Ինչու՞ Երևանը չի ցանկանում ԵԱՀԿ ՄԽ-ն լուծարելու դիմում ներկայացնել՝ մինչև Բաքվի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը. հետաքրքրվել է ադրբեջանցի լրագրողը՝ Փաշինյանից

Արմինֆո. Եվրոպական քաղաքական համայնքի 6-րդ գագաթնաժողովի շրջանակում Տիրանայում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պատասխանել է ադրբեջանցի լրագրողի հարցերին:

Պատասխանելով հարցին, թե արդյոք Հայաստանի նոր սահմանադրության մեջ հղում կլինի Անկախության հռչակագրին, Փաշինյանը հայտարարել է, որ Երևանը դեռ նոր սահմանադրության նախագիծ չունի։

"Բայց մենք վերլուծել ենք մեր սահմանադրությունը, մենք գիտենք այն հարցերը, որոնք բարձրացնում է Ադրբեջանը, և ակնհայտ է, որ դե յուրե, ըստ մեր Սահմանադրական դատարանի որոշման, մեր գործող սահմանադրությունը մեր հարևանների նկատմամբ որևէ տարածքային պահանջ չի պարունակում։

Սա արդեն իրավաբանորեն հաստատված փաստ է, և դա շատ կարևոր է ։ Եվ ես կցանկանայի նշել նաև հետևյալը. ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը երկու հարց է բարձրացնում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման համար: Հարցերից մեկը կապված է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման հետ ։ Մենք ասում ենք, որ, ընդհանուր առմամբ, այս օրակարգը մեզ համար ընդունելի է, և մենք ուզում ենք համոզվել, որ Ադրբեջանը չի ցանկանում փակել հակամարտությունն իր տարածքում և տեղափոխել այն Հայաստանի Հանրապետության տարածք ։ Եվ դրա համար կա լուծում: Մեր առաջարկած լուծումը հետևյալն է. միաժամանակ ստորագրել խաղաղության համաձայնագիր և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման խնդրանքով դիմել ԵԱՀԿ-ին: Այլ կերպ ասած՝ նույն տեղում և միևնույն ժամանակ, ինչը շատ կարևոր է: Եվ դա շատ կարևոր փոխադարձ ժեստ կլիներ մեր տարածաշրջանում վստահության և կայունության համար։

Սահմանադրության հետ կապված ևս մեկ հարց կա։ Ես արդեն ասել եմ այդ մասին և ուզում եմ նշել, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի արդեն համաձայնեցված տեքստում շատ պարզ և հստակ գրված է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը՝ հիմնվելով Ալմա-Աթայի հռչակագրի վրա և հենվելով այն բանի վրա, որ միութենական հանրապետությունների վարչական սահմանները դարձել են պետական սահմաններ ։ Սա նշանակում է, որ Խորհրդային Ադրբեջանը անկախ Ադրբեջան է, Խորհրդային Հայաստանը՝ անկախ Հայաստան։ Սա առաջին շատ կարևոր փաստն է։

Այնտեղ նաև հոդված կա այն մասին, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը միմյանց նկատմամբ տարածքային պահանջներ չունեն և պարտավորվում են ապագայում նման հարցեր ու պահանջներ չբարձրացնել։ Այսինքն, իրականում այն հարցերը, որոնք այժմ բարձրացվում են ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ Ադրբեջանում, լուծված են Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագրի նախագծում։

Կա ևս մեկ շատ կարևոր հոդված, որում ասվում է, որ կողմերից ոչ մեկը չի կարող վկայակոչել իր սեփական օրենսդրությունը ՝ այս համաձայնագիրը չպահպանելու համար: Եվ հենց որ համաձայնագիրը ստորագրվի, Հայաստանի օրենսդրության համաձայն, մենք այն պետք է ուղարկենք Սահմանադրական դատարան, որպեսզի Սահմանադրական դատարանը կարողանա որոշում կայացնել մեր Սահմանադրությանը համապատասխանության վերաբերյալ։ Եվ երբ Սահմանադրական դատարանը որոշում կայացնի, որ համաձայնագիրն ամբողջությամբ համապատասխանում է Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրությանը, դա կնշանակի, որ Հայաստանի Հանրապետության խորհրդարանում այդ փաստաթղթի վավերացման համար որեւէ խոչընդոտ չի լինի: Երբ այն վավերացվի Հայաստանի խորհրդարանում, ուժի մեջ կմտնի մեր սահմանադրության հոդվածը, որտեղ նշվում է, որ վավերացված միջազգային պայմանագրերն ունեն բարձրագույն իրավաբանական ուժ և գերակայություն ունեն տեղական օրենքների նկատմամբ:  

Ինչու՞ եմ ես ասում այս ամենը: Քանի որ ադրբեջանական կողմը հիմա հարցեր է բարձրացնում, թե, իբր, Հայաստանի սահմանադրության մեջ տարածքային նկրտումներ կան Ադրբեջանի նկատմամբ, ինչի մասին ես արդեն խոսել եմ։ Եվ եթե այդ մտավախություններն իրական են, ապա խնդիրը լուծելու ամենակարճ ճանապարհը խաղաղության համաձայնագիր ստորագրելն է ։ Որովհետև երբ խաղաղության համաձայնագիրը ստորագրվի և վավերացվի Հայաստանի խորհրդարանի կողմից, օրենսդրական ամենաբարձր մակարդակով կհաստատվի, որ Հայաստանը տարածքային պահանջներ չունի ոչ Ադրբեջանի, ոչ էլ, ընդհանրապես, իր հարևանների նկատմամբ։

Մենք նույնպես մտահոգություններ ունենք, և տեսնում ենք, որ Ադրբեջանի սահմանադրությունը տարածքային պահանջներ է պարունակում Հայաստանի նկատմամբ ։ Բայց մենք այդ հարցը չենք բարձրացնում այնպես, ինչպես Ադրբեջանն է անում ։ Ինչու՞: Որովհետև մենք տեսնում ենք, որ այդ հարցը լուծված է արդեն համաձայնեցված խաղաղ համաձայնագրի նախագծում։ Եվ այս խնդիրը լուծելու և վերացնելու համար մենք, պարզապես, պետք է ստորագրենք խաղաղության համաձայնագիրը և վավերացնենք այն: Եվ մենք պատրաստ ենք նման որոշում կայացնել>, - հայտարարել է վարչապետ Փաշինյանը։

Պատասխանելով լրագրողի այն հարցին, թե ինչու Հայաստանը չի ցանկանում դիմում ներկայացնել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման մասին՝ մինչև Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը, Փաշինյանն ասել է. "Քանի որ մենք մտավախություն ունենք Ադրբեջանի սահմանադրության հետ կապված, մենք Ադրբեջանի սահմանադրության մեջ տեսնում ենք Հայաստանի նկատմամբ տարածքային նկրտումներ ։ Եվ, ցավոք, մենք տեսնում ենք նաև որոշակի քաղաքական շարժումներ Ադրբեջանում, որոնք հիմք են տալիս մտածելու, որ, առնվազն, Ադրբեջանում կան շրջանակներ, որոնք ցանկանում են, եթե կարելի է այդպես ասել, փակել հակամարտության էջը իրենց տարածքում և հակամարտությունը տեղափոխել Հայաստանի տարածք", - ասել է Փաշինյանը։

Ի պատասխան ադրբեջանցի լրագրողի այն դիտարկմանը, թե Բաքուն արդեն հայտարարել է, որ Երևանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ չունի, Նիկոլ Փաշինյանն ասել է. "Առավել ևս։ Շատ լավ: Ուրեմն, ո՞րն է խնդիրը: Եկեք միևնույն ժամանակ, նույն օրը, նույն տեղում միասին ստորագրենք խաղաղության համաձայնագիրը և համատեղ հայտարարություն, ԵԱՀԿ-ին հասցեագրված համատեղ փաստաթուղթ ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կառույցները լուծարելու մասին։ Ես բազմիցս հրապարակավ խոսել եմ այդ մասին և հայտարարել մեր պատրաստակամության մասին։ Ես վերահաստատում եմ մեր պատրաստակամությունը>: