Իսկանդարյան. Ռուսաստանի ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում և Հարավային Կովկասում կշարունակի նվազել

Արմինֆո. Ռուսաստանի ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում և, հատկապես, Հարավային Կովկասում շարունակում է նվազել. դա գլոբալ գործընթաց է, որը հետագայում ևս կզարգանա: Այդ մասին ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում հայտարարել է քաղաքագետ, Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը:

Փորձագետն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Ռուսաստանի ազդեցության նվազումը տևական գործընթաց է, որը դիտվում է արդեն մի քանի տարի։ Այդ երևույթի նշանները դրսևորվում են տարբեր ոլորտներում։

Նա ընդգծել է, որ ներկայիս պայմաններում Ռուսաստանը հնարավորություն չունի կենտրոնանալու Հարավային Կովկասի վրա։ Եվ, նույնիսկ, եթե Ուկրաինայում հակամարտությունը կարգավորվի, Ռուսաստանի վերադարձը տարածաշրջանում նախկին ազդեցությանը քիչ հավանական է թվում՝ անհրաժեշտ գործիքների կորստի պատճառով։

"Չի կարելի նույն դռնով երկու անգամ մտնել։ Նույնիսկ, եթե Ուկրաինան դադարի արդիական թեմա լինել, անհնար է պատկերացնել Ռուսաստանի վերադարձը՝ որպես միասնական ռազմավարական ուժ Հարավային Կովկասում։ Դա ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի արդյունք է, որն արդեն տեղի է ունեցել", - նշել է փորձագետը։

Անդրադառնալով Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի հարաբերություններին Վաշինգտոնում ղեկավարության փոփոխության լույսի ներքո՝ Իսկանդարյանը նշել է, որ դժվար է կանխատեսել իրադարձությունների հետագա զարգացումը՝ հաշվի առնելով նախագահ Դոնալդ Թրամփի անկանխատեսելիությունն ու նրա հայտարարությունների և իրական գործողությունների միջև եղած տարբերությունները:

"Թե ինչպես կզարգանա իրավիճակը հետագայում, ես չեմ կարող ասել։ Անշուշտ, վաղ թե ուշ Թրամփը կխոսի Ուկրաինայում պատերազմի դադարեցման մասին։ Հետաքրքիր է, որ խոշոր տերություններից նա առավել հարգալից է արտահայտվում միայն Հնդկաստանի և Ռուսաստանի առաջնորդների մասին։ Սա անսովոր է ժամանակակից դիսկուրսի համար, ուստի չի կարելի ենթադրել, թե ինչպես կարձագանքի Ռուսաստանը դրան։ Սակայն պետք է հասկանալ, որ Ռուսաստանի համար այս պահին պատերազմը դադարեցնելու ամենահարմար ժամանակը չէ, քանի որ մենք տեսնում ենք նրա հաջողությունները։ Ռուսաստանը, իմ կարծիքով, հակամարտությունը դադարեցնելու մտադրություն չունի։ Հետևենք իրադարձությունների զարգացմանը", - նշել է Կովկասի ինստիտուտի տնօրենը։

Այս առումով, անդրադառնալով Հարավային Կովկասին, Իսկանդարյանը կարծիք է հայտնել, որ ԱՄՆ-ը չունի, չի ունեցել և չի ունենա ռազմավարություն և քաղաքականություն այդ տարածաշրջանի նկատմամբ: Միաժամանակ, ինչպես պարզաբանել է քաղաքագետը, ԱՄՆ դիրքորոշման փոփոխությունը կարող է անուղղակիորեն ազդել Հարավային Կովկասում իրավիճակի վրա։ "Եթե Իրանի, Մերձավոր Արևելքի կամ Ուկրաինայի վերաբերյալ ամերիկյան քաղաքականությունը փոխվի, ապա դա կարող է ազդել Հարավային Կովկասի իրավիճակի վրա։ Սակայն ես չեմ կարծում, որ ԱՄՆ-ը նպատակ ունի այս տարածաշրջանում որեւէ կոնկրետ քաղաքականություն մշակել", - ամփոփել է Իսկանդարյանը։

Մինչդեռ, հիշեցնենք, որ Հայաստանի փորձագիտական հանրությունը, հիմնականում, համակարծիք է, որ Արցախը կարևոր դեր է խաղացել Ռուսաստանի համար՝ որպես չճանաչված, բայց նշանակալի սուբյեկտ տարածաշրջանի քաղաքականությունում: Այն անհրաժեշտ էր Ադրբեջանի վրա ազդելու և Հայաստանում ազդեցության որոշակի գործիքներ ունենալու համար։ Այս փոխազդեցությունը միշտ փոխկապակցված է եղել. մի կողմի խնդիրներն անմիջապես արտացոլվել են մյուս կողմի հետ հարաբերությունների վրա ։ Արցախը ծառայել է որպես ազդեցության հզոր գործիք՝ ոչ միայն որպես հայաբնակ տարածք, այլև որպես քաղաքական սուբյեկտ՝ ի դեմս չճանաչված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության: Այդ սուբյեկտի, ինչպես նաև այնտեղ բնակվող մարդկանց անհետացումից հետո Ռուսաստանը կորցրել է ազդեցության գործուն լծակները ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի վրա, որոնք այդ տեսանկյունից յուրօրինակ "սիամական երկվորյակներ" էին քաղաքականության մեջ։ Հայաստանի փորձագետների ճնշող մեծամասնությունը համակարծիք է, որ Ռուսաստանի կողմից Ադրբեջանի միակողմանի ընտրությունը՝ որպես իր հենարան տարածաշրջանում, խորապես սխալ արտաքին քաղաքական ռազմավարություն է, որն արդեն իսկ հանգեցնում է երկու երկրներում ՌԴ ազդեցության էական կորստի: