ՀՀ ՆԳՆ. Հայաստանում շատ մասնավոր պահնորդական կազմակերպություններ գրանցված են միայն թղթի վրա

Արմինֆո. Հայաստանում պահնորդական գործունեությամբ զբաղվող բազմաթիվ մասնավոր ընկերություններ գրանցված են, բայց, փաստացի, անգործության են մատնված։ Այդ մասին մարտի 25-ին ՀՀ Ազգային ժողովի ամբիոնից հայտարարել է ՀՀ ներքին գործերի փոխնախարար Արմեն Մկրտչյանը, ով առաջին ընթերցմամբ ներկայացրել է "մասնավոր պահնորդական գործունեության մասին" օրենքում եւ հարակից օրենքների փաթեթում փոփոխությունների նախագիծը:

Փոխնախարարի խոսքով ՝ ներկայումս գործող օրենքն ընդունվել է դեռևս 2012 թվականին և, ժամանակի պահանջներին համապատասխան, ճշգրտումներ է պահանջում:

Ներկայումս հանրապետությունում կա  նման գործունեությամբ զբաղվող շուրջ 200 կազմակերպություն, որոնցից միայն 20-ն են կայուն պահնորդական ծառայություններ մատուցում: Մնացածը, ինչպես վկայում են կատարված ուսումնասիրությունները, միայն մասնավոր շահեր են հետապնդում։ Մասնավորապես, գրանցվելով որպես կազմակերպության ընդամենը մեկ ներկայացուցիչ, այդ կառույցներն իրավունք են ստանում զենք ստանալու, այլ ոչ թե՝ կոնկրետ գործունեություն իրականացնելու։ Իսկ գործող օրենսդրությունը թույլ չի տալիս պետական վերահսկողության մեխանիզմների կիրառում։ Այդ իսկ պատճառով ներկայացվել է օրենքի նախագծի նորացված տարբերակը։

Արմեն Մկրտչյանը նշեց, որ փաթեթը նպատակ ունի պահնորդական գործունեությունը բերել միասնական ստանդարտների: Մասնավորապես, արդեն առկա կարգավորումներին այժմ գումարվում են նաև տեսահսկման ծառայությունները, որոնք մատուցվում են տեխնիկական միջոցների տեղադրման, ազդանշանային համակարգի միջոցով պահպանության, ինչպես նաև արագ արձագանքման ծառայությունների միջոցով: Մեկ այլ փոփոխություն վերաբերում է լիցենզիա ստանալու գործընթացին։ Օրինագծով սահմանվում է, որ լիցենզիա ստանալու համար դիմելու պահին կազմակերպությունը պետք է ունենա առնվազն 10 որակավորված պահնորդ՝ ներկայիս մեկի դիմաց: Փաթեթում մտցվում է նաև պահպանվող օբյեկտի պարտադիր ապահովագրության պահանջ: Այս խնդրի լուծման համար կազմակերպությունները պետք է ապահովագրեն նախորդ տարվա արդյունքներով ստացված եկամտի կրկնակի չափով գույք, բայց ոչ ավելի, քան 10 մլն դրամ: Տվյալ դեպքում խոսքը անվտանգության աշխատակիցների անբավարար աշխատանքի պատճառով պահպանվող օբյեկտին պատճառված վնասի փոխհատուցման հնարավորության մասին է, որը պետք է լրացվի ապահովագրական ընկերության կողմից:

Փաթեթով նախատեսվում է բարձրացնել պահնորդական գործունեության լիցենզիայի համար պետական տուրքի չափը՝ բազային դրույքաչափի 300 - ապատիկից մինչև 500-ապատիկի: Թիկնապահներով ուղեկցվող անձի ավտոմեքենաների թիվը չպետք է գերազանցի տրանսպորտային միջոցի մեկ միավորը, իսկ թիկնապահների թիվը ' ոչ ավելի, քան երեք անձ:

Խստացվում է ներկայացված փաթեթի խախտումների համար պատասխանատվությունը, ինչի կապակցությամբ համապատասխան փոփոխություններ են կատարվել վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքում: Նշենք, որ, օրենքի նախագծի հիմնավորման համաձայն, փաթեթի հիմնական նպատակը համապատասխան չափորոշիչների կիրառումն է, հատկապես, հաշվի առնելով, որ 2026 թվականի հունվարի 1-ից ոստիկանությունը կդադարեցնի պետական մարմինների շենքերի և շինությունների պահպանությունը, և այդ գործառույթը կփոխանցվի մասնավոր պահնորդական կազմակերպություններին: Ինչպես ցույց է տվել առկա տեղեկատվության ուսումնասիրությունը, Հայաստանի Հանրապետությունում լիցենզիա ստացած տնտեսվարող սուբյեկտների թիվը 2022 թվականին 2017 թվականի համեմատ աճել է շուրջ 3,6 անգամ ՝ 42-ից մինչեւ 152: Ներկայումս նման կազմակերպությունների թիվը կազմում է 210: Հաշվի առնելով ոլորտի հանրային նշանակությունը ՝ կարևոր է, որ լիցենզիա ստացող տնտեսվարող սուբյեկտներն ունենան համապատասխան ներուժ և տնտեսական ռեսուրսներ: Հակառակ դեպքում, ռիսկը մեծանում է, որ տնտեսվարող սուբյեկտները, չունենալով բավարար ռեսուրսներ պատշաճ որակի ծառայություններ մատուցելու համար, կսկսեն չպահպանել մի շարք օրենսդրական պահանջներ ՝ ծառայությունների արժեքը նվազեցնելու համար: Դա, իր հերթին, կարող է հանգեցնել պահնորդական ոլորտում գործունեություն իրականացնող տնտեսավարող սուբյեկտների միջև մրցակցության հավասար պայմանների խախտման: