Արմինֆո. 2023 թվականի սեպտեմբերին ձերբակալված ռուսաստանահայ միլիարդատեր Ռուբեն Վարդանյանն այս շաբաթ կանգնել է Բաքվի դատարանի առջև ՝ "ահաբեկչության" մեղադրանքով։ Նրա փաստաբանն ու ՀԿ-ները դատապարտում են այդ "ցուցադրական գործընթացը"։ Ալիևի ավտորիտար կառավարման շրջանում Ադրբեջանն ակտիվացրել է հարձակումները Հայաստանի վրա, ինչպես նաև թիրախավորել է Ֆրանսիան, գրում է ֆրանսիական Le Parisien թերթը:
Հոդվածում նշվում է, որ ադրբեջանական բանտերում Վարդանյանի 480 - օրյա բանտարկության հետևանքները երևում են նրա դեմքին. աղոտ հայացք, աչքերի տակի մուգ շրջանակներ, հյուծված, մինչև ատամները զինված զինվորներով շրջապատված: 56-ամյա Ռուբեն Վարդանյանը հակիրճ պատասխանում է հաշտարար դատավորների հարցերին ։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել Քրեական օրենսգրքի 42 հոդվածներով. "ահաբեկչություն", "սպանություն" և "պատերազմի օրենքների և սովորույթների խախտում": "Անվերջ ցուցակ, որը տեղական լրատվամիջոցները կրկին ու կրկին կրկնում են ։ Այս ենթադրյալ փաստերի համար հայ միլիարդատիրոջը սպառնում է մինչև 200 տարվա ազատազրկում։
Հոդվածագիրը նշում է, որ հաջողակ գործարարին, ով նաև "Ավրորա" միջազգային մարդասիրական խոշոր նախագծի համահիմնադիրն էր, փայլուն ապագա էր սպասվում, սակայն 2020 թվականին ամեն ինչ փոխվեց: Ադրբեջանը, դաժան հարձակումներ ձեռնարկելով Լեռնային Ղարաբաղը գրավելու համար, կրկին բորբոքեց հավերժական հակամարտության բոցը: "Այս պատերազմը նրա համար կարմիր գիծ էր": "Նրա համար անտանելի էր տեսնել, թե ինչպես է ամբողջ աշխարհը լքում հայերին", - ասում է նրա որդին ՝ Դավիթ Վարդանյանը: Այն ժամանակ Ռուբեն Վարդանյանը զգում էր, որ առաքելություն ունի իրականացնելու ։ Ոչ ավել, ոչ պակաս. խաղաղությունը վերադարձնել տարածաշրջան: 2022 թվականի սեպտեմբերին նա բնակություն հաստատեց այնտեղ։ Դավիթը հիշում է իրենց վերջին զրույցը, որը տեղի է ունեցել հոր ՝ Լեռնային Ղարաբաղ տեղափոխվելուց մի քանի շաբաթ առաջ ։ "Ես դեմ էի նրա որոշմանը։ Ես վախենում էի, որ նա այնտեղից ողջ չի վերադառնա", - պարբերականին ասել է միլիարդատիրոջ որդին ։
Վճռական գործարարի ծրագիրը որոշ ժամանակ աշխատեց։ Որոշ ժամանակ ՝ մինչև 2023 թվականի փետրվարը, նա զբաղեցրել է Լեռնային Ղարաբաղի պետական նախարարի պաշտոնը, ստեղծել հանրային ճաշարաններ ՝ տեղի բնակչությանը սննդով ապահովելու համար։ Սակայն սեպտեմբերին տարածաշրջանը կրկին պայթում է ։ Ադրբեջանն այնտեղ կայծակնային հարձակում է սկսում, որը ներկայացնում է որպես"հակաահաբեկչական գործողություն" ։ Արդյունքում զոհվել է 400 մարդ, իսկ այնտեղ ապրող 120 000 հայ լքել է Արցախը ։ Ռուբեն Վարդանյանը ձերբակալվել է սեպտեմբերի 27-ին ՝ սահմանը հատելու փորձի ժամանակ ։ Նրա ձեռքին ձեռնաշղթաներ են, նրան շրջապատում են երկու զինվոր ։ Նրա ձերբակալության լուսանկարները տարածվել են ամբողջ աշխարհում ։
Սկսվում է դատական գործընթացը: Նրան խոշտանգում են բանտում։ 2024 թվականի ապրիլին, երկշաբաթյա հացադուլից հետո, նրա հարազատները զրկվել էին նրա հետ կապ հաստատելու հնարավորությունից ։ Որպես պատիժ ՝ իշխանությունները նրան 23 օրով տեղափոխել էին պատժախուց։ "Նա հազիվ էր կարողանում նստել, նրան զրկում էին ջրից և սննդից, լույսը միացված էր օրը 24 ժամ", - գրել է նրա միջազգային փաստաբան Ջարեդ Ջենսերը: Մարդու իրավունքների փորձագետը դատապարտում է "ցուցադրական գործընթացը"՝ լսումների առաջին իսկ օրվանից: 25.000 էջանոց քրեական գործն ամբողջ ծավալով գրված է ադրբեջաներեն լեզվով, որին մեղադրյալը չի տիրապետում:
Ադրբեջանական լրատվամիջոցները նրան անվանում են "պատերազմական հանցագործ" ։ "Հերթական զառանցանքը։ Հիսուն տարեկան մի տղամարդ կանգնած է ռազմական դատարանի առջև, չնայած նա երբեք զինվորական համազգեստ չի կրել: Սա Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի կոպիտ խախտում է", - գրում է փաստաբանը, ով անմիջական կապ չի ունեցել իր պաշտպանյալի հետ ։ "Կարծում եմ, որ նա կստանա երկար ժամկետ, գուցե, նույնիսկ, ցմահ ազատազրկում", - նշում է Ջենսերը: Հենց այդպիսի ճակատագիր են խոստանում Ռուբեն Վարդանյանին տեղական լրատվամիջոցները ՝ ուրախությամբ նրան անվանելով "ռազմական հանցագործ" ։
Կազմակերպելով այս կեղծ դատավարությունը ՝ իշխանությունները, կարծես, վճռական են ռազմավարություն ապահովելու հարցում: "Ռուբեն Վարդանյանն այն մարդն է, ումից ռեժիմը ամենից շատ է վախենում, նա է, ում պետք է տապալել ։ Իլհամ Ալիևին պետք է այս պատմական դատավաարությունը, որպեսզի շրջի Լեռնային Ղարաբաղի անկախության էջը", - պարզաբանում է Շիլլերի միջազգային համալսարանի պրոֆեսոր, "Հայաստանի աշխարհաքաղաքականությունը" աշխատության հեղինակ Տիգրան Եգավյանը:
Ռուբեն Վարդանյանը հունվարի 16-ին նամակ էր հղել, որում դատապարտել էր իր դատավարության պայմանները ։ Նա պարզաբանում է, որ չի զգում "ոչ զայրույթ, ոչ ատելություն", համոզմունք հայտնելով, որ ճշմարտությունը կհաղթանակի ։