Մոսկվայի և Բաքվի միջև լարվածության վերջին փուլն այդպես է մեկնաբանել ռուսաստանցի քաղաքական գիտությունների դոկտոր Դմիտրի Ցիբակովն։
Փորձագետը կարծում է, որ շատերի համար հայտնություն է դարձել օրեր առաջ հարևան երկրի անցումը Ռուսաստանի հակառակորդների ճամբար: Ընդ որում, նա վստահ է, որ եթե ԶԼՄ-ների աղմուկն ու բանավոր դեմարշները հասարակական անձինք դեռ կարող են վերագրվել ժամանակավոր սրացման, ապա ռուսական լրատվական գործակալության ներկայացուցչության վրա հարձակմամբ և նրա աշխատակիցների ձերբակալությամբ ամեն ինչ իր տեղն ընկավ։
"Մեր առջև "սառը պատերազմի" ժամանակների հարաբերությունների վատագույն մոդելն է։ Նույնիսկ արևմտյան ուկրաինամետ կոալիցիայի կողմից նման գործողություններ չեն դիտվել ՀՌԳ մեկնարկից հետո ։ Բոլորը, ովքեր թեմայի մեջ են, հասկանում են. ադրբեջանական ղեկավարությունը խզման էր գնում Ռուսաստանի հետ՝ աստիճանաբար բարձրացնելով խաղադրույքները և ժամանակ առ ժամանակ փորձելով իր մոսկովյան վիզավիների ամրությունը։ Հենց այսպես պետք է մեկնաբանել ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ ռուսական մարտական ուղղաթիռի անձնակազմի ոչնչացումը և 2023 թվականի սեպտեմբերին հակամարտության վերջնական փուլի պահին մեր խաղաղապահների զոհվելը", - վստահ է Ցիբակովը։
Միևնույն ժամանակ փորձագետը վստահ է, որ Ռուսաստանը սեփական անհեռատեսության և զիջողականության պտուղները պետք է քաղի արդեն ոչ հեռու ապագայում։ Նա ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ ոչ պաշտոնապես հնչում են ՌԴ-ում բնակվող ադրբեջանցիների շրջանում բողոքի ցույցեր կազմակերպելու կոչեր՝ միաժամանակ խաղարկելով նաև կրոնական խաղաքարտ:
"Ակնհայտ է ավելի մասշտաբային մի բանի ձգտում, քան, պարզապես, պատվիրված սպանությունների կազմակերպման համար մեղադրվողների կյանքից վաղաժամ հեռանալու համար վրեժխնդրության ցանկությունը։ Իրավիճակն ավելի հասկանալի է դառնում, եթե նկատի ունենանք Բաքվի գեոստրատագիան ։ Այն այժմ անմիջականորեն ուղղված է "Սյունիքի հարցի" վերջնական լուծմանը, այսինքն՝ դեպի Թուրքիա միջանցքի ճեղքմանը՝ Հայաստանի բուն տարածքով։ Իսկ առավելագույնը՝ նաեւ ողջ Հայաստանի վերածումը թյուրքական պրոտեկտորատի", - կարծում է ռուս փորձագետը։
Նրա ասելով՝ բառացիորեն վերջին ամիսներին արդիական է դառնում նաև իրանական ուղղությունը. սխալվում են նրանք, ովքեր կարծում են, թե անգլո-սաքսերը և Թել-Ավիվը հենց այնպես հետ կկանգնեն Թեհրանից: Ցիբակովը նշել է, որ իրանական ռեժիմի ջախջախման ռազմավարությունը, անկասկած, երկարաժամկետ բնույթ կունենա, ինչպես դա եղավ նրա իրաքցի հարևանի հետ՝ Սադամի օրոք:
"Եվ այստեղ, անկասկած, տեղ կա նաև ադրբեջանցի ազգայնականների նկրտումների համար։ Ակնհայտ է, որ պալատականների ամբոխը հիմա Ադրբեջանի նախագահի շուրջ ստեղծում է "ազգը միավորողի" լուսապսակ, իսկ ղարաբաղյան հաջողությունը շատերի մոտ գլխապտույտ է առաջացրել։ Տեսնում ենք երբեմնի խիստ կշռադատված քաղաքական գործչի նապոլեոնչիկ-Սահակաշվիլու հերթական վարիացիայի վերածման հեռանկար", - շարունակել է նա։ Ցիբակովը փաստել է, որ երկու հավակնոտ խնդիրների լուծումը ՝ հայկական և իրանական թատերաբեմերում, չի գլուխ բերվել առանց Ռուսաստանի հետ բախման: "Հենց այստեղից են բխում հարևան երկրի ազգայնականների կողմից ռուսական պետության օբստրուկցիայի պատճառները։ Դրա հասարակությանը պետք է պատշաճ կերպով տաքացնել և պատրաստել գալիք հակամարտությանը, որը կփորձեն սանձազերծել տեսանելի ապագայում, քանի դեռ ՀՌԳ չի ավարտվել", - նշել է փորձագետը ։ Քաղաքագետը կարծում է, որ Ռուսաստանի ընտրությունը, ինչպես միշտ, մեծ չէ. վճռական հակահարված կամ հերթական հավանական հակառակորդի ամոթալի հանդարտեցում: Նրա խոսքով՝ կա նաև երրորդ տարբերակ. կիսամիջոցների տարբերակը, որն ավելի ծանոթ է ողջ հետխորհրդային շրջանի համար։
"Ինչևէ, ճիշտ ժամանակն է հիմա, թեև հսկայական ուշացումով, սեւեռուն ուշադրություն դարձնել ադրբեջանական հասարակությանը։ Այն շատ տարասեռ է ինչպես հանրապետությունում, այնպես էլ Ռուսաստանի տարածքում։ "Սփյուռք" եզրույթն այստեղ այնքան էլ ճիշտ չէ։ Խոսքը հենց մեծ համայնքի մասին է, որը կազմում են ոչ թե մեկ, այլ, առնվազն, մի քանի սփյուռք, որոնք բնավ հիացած չեմ միմյաաանցով։
Բացի այդ, Ռուսաստանի ադրբեջանցիներից ոմանք բավականին ամուր ինտեգրված են մեր հասարակությանը և երբեք չեն եղել պատմական հայրենիքում։ Մյուսները մեր հասարակության մեջ այդպես էլ չեն ընդգրկվել, բայց օբյեկտիվորեն հեռու են Բաքվի վարչակարգին կլանային նկատառումներով աջակցելուց։ Եկել է ադրբեջանական հանրությունում պրագմատիկորեն մտածող գործիչների որոնման ժամանակը, որոնք հասկանում են իրենց շահերի համար Ռուսաստանի հետ լիակատար խզման կործանարար լինելը", - նշել է Ցիբակովը՝ բերելով հարեւան Վրաստանի շատ ուսանելի օրինակը, որը տարիներ անց կարողացել է ինքնուրույն հրաժարվել ծախու վերնախավերի ռուսատյաց գծից"։