Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության նկատմամբ Ադրբեջանի ղեկավարության գործողությունները պետք է որակել որպես ցեղասպանություն. փորձագետների կարծիքը

Արմինֆո. Ռուսաստանի և Հայաստանի քաղաքական, հասարակական գործիչներն ու փորձագետները "Դատ Բաքվում. ինչի կհանգեցնի վրեժխնդրության ձգտումը" կլոր սեղանի ընթացքում իրենց դիրքորոշումն են հայտնել Բաքվում ապօրինի դատավարության վերաբերյալ, մատնանշել են մարդու իրավունքների և միջազգային իրավունքի նորմերի խախտումները, գնահատական են տվել Ադրբեջանի ղեկավարության գործողություններին միջազգային ասպարեզում: Միջոցառումը կազմակերպվել էր ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի կողմից՝ Երևանում ինստիտուտի մասնաճյուղի և միջազգային "Լազարյան ակումբի" հետ համատեղ:

Նիստը նվիրված էր 2025 թվականի հունվարի 17-ին Բաքվում սկսված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարների, այդ թվում ՝ նախկին նախագահներ Արկադի Ղուկասյանի, Բակո Սահակյանի, ԼՂՀ պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի և այլոց դատավարությանը, որոնք ձերբակալվել էին 2023 թվականի սեպտեմբերին ադրբեջանական իշխանությունների կողմից ԼՂՀ տարածքի օկուպացիայի ժամանակ։

Ինչպես հաղորդում է "Լազարյան ակումբի" մամուլի ծառայությունը, հավաքվածները խստորեն դատապարտել են պաշտոնական Բաքվի քաղաքականությունը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ղեկավարության նկատմամբ և դատաքննությունն անվանել են հաշվեհարդար: Ելույթ ունեցողները նշել են, որ Բաքվի գործընթացը կրում է բացառապես քաղաքականացված բնույթ և հանդիսանում է Ադրբեջանի իշխանությունների անձնական վրեժխնդրության ակտ՝ ոչ միայն ապօրինի պահվող Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչների, այլև ողջ հայ ազգի նկատմամբ:

Ինչպես իրենց ելույթներում ընդգծել են մասնակիցները, այդ "դատավարությունն" ուղեկցվում է Բաքվի իշխանություններ կողմից այն ամենի անարգանքով, ինչը թանկ է արցախցիների համար, սկսած պատմությունը վերաշարադրելու փորձերից, որտեղ հայերը տեղ չունեն Կովկասում, մինչև ԼՂՀ - ում մշակութային շենքերի և հուշարձանների ավերումը, ինչպես նաև հազարամյա հայկական եկեղեցիների անվանափոխումը ալբանականի:

Կլոր սեղանի ընթացքում մի շարք մասնակիցներ իրենց անհամաձայնությունն են հայտնել Հայաստանի իշխանությունների դիրքորոշման հետ, որոնք, նրանց կարծիքով, անհրաժեշտ ջանքեր չեն գործադրում Բաքվում ապօրինի պահվող հայ քաղաքացիներին ազատ արձակելու համար:

Մի շարք բանախոսներ ընդգծել են, որ Ադրբեջանի ղեկավարության գործողությունները Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության նկատմամբ, որոնց ինքնորոշման օրինական իրավունքը խախտվել է ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում, պետք է որակել որպես ցեղասպանություն: Նման քաղաքականությունը պահանջում է միջազգային մակարդակով դատապարտել և պատասխանատվության ենթարկել Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների նկատմամբ կատարված հանցավոր արարքների համար:

Հավաքվածները համաձայնել են, որ Բաքվում գերության մեջ պահվող հայ քաղաքացիներին շուտափույթ ազատ արձակելու համար անհրաժեշտ է ուժեղացնել միջազգային ճնշումն Ադրբեջանի ղեկավարության վրա, այդ թվում ՝ խնդրի վրա ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի երկրների ղեկավարության ուշադրությունը հրավիրելու միջոցով, որի կազմում են Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը և Ֆրանսիան, ինչպես նաև՝ այլ միջազգային կազմակերպությունների և ինստիտուտների։

Քննարկման ընթացքում նշվել են այն առանցքային հարցերը, որոնք ենթակա են լուծման Բաքվի բանտարկյալների ազատ արձակման ուղղությամբ հետագա գործողությունների համար: Մասնավորապես, արդյոք Ադրբեջանն իրավունք ունի դատելու պահվող հայ քաղաքացիներին, ինչպիսին է տվյալ դատավարության բնույթը և դատվող հայերի պաշտպանության ապահովման աստիճանը, հայ քաղաքացիների դեմ առաջադրված մեղադրանքներում խոցելի տեղերի բացահայտումը, կազմակերպության ընտրությունը կամ ստեղծումը, որն անհրաժեշտ քայլեր կձեռնարկի Ադրբեջանի ղեկավարության վրա ազդելու և հայ գերիներին հետագայում ազատ արձակելու համար:

Մասնակիցները որոշել են շարունակել ջանքերը՝ Բաքվում անօրինական դատավարության առավելագույն հրապարակայնության համար, եւ նշել են, որ գերիների ազատ արձակման նպատակին հասնելու համար անհրաժեշտ է միավորել հասարակական կազմակերպությունների, տարբեր երկրներում հայկական սփյուռքի եւ բոլոր սրտացավ մարդկանց գործողությունները, որոնց համար մարդկային կյանքի եւ արդարության արժեքները կասկածի ենթակա չեն: