Արմինֆո. Բաքվում սկսվել է "ցուցադրական" դատավարություն Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության նախկին ղեկավարների և նրանց մի քանի հայրենակիցների նկատմամբ, որոնք գերեվարվել էին 2023 թվականին Լեռնային Ղարաբաղի ողջ տարածքը գրավելու ադրբեջանական "բլիցկրիգի" ընթացքում: Այդ մասին իր հայտարարության մեջ նշել է Ռուսաստանի Պետդումայի ԱՊՀ երկրների և հայրենակիցների հետ կապերի կոմիտեի առաջին փոխնախագահ Կոնստանտին Զատուլինը։
"Դա անձնական վրեժխնդրության ակտ է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի կողմից, որը ոչ մի դեպքում չի կարող զերծ մնալ դրանից։ 1987թ. հոկտեմբերից մինչև 2024թ. ապրիլի 22-ը հարուցված 1389 քրեական գործերով <պատերազմական> հանցագործությունների մեջ մեղադրվողների աթոռին են հայտնվել իմ բարեկամները՝ ԼՂՀ նախկին նախագահներ Արկադի Ղուկասյանը և Բակո Սահակյանը։ Եվ մյուսները, այդ թվում ՝ ԼՂՀ նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանը, որը հրաժարվել էր Ռուսաստանի քաղաքացիությունից, որպեսզի կիսի Լեռնային Ղարաբաղի հայերի ճակատագիրը", - կարծում է Զատուլինը։
Նրա խոսքով, Լեռնային Ղարաբաղի ողջ հայ բնակչությունը, իսկ դա ավելի քան 100 հազար մարդ է, կանայք, ծերեր եւ երեխաներ, լքել են իրենց տները, եկեղեցիներն ու նախնիների գերեզմանները ու փախել Հայաստան Ադրբեջանում դրախտային կյանքի հեռանկարներից: Նա ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Ղարաբաղից հայերի ելքը Հայաստան 24 ժամ հեռարձակվել է թուրքական հեռուստաալիքներով և տեսանելի է եղել տիեզերքից: Քաղաքական գործիչը հավելել է, որ դատելով այն ամենից, ինչ այսօր տեղի է ունենում Բաքվում, փախստականները միանգամայն իրավացի էին: Զատուլինը համոզմունք է հայտնել, որ դա 21-րդ դարի խայտառակությունն է, որը կրկնում է, թեկուզ փոքր եւ ոչ այնքան արյունալի մասշտաբներով, 20-րդ դարի սկզբին հայերի նկատմամբ հաշվեհարդարի սարսափները:
"Լեռնային Ղարաբաղի հայերին դավաճանության գլխավոր մեղավորը Նիկոլ Փաշինյանն է, որը նրանցից ձերբազատվել է դավադրության արդյունքում։ Ողջ ընթացքում, երբ գերեվարված Արկադի Ղուկասյանը, Բակո Սահակյանը, Ռուբեն Վարդանյանը և այլոք տանջվում էին Բաքվի բանտերում, Հայաստանի քաջարի առաջնորդը մատը մատին չխփեց նրանց ազատ արձակման համար։
Ցավոք սրտի, Լեռնային Ղարաբաղի եւ նրա առաջնորդների ողբերգությանն առնչվող պատմության ստվերն ընկնում է նաեւ մեզ վրա՝ Ռուսաստանում, որը խաբվել է իր խաղաղապահ գործողության առնչությամբ։ Ինչից էլ այսօր օգտվում է պարոն Փաշինյանը։ Ամոթ է", - նշել է ռուս օրենսդիրը, հավելելով, ռուս-հայկական "Լազարյան ակումբի" խորհուրդը պատրաստում է հայտարարություն՝ Բաքվում դատաքննության վերաբերյալ:
Հիշեցնենք, որ հունվարի 17-ին դատավոր Զեյնալ Աղաևի նախագահությամբ Բաքվի ռազմական դատարանը քննել է Լեռնային Ղարաբաղի նախկին ղեկավարների վերաբերյալ "մեղադրական եզրակացությունը": Մեղադրյալների թվում են Լեռնային Ղարաբաղի երեք նախկին նախագահներ Արկադի Ղուկասյանը, Բակո Սահակյանը և Արայիկ Հարությունյանը: Դատարանի առջև են կանգնել նաև նախկին արտգործնախարար Դավիթ Բաբայանը, ԱԺ նախագահ Դավիթ Իշխանյանը, պաշտպանության բանակի նախկին հրամանատար, գեներալ Լևոն Մնացականյանը, գեներալ Դավիթ Մանուկյանը և նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանը:
Հունվարի 16-ին Վարդանյանը հանդես էր եկել հայտարարությամբ, որում պահանջել էր իրեն և իր փաստաբանին հնարավորություն տալ լիարժեք նախապատրաստվել պաշտպանությանը, վերացնել թույլ տրված բոլոր խախտումներն ու կեղծիքները, հրապարակային դարձնել իր և մյուս բոլոր մեղադրյալների նկատմամբ իրականացվող գործընթացը: "Ես պահանջում եմ հնարավորինս բաց գործընթաց ՝ միջազգային լրագրողների և հումանիտար կազմակերպությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ ։ Համոզված եմ, որ միայն իրական դատավարությունը կօգնի քայլ առաջ կատարել մեր ժողովուրդների միջև նոր հարաբերություններ կառուցելու բարդ ճանապարհին", - ընդգծել էր նա։
Վերջում նա պահանջել էր իր գործը միավորել մյուս մեղադրյալների գործերի հետ։ "Իմ գործի 422 հատորից ավելի քան 400 հատորը ընդհանուր գործի դրվագներ են։ Իմ գործն առանձին վարույթում առանձնացնելը արհեստական և անհիմն որոշում է", - հավելել էր Վարդանյանը։