Արմինֆո.Ցավոք, Հայաստանի Ազգային անվտանգության ծառայությունը (ԱԱԾ) հետախուզական տվյալներ չունի Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ընթացքում անհետ կորած 1160 անձանց վերաբերյալ, ինչն անվստահություն է առաջացնում նրանց հարազատների շրջանում: Այդ մասին մայիսի 8-ին հայտարարել է Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը՝ "Ո՞վ է համարվում "անհետ կորած": Երկար սպասված օրինագիծը ՝ թերություններով" օրինագծի քննարկմանը նվիրված մամուլի ասուլիսում:
Անդրադառնալով օրենքի նախագիծը հանրային քննարկման դնելու պատճառներին՝ Սաքունցը նշել է, որ մինչ 44-օրյա պատերազմի սկսվելը երկրի ղեկավարությունն աննպատակահարմար էր համարում անհետ կորած անձանց իրավունքների պաշտպանության ինստիտուցիոնալ մեխանիզմի իրականացումը ։ «Պետությունը բոլորովին պատրաստ չէր անհետ կորած անձանց իրավունքների պաշտպանությանը։ Եթե ԱԱԾ - ն, այնուամենայնիվ, հետախուզական տվյալներ ունի, թող գոնե մեկ կորած քաղաքացու մասին տեղեկություն ներկայացնեն, որպեսզի ծնողները կարողանան վստահել նրանց", - ընդգծել է իրավապաշտպանը ։ Ընդ որում, նա հավելել է, որ խնդիրը ոչ միայն հետախուզական տվյալների բացակայությունն է, այլ այն, որ չկա մասնագիտացված կառույց, որի վրա դրվի տվյալ հումանիտար հարցը: Այս իմաստով նա նշել է այդ խնդիրը լուծելու համար առանձին մարմին ստեղծելու հրամայականը: "Այսպիսով, մենք կարող ենք նաև ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա, ցույց տալով, որ նրանք չունեն քաղաքական կամք ՝ ինստիտուցիոնալ մակարդակով զբաղվելու անհետ կորածների հարցով", - պարզաբանել է Սաքունցը:
ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակի ղեկավարը միաժամանակ նշել է, որ անհետ կորած զինծառայողների ծնողներն ավելի պահանջկոտ են դարձել, քան նախկինում: Նա պարզաբանել է, որ Արցախյան առաջին պատերազմից հետո այդ միտումն այդքան էլ արտահայտված չէր։ "Մեր նպատակն այն է, որ ծնողները ոչ թե խնդրողի, այլ պահանջողի դիրք բռնեն", - հավելել է նա:
Խոսելով ծնողների առանցքային խնդրի մասին՝ Սաքունցը նշել է, որ դա իրենց հարազատների ճակատագրի մասին տեղեկատվություն ստանալն է: Այդ առումով նա ընդգծել է Ադրբեջանի հետ երկխոսության անհրաժեշտությունը, որը, ինչպես նշել է Սաքունցը, ներկայումս չկա, պարզաբանելով, որ այդ խնդիրը մշտապես քննարկվել է հակամարտության քաղաքական կարգավորման համատեքստում, մինչդեռ, իրականում այն հումանիտար է: "Ընդ որում, այն, ինչ պետք է լուծվեր իրավական հարթությունում, այլ ոչ թե քաղաքական հարթությունում, միշտ հերքվել է հենց Ադրբեջանի կողմից", - ընդգծել է իրավապաշտպանը:
Այնուհետև, անդրադառնալով ապագայում խնդրի լուծման համար կանխարգելիչ միջոցառումներին, Սաքունցը նշել է ռազմական գործողություններին մասնակցող զինծառայողների ԴՆԹ տվյալների հավաքագրման նախագծի իրականացման անհրաժեշտությունը, և կան ռիսկեր, որ նրանք կարող են անհետ կորել: "Ընդ որում, օրենքով նախատեսված ռեեստրը, ինչպես նաև ծնողների և հակառակորդի հետ փոխգործակցության հարցերը պետք է կարգավորվեն հատուկ մարմնի կողմից: Այդ մարմինը պետք է հնարավորություն ունենա աշխատել միջազգային կառույցների հետ այս հարցի շուրջ եւ ունենա լիազորություններ, որոնք թույլ տան պաշտպանել անհետ կորածների իրավունքները, ինչը ենթադրում է նրանց հարազատներին բավարար տեղեկատվություն տրամադրել իրենց հարազատների ճակատագրի մասին", - պարզաբանել է Սաքունցը։
ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակի ղեկավարը կարևորել է նաև, որ ՀՀ օրենսդրությունը նախատեսի անհետ կորածների կարգավիճակը որպես տուժող:
Իր հերթին՝ ՄԻՊ աշխատակազմի զինծառայողների եւ նրանց ընտանիքների անդամների իրավունքների պաշտպանության բաժնի պետ Անդրանիկ Եղոյանը պարզաբանել է, որ, գործնականում, բախվում են այն բանին, որ ծնողները հաճախ մի պատասխանատու մարմնից մյուսն են վերահղվում, եւ, արդյունքում, չեն ստանում իրենց հարցերի պատասխանները: Բացի այդ, նա ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ այս հարցում պատշաճ լուծման բացակայությունը իրավական պատասխանատվություն է ստեղծում անհետ կորածների գործով երկրի միջազգային պարտավորությունների չկատարման համար: "Այս նախագիծը միտված է նաև նման բացերի վերացմանը", - վստահեցրել է ՄԻՊ աշխատակազմի ներկայացուցիչը:
Ընդ որում, Եղոյանն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքին, որ ավելի վաղ քրեական վարույթի շրջանակներում անհետ կորած անձանց հարազատները նախկինում տուժող չեն ճանաչվել, ինչի կապակցությամբ տեղեկացված չեն եղել, թե ինչ հանգամանքներ են քննվում այդ վարույթի շրջանակներում: Այս առումով նա նշել է, որ նախագծի շրջանակներում հաշվի է առնվում նաև այդ գործընթացներում հարազատների ներկայության անհրաժեշտությունը: "2023 թվականին այդ հարցն արդեն բարձրացվել է և, նույնիսկ, լուծվել, սակայն լինում են դեպքեր, երբ ծնողները, այնուամենայնիվ, դիմում են բողոքներով, որ իրենց տուժող չեն ճանաչել", - եզրափակել է Եղոյանը:
Նշենք, որ, ըստ պաշտոնական տվյալների, 1988-2005թթ. Արցախյան հակամարտության հետևանքով անհետ կորած է համարվում 1160 մարդ, իսկ Քննչական կոմիտեի տվյալներով՝ 2020թ. 44-օրյա պատերազմի հետևանքով անհետ կորած է համարվում 195 մարդ: Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի վերջին տվյալների համաձայն, 2024 թվականի օգոստոսի դրությամբ հայկական կողմից անհետ կորած է համարվում շուրջ 1000 անձ, ընդ որում, շուրջ 300 մարդ սկսել է այդպիսին համարվել 2020 թվականի աշնանից մինչև 2023 թվականի աշուն ընկած ժամանակահատվածում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում վերջին սրացումից հետո ։ Հատկանշական է, որ բոլոր տվյալները ԿԽՄԿ-ն հավաքել է անհետ կորածների հարազատների դիմումների հիման վրա։ Արցախյան առաջին պատերազմից ավելի քան 30 տարի անց և 44-օրյա պատերազմից 5 տարի անց անհետ կորածների հարազատները շարունակում են ապրել անորոշության մեջ:
Հայաստանի մարզերի երեխաները տեղի ՏՏ համայնքն ապահովել են կոգնիտիվ հակումների ամենամեծ գրադարանով
Իսկանդարյան. Ցանկացած տարածաշրջան ներսից ավելի մեծ և կարևոր է թվում, քան՝ դրսից
Արևելագետ. Ստամբուլի ընդդիմադիր քաղաքապետի ձերբակալությունը Թուրքիայի նախագահի նախընտրական հնարքն է 
Այսպես կոչված՝ "Զանգեզուրի միջանցքի" հարցը Հայաստանում չի լուծվելու. փորձագետ
Իսկանդարյան. Ռուսաստանի ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում և Հարավային Կովկասում կշարունակի նվազել
ԱԺ պատգամավոր. ամենակարևորը ռուս-ադրբեջանական դիմակայությունը Հայաստանի սահմաններին չհասցնելն է
Կառավարության շենքի մոտ ցուցարարները պահանջում են քրեական պատասխանատվության ենթարկել Փաշինյանին՝ ՀԱԵ հասցեին հայտարարությունների համար
Կաթողիկոս. Թուրքիայի ռազմական աջակցությամբ Ադրբեջանն իրականացրել է ոճրագոծություն՝ բռնազավթել և ամբողջապես հայաթափել է Արցախը
Թվում էր՝ ավելի վատ չի կարող լինել. Փաշինյանն անպարկեշտ վիրավորանք է հրապարակել եպիսկոպոսի հասցեին, իսկ նրա կինը հոգևորականներին անվանել է մանկապիղծներ
Հայաստանը պաշտպանել է ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայում ընդունված հակառուսական բանաձևը
Վարդան Ղուկասյանն ընտրվել է Գյումրու քաղաքապետ
Սարգսյանը նշել է երեք հիմնական խնդիրները, որոնք անհրաժեշտ է իրագործել Հայաստանում իշխանափոխությունից հետո
Քաղաքական գործիչ. Փաշինյանը միտումնավոր զոհաբերեց Արցախը՝ Հայաստանի ռազմավարական կողմնորոշումը փոխելու համար
Վաթսուն ամերիկացի օրենսդիրներ ԱՄՆ պետքարտուղարին կոչ են արել դադարեցնել ռազմական օգնությունն Ադրբեջանին
Քաղաքագետ. 31 տարի անց Արցախն Ադրբեջանի կազմում է ճանաչել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքական հոգեզավակը
Փաշինյանը հայտարարել է Ղարաբաղյան շարժման դերի մասին՝ "Հայաստանի պետականության չկայացման գործում"
Փաշինյանը պարզաբանել է, թե խաղաղության համաձայնագրի շրջանակում Բաքվի հետ ինչ հարցեր են քննարկման ենթակա
Դիվանագետների համահայկական խորհուրդը քննադատել է Հայաստանի իշխանություններին՝ "խաղաղության պայմանագրով" Ադրբեջանին միակողմանի զիջումներ անելու համար
Հայաստանի նախկին ԱԳ նախարար. Փաշինյանի խաղաղությունը կապիտուլյացիայի վարպետության դաս է
Բաքվի բանտում գտնվող Ռուբեն Վարդանյանը դադարեցնում է հացադուլը
