Արմինֆո. Չի կարելի բանակցություններ վարել Ադրբեջանի հետ ՝ չունենալով սեփական "կարմիր գծերը". այդ իսկ պատճառով դրանք ոչ թե բանակցություններ են, այլ՝ խաղաղության պայմանագրի թղթի վրա Ալիևի "ինքնագիրը" ստանալու գործընթաց։ Այդ մասին դեկտեմբերի 6-ին լրագրողների հետ ճեպազրույցում հայտարարել է ընդդիմադիր "Պատիվ ունեմ" խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը՝ մեկնաբանելով ադրբեջանցիների "Արևմտյան Ադրբեջան" վերադառնալու մասին Ալիևի հայտարարությունը։
Այդ առնչությամբ, արձագանքելով իշխող "Քաղաքացիական պայմանագիր" խմբակցության պատգամավորների այն հայտարարությանը, թե իրենք չեն կարող հաստատել տվյալ հարցի առկայությունը բանակցությունների օրակարգում՝ գաղտնիության և գործընթացը չխաթարելու ձգտման պատճառով, Մամիջանյանը նշել է, որ դա սուտ է:
"Այդ բացատրությունն ընդհանուր ոչինչ չունի գաղտնիության հետ։ Ինչպե՞ս կարելի է նույն նախադասության մեջ օգտագործել Փաշինյանի խոսքերն ու էթիկան։ Ինչ-որ մեկը հաշվե՞լ է, թե քանի անգամ է Փաշինյանը հրապարակել պետական գաղտնիքներ կամ խաղաղ բանակցությունների մանրամասներ։ Դրանք բոլորը հեքիաթներ են", - հայտարարե է Մամիջանյանը, հավելելով, որ դա պարզ բացատրություն ունի ։
Նրա խոսքով ՝ խնդիրն այն է, որ բանակցող Հայաստանը, պարզապես, չունի հստակ "կարմիր գծեր": Նա նաև նշել է, որ Փաշինյանը փորձում է ստանալ Ալիևի հավանությունը, ինչը բացարձակապես չի համապատասխանում Հայաստանի անվտանգության համակարգին և արցախահայության վերադարձի կամ նրանց ինքնորոշման հարցերին:
"Դա ակնհայտորեն կապված է 2026 թվականի հետ, քանի որ Փաշինյանին իր ընտրարշավում պետք է "խաղաղություն" գրությամբ թուղթ, որը ոչ մի կապ չի ունենա այդ հասկացության հետ", - պարզաբանել է Մամիջանյանը:
Այս համատեքստում նա հիշեցրել է, որ Խորհրդային Հայաստանում բնակվող ադրբեջանցիների վտարումը ուղեկցվել է փաստաթղթերով հաստատված փոխհատուցումներով, տրանսպորտով և անվտանգությամբ: Նրանք հնարավորություն են ունեցել վերցնել իրենց սեփականությունը, և այս առումով եթե դա համեմատենք Ադրբեջանական ԽՍՀ-ից տեղահանված հայերի իրավիճակի հետ, ապա պատկերը բոլորովին այլ կլինի ՝ ներառյալ ջարդերն ու այլ բռնությունները։
"Չի կարելի Ադրբեջանի հետ բանակցել "մի ասեք մի բան, որը կարող է նրան զայրացնել" սկզբունքով։ Պետք է հստակ գծել սեփական "կարմիր գծերը"։ Այդ պատճառով՝ դրանք ոչ թե խաղաղ բանակցություններ են, այլ խաղաղության պայմանագրի թղթի վրա Ալիևի "ինքնագիրը" ստանալու գործընթաց", - նշել է Մամիջանյանը։
Ընդ որում, պատասխանելով բանակցությունների օրակարգում այդ հարցի առկայության մասին հարցին, նա ընդգծել է, որ կարևոր չէ, թե ինչ կա օրակարգում. Փաշինյանը կհամաձայնի Ադրբեջանի բոլոր առաջարկներին՝ միայն թե խաղաղության պայմանագիր ստորագրի:
Իշխող "Քաղաքացիական պայմանագիր" կուսակցության խորհրդարանական խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանն, իր հերթին, մեկնաբանելով Ալիևի հայտարարությունները, նշել է, որ տեղին չի համարում դրանք քննարկել այս պահին: Անդրադառնալով խաղաղության պայմանագրի օրակարգում ադրբեջանցիների, այսպես կոչված, "Արևմտյան Ադրբեջան" վերադարձի հարցի առկայությանը, նա հրաժարվել է որևէ մեկնաբանություն անել։ "Ես չեմ պատրաստվում վերլուծել բանակցությունների մանրամասները ՝ դրանց գաղտնիության տեսանկյունից", - հայտարարել է նա:
