Արմինֆո. Հայաստանի զինված ուժերի զինծառայողների թիվը, ըստ իրականացված վերլուծության, նվազել է դեռ մինչև 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը։ Այս մասին մայիսի 12-ին "Զինվորական ծառայության եւ զինծառայողի կարգավիճակի մասին", "Պետական տուրքի մասին" օրենքներում եւ ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու օրենսդրական նախաձեռնությանը նվիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է փաթեթի հեղինակ, "Քաղաքացիական պայմանագիր" կուսակցության խմբակցության պատգամավոր Հայկ Սարգսյանը։
Պատգամավորը նշել է, որ զորակոչիկների թվի նվազումը կապված է օբյեկտիվ գործոնների հետ, որոնց թվում է ծնելիության ցածր մակարդակը, այդ թվում՝ արական սեռի ներկայացուցիչների: Այդ առնչությամբ Սարգսյանը վիճակագրական տվյալներ է ներկայացրել, որոնց համաձայն, վերջին 30-40 տարիների ընթացքում տղաների ամենամեծ թիվը գրանցվել է 1990 թվականին՝ 41 054, այն դեպքում, երբ 2001 թվականին այդ թիվը կազմել է 17 285, ինչն, իր հերթին, ազդել է զորակոչիկների թվի նվազման վրա:
Միևնույն ժամանակ, պատգամավորը չի հերքել, որ առկա աշխարհաքաղաքական իրավիճակը, ներառյալ 44-օրյա պատերազմի հետևանքները, նույնպես ազդեցություն է ունեցել զինծառայողների թվի կրճատման վրա: Այս առնչությամբ նա ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ քաղաքացիությունից հրաժարվելու ամենամեծ թիվը եղել է 2020 թվականին, և 2020-2024 թվականներին այդ թիվը, նրա խոսքով, նվազել է։
Խոսելով զինվորական ծառայությունից խուսափելու համար պետական տուրք սահմանելու նախաձեռնության և դրա արդյունքում սոցիալական անարդարության առաջացման ռիսկի մասին՝ նա հավաստիացրել է, որ նախագիծը միտված է ոչ թե սոցիալական անարդարության ստեղծմանը, այլ՝ արդարության վերականգնմանը:
"Զինվորական ծառայությունից ազատվելու համար պետական բարձր տուրքերը նախատեսված են այս խնդիրը կանխելու համար։ Եթե քաղաքացին որոշում է հրաժարվել քաղաքացիությունից, ապա նա պետք է վճարի պայմանագրային զինծառայողի երկու տարվա աշխատավարձին համարժեք գումար: Այդպիսով, մենք ավելի ռացիոնալ կկառավարենք այդ միջոցները։ Բացի այդ, այդ վճարումները կմնան մեր երկրում եւ կուղղվեն այլ քաղաքացիների կյանքի որակի բարելավմանը", - նշել է Սարգսյանը։
Պրոֆեսիոնալ բանակ ունենալու անհրաժեշտության մասին գործող իշխանության հայտարարությունների վերաբերյալ պատգամավորը նշել է, որ իրենք իրատեսորեն ձգտում են հասնել Հայաստանում պարտադիր զինվորական ծառայության ժամկետի կրճատման և աստիճանաբար անցնել մի իրավիճակի, երբ քաղաքացիները կկարողանան կարճատեւ զինվորական ծառայություն անցնել, որից հետո կհաշվառվեն պահեստազորում: Բացի այդ, ինչպես նշել Է Սարգսյանը, դա թույլ կտա մի քանի տարին մեկ 25-օրյա հավաքներ իրականացնել եւ ավելի մեծ թվով պահեստազորայիններ ունենալ։
"Մենք կկարողանանք այդ տրամաբանությամբ լուծել խնդիրը, ինչը նույնպես կբարձրացնի ծառայության գրավչությունը", - նշել Է Սարգսյանը:
Ընդ որում, անդրադառնալով օրենքների փաթեթի փոփոխություններին, որոնց համաձայն, հիվանդություններ ունեցողները պետք է սահմանափակումներով ծառայություն անցնեն, Սարգսյանը չի մանրամասնել, թե ինչ հիվանդությունների մասին է խոսքը: Նա պարզաբանել է, որ այս պահին այդ ցուցակի վերանայման առաջարկի քննարկում է ընթանում ՀՀ առողջապահության նախարարության հետ։
Առաջարկվում է նաև պարտադիր զինվորական ծառայության զորակոչվելու սահմանային տարիքը 27-ից հասցնել 37-ի: Մինչև 18 տարեկան անձանց կողմից ՀՀ քաղաքացիությունը փոխելու դեպքում կգանձվի 15 մլն դրամ պետական տուրք: Բացի այդ, նախատեսվում է քրեականացնել պարտադիր զինվորական ծառայությունից խուսափելը, ներառյալ քրեական վարույթի շրջանակներում նշանակված փորձաքննությանը մասնակցելուց խուսափելու դեպքերը:
Խրախուսական միջոցների շարքում, ըստ փոփոխությունների, օրենսդրության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների մի մասն ուղղվելու է ժամկետային զինվորական ծառայություն անցնող շարքային կազմի զինծառայողների նյութական ապահովման չափի ավելացմանը: 18 տարին լրացած քաղաքացիներին հնարավորություն կտրվի զինծառայություն անցնել կրճատված ժամկետով, ինչն այժմ հնարավոր է միայն 27 տարին լրացած անձանց համար: Ժամկետային զինծառայողներին կառաջարկվի ընտրություն. ծառայել 24 ամիս և ստանալ բարձր ապահովագրություն, ծառայել 6 ամիս և պետբյուջե վճարել 15 մլն դրամ, կամ ծառայել 1 ամիս և վճարել 20 մլն դրամ: Բացի այդ, արական սեռի ներկայացուցիչների՝ մինչև զինվորական ծառայության համար սահմանային տարիքի հասնելը քաղաքացիություն ստանալը կխրախուսվի կրճատված ժամկետով ծառայելու կամ զինվորական ծառայության փոխարեն սահմանված գումարը պետբյուջե վճարելու հնարավորությամբ: