Հայ փորձագետ. Եվրոպան պատրաստ չէ իր շուկաները բացել հայկական արտադրանքի համար

Արմինֆո. Այսօրվա անհանգիստ աշխարհում հարկ չկա խոսել օրենքի գերակայության, միջազգային իրավունքի և միջազգային հանրության մասին։ Բոլոր հարցերը լուծվում են ուժով, և ներկա իրողություններում Հայաստանը պետք է զգույշ գործի։ Այդ մասին դեկտեմբերի 10-ին հայտարարել է  ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր, "Մայր Հայաստան" շարժման նախաձեռնող խմբի անդամ Արթուր Խաչիկյանը՝ Հայաստանում "Ռոսսոտրուդնիչեստվո" - ի ներկայացուցչության կազմակերպած "Հայաստանի մասնակցությունը միջազգային ինտեգրացիոն միավորումներին" պանելային քննարկման ժամանակ լրագրողների հետ զրույցում։

"Հայաստանը պետք է կարողանա ճիշտ պատկերացումներ կազմել իր շուրջն ընթացող գործընթացների մասին, ճիշտ հաշվարկել իր քայլերը և ոչ մի պարագայում չներքաշվել գերտերությունների պատերազմների մեջ", - նշել է փորձագետը:

Ըստ նրա, Հայաստանը չպետք է և ի վիճակի չէ մասնակցել այդ գործընթացներին և պետք է գործի բացառապես սեփական շահերից ելնելով: Խաչիկյանը նշել է, որ իրավիճակը Հարավային Կովկասում օրեցօր բարդանում է ։

"Ինչ վերաբերում է տնտեսական գործողություններին, ապա պետք է անել այն, ինչը բխում է մեր շահերից, և համագործակցել բոլոր այն կազմակերպությունների հետ, որտեղ մենք շահեր ունենք ՝ թույլ չտալով որևէ մեկին մեզ "կամ-կամ" տիպի պայմաններ առաջադրել։ Մենք տեսանք, թե ինչի դա հանգեցրեց Ուկրաինայում։ Այնտեղ ամեն ինչ սկսվեց 2014 թվին ԵՄ-ին ինտեգրվելու տնտեսական հարցերից", - ասել է նա:

Փորձագետը ևս մեկ անգամ ընդգծել է սեփական շահերից ելնելով գործելու անհրաժեշտությունը և՝ չմոռանալ, որ Հայաստանը շատ փոքր պետություն է, որը սխալ հաշվարկների հետևանքով կարող է արագ անհետանալ աշխարհի քարտեզից:

Ճշտմանը, թե արդյոք Հայաստանը կարող է BRICS-ն օգտագործել իր շահերն առաջ տանելու համար, Խաչիկյանը դրական պատասխան է տվել՝ մատնանշելով Երեւանի կողմից օտարերկրյա պետությունների հետ իր կապերի դիվերսիֆիկացման կարեւորությունը: "Որպեսզի չլինի նման երկընտրանք՝ կամ Ռուսաստանը, կամ Արևմուտքը։ Կան շատ կարևոր պետություններ և մեր տարածաշրջանում, և Պարսից ծոցում, կա Հնդկաստան, Չինաստան։ Պետք է դիվերսիֆիկացնել մեր կապերը և անել այնպես, որ իրենց մոտ շահեր առաջանան, այսինքն ՝ մեր տարածքում շահեր ստեղծեն իրենց համար, այդ թվում ՝ "Հյուսիս-Հարավ" և "Արևմուտք-Արևելք" տրանսպորտային միջանցքներին մասնակցելով։ Մասնակցելով այդ նախագծերին ՝ մենք կարող ենք և օգուտներ քաղել, և ինչ-որ չափով ապահովել մեր անվտանգությունը", - հավելել է քաղաքագետը, նշելով, որ սա հսկայական և արդեն հասանելի շուկա է Հայաստանի համար, քանի որ նրա գործընկերներից շատերն արդեն մասնակցում են այդ ոչ ֆորմալ ակումբին։

Նա վստահ է, որ անխոհեմ կլիներ հրաժարվել այդ ամենից և գնալ Արևմուտք ։ "Եթե կա ինչ-որ ուսումնասիրություն կամ առաջարկ, որը ցույց է տալիս, թե ինչպես ենք մենք ստանալու նույն գազը, նավթը, հացահատիկը, և որտեղ ենք վաճառելու մեր գինին ու մթերքը, և Եվրոպան պատրաստ է բացել իր խանութները մեր արտադրանքի համար, ապա՝ հաճույքով ։ Բայց ես նման միտումներ չեմ տեսնում։ Մենք անընդհատ քաղաքականացնում ենք տնտեսությունը", - եզրափակել է Խաչիկյանը։

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ ԵՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2024 թվականի հունվար-հոկտեմբերին կազմել է 1.9 մլրդ դոլար (ընդհանուր ծավալի 7.3%) ՝ տարեկան 14.9% անկմամբ։ Ընդ որում, ԵՄ ուղղությամբ և ներմուծումը, եւ արտահանումը անկում են գրանցել՝ 11,9% - ով և 22,3% - ով, որոնց ծավալները կազմել են, համապատասխանաբար, 1,4 մլրդ դոլար և 500,3 մլն դոլար: Արդյունքում՝ ԵՄ երկրների մասնաբաժինը կրճատվել է ինչպես արտահանման մեջ՝ մինչև 4,3%, այնպես էլ ներմուծման մեջ՝ մինչև 9,7%: Արդյունքում՝ ԵՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առևտրի բացասական սալդոն տարեկան կտրվածքով նվազել է ՝ 969 մլն դոլարից մինչեւ 920 մլն դոլար ։