Խոսելով հայ փախստականների վերադարձի հարցը բարձրացնելու հնարավորության, ինչպես նաև արցախցիներին իրենց հայրենիք հայրենադարձելու մասին՝ նա ընդգծել է, որ դրա վերաբերյալ որևէ պարզաբանման կարիք չի տեսնում: "Բանակցային գործընթացի ընթացքում ցանկացած հրապարակային հայտարարություն կարող է հանգեցնել փակուղային իրավիճակի", - նշել է նա, հավելելով, որ դիրքորոշումները ձևավորվում են բանակցային սեղանի շուրջ:
Ընդ որում, նա ընդգծել է, որ բոլոր հարցերը քննարկվում են, կողմերի իրավունքները պահպանվում են, և Հայաստանը շարժվում է դեպի խաղաղ գոյակցություն և խաղաղության համաձայնագրի վերջնական արդյունքի հասնելու համար:
Մինչդեռ, ընդդիմադիր "Հայաստան" խմբակցության պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը համոզմունք է հայտնել, որ փախստականների վերադարձի հարցը քննարկվում է խաղաղության համաձայնագրի շրջանակներում: Նա նաև հիշեցրել է, որ Ալիևը հիշատակել է Երևանի կենտրոնում շրջանի գոյության մասին, ուր, նրա կարծիքով, պետք է վերադառնան փախստականները՝ նկատի ունենալով Կոնդ շրջանը:
"Եթե Նիկոլ Փաշինյանը կարծում է, որ Կիրանցի երեխաներն ապահով են, երբ նրանցից ընդամենը քսան մետր հեռավորության վրա են գտնվում ադրբեջանցիները, ապա դա ենթադրում է, որ նա նույնպես ցանկանում է իրեն ապահով զգալ, գտնվելով թուրքերի շրջապատում՝ իր ամառանոցից քսան մետր հեռավորության վրա։ Խաղաղության պայմանագրի կետերը միայն կավելանան։ Օրինակ ՝ ադրբեջանցիները պետք է վերադառնան Արևմտյան Ադրբեջան և ինքնավարություն ստանան ։ Սակայն արդյո՞ք նույնն անում է Հայաստանը։ Արդյո՞ք նա հայտարարում է, որ եթե հայերը վերադառնան Նախիջևան, ինքնավարություն կստանան։ Ադրբեջանը խոսում է միակողմանի զիջումների մասին, մինչդեռ, Հայաստանի կողմից նրա շահերը պաշտպանող ոչ մի քայլ չի արվել", - եզրափակել է պատգամավորը:
Հիշեցնենք, որ նախօրեին խորհրդաժողովի մասնակիցներին ուղղված իր ուղերձում Ալիեւը Երեւանից կրկին պահանջել է ադրբեջանցիների վերադարձ Հայաստան, որը նա բնորոշել էր ոչ այլ կերպ, քան "Արեւմտյան Ադրբեջան": Նա ոչ միայն յուրացրել է պարսկական "Կապույտ մզկիթը", այլև հայտարարել "իրենց պատմական հողերի նկատմամբ" ադրբեջանցիների իրավունքի մասին ։ "Ադրբեջանական ժողովուրդը անցյալ դարասկզբից նույնպես բախվել է վերաբնակեցման խնդրին։ Արևմտյան Ադրբեջանում՝ ներկայիս Հայաստանի տարածքում բնակվող ադրբեջանցիները ենթարկվել են էթնիկ զտումների, փուլ առ փուլ բռնի տեղահանվել են իրենց պատմական հայրենիքից: Հայաստանն ամեն կերպ փորձում է հերքել այն փաստը, որ ադրբեջանցի ժողովուրդը դարեր շարունակ ապրել և ստեղծել է հարուստ մշակութային ժառանգություն իր նախնիների հողում։
Ցավոք, հայ հասարակության շրջանում մեր ժողովրդի հանդեպ խորապես արմատավորված ատելությունը, առասպելական "Մեծ Հայքի" մասին երազները, Ադրբեջանի նկատմամբ Հայաստանի սահմանադրության մեջ դեռևս պահպանվող տարածքային նկրտումները և այդ երկրի սրընթաց սպառազինումը խոչընդոտում են երկու երկրների միջև տևական խաղաղության հասնելուն: Հայաստանը միտումնավոր փորձում է Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքի գործունեությունը ներկայացնել որպես սպառնալիք իր տարածքային ամբողջականությանը։ Սակայն համայնքի նպատակն է ապահովել Արևմտյան Ադրբեջանից տեղահանված մեր հայրենակիցների արժանապատիվ վերադարձն իրենց հայրենի հողեր՝ խաղաղության և անվտանգության պայմաններում: Սա զուտ մարդու իրավունքների հարց է։ Հայաստանի կողմից համայնքի գործունեությունը որպես սպառնալիք ներկայացնելը փորձ է խեղաթյուրել խնդրի իրական էությունը և ժխտել միջազգային իրավունքի վրա հիմնված վերադարձի իրավունքը: Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքը բազմիցս երկխոսության կոչ է արել Հայաստանի կառավարությանը, սակայն հակառակ կողմը հրաժարվել է դրանից: Հայաստանը պետք է բանակցություններ սկսի համայնքի հետ և գործնական քայլեր ձեռնարկի արևմտյան ադրբեջանցիների հիմնարար իրավունքների վերականգնման ուղղությամբ", - հայտարարել է Ալիևը:
Իսկանդարյան. Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը քիչ հավանական է՝ բանակցային գործընթացում ասիմետրիայի պատճառով
Կարինե Գևորգյան. Ֆրանսիան, նույնիսկ, տեսականորեն չի կարող ապահովել Հայաստանի անվտանգությունը՝ անհրաժեշտ ռազմական լոգիստիկայի բացակայության պատճառով
Ջրբաշյան. Հայաստանի մարդկային կապիտալում ներդրումները կբերեն 43.6 մլրդ դոլարի ավելացված արժեք
Փորձագետ. "Զանգեզուրի միջանցքի" բացումը կարմիր գիծ է հայոց պետության համար
Կարծիք Կանոնադրության մասին. ոչ Մոսկվան նախկինում, ոչ Վաշինգտոնն այսօր լիակատար և վերջնական ընտրություն չեն կատարի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև
Փաշինյանը՝ Արցախի կորստի համար մեղավորների փնտրտուքի մեջ․ նախկին նախագահներին խորհուրդ եմ տալիս ընդունել բանավեճի իմ հրավերը
Վլադիմիր Վարդանյան. քանի դեռ Գյումրիի ավագանու լիազորությունները չեն դադարեցվել, Հայաստանի իշխանությունները միջամտելու սահմանադրական իրավունք չունեն
«Իմ տունը իմ ամրոցն է» բանաձևը պետք վերաձևակերպել «մեր պետությունն է մեր ամրոցը». Փաշինյան
Հայկ Մարությանը ստորագրահավաք է սկսում՝ ընդդեմ 2025 թվականի հունվարի 1-ից հասարակական տրանսպորտի ուղեվարձի թանկացման
Քաղաքագետը նշել է Հայաստանում ընդդիմադիր շարժումների ձախողումների պատճառները
Կարծիք. Փաշինյանն ավելի ու ավելի է գնում ազգային-պետական ինքնության վերաֆորմատավորման ճանապարհով
Հայաստանը փախստականի կարգավիճակ կտրամադրի Վլադիմիր Բալանդինին
Քաղաքագետ. Հայաստանում հասունանում է հեղաշրջում
Հայաստանի դատավորների միություն. Կարեն Անդրեասյանը ոտնձգություն է իրականացնում դատական իշխանության անկախության նկատմաբ
Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի գլխավոր մարզիչը հեռացվել է զբաղեցրած պաշտոնից
Ընդդիմադիր գործիչը կոչ է արել ձևավորել Համահայկական միացյալ դաշինք՝ Հայաստանում իշխանափոխության համար
