Ժամանակակից Հայաստանում Սփյուռքի հետ հարաբերությունները բարդ են. վերլուծաբան

Արմինֆո.Ժամանակակից Հայաստանում, ներկայիս ղեկավարության շնորհիվ, նկատվում են բարդ հարաբերություններ Սփյուռքի հետ։ Այդ մասին ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի  հետ հարցազրույցում հայտարարել է պատմական գիտությունների թեկնածու, APRI Armenia-ի գիտաշխատող Սերգեյ Մելքոնյանը:

Փորձագետը պարզաբանել է, որ Սփյուռքն առճակատման մեջ է Հայաստանի իշխանության հետ, քանի որ նրա դիրքորոշումը հակասում է նրանց արդի օրակարգին, ինչն ընկալվում է որպես հակազդեցություն ներկայիս ղեկավարության կողմից: "Որտեղ էլ գտնվեմ՝ ԱՄՆ - ում, Ռուսաստանում, Լիբանանում, թե Իրանում, սփյուռքը, հիմնականում, չի աջակցում իշխանությունների գործողություններին։ Նա հանդես է գալիս արցախցիների իրավունքների և ցեղասպանության ճանաչման օգտին, ինչը հակասում է ներկայիս կառավարության քաղաքականությանը", - պարզաբանել է Մելքոնյանը։

Մեկնաբանելով Լիբանանում տեղի ունեցող իրադարձությունները՝ փորձագետն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Սփյուռքի շատ ներկայացուցիչներ դաշնակցական են կամ կապված են ՀՅԴ-ի հետ, որը կառավարող ռեժիմի նկատմամբ ամենասկզբունքային ընդդիմադիր ուժերից մեկն է: Նա նշել է, որ այս առումով ակնհայտ է դառնում Հայաստանի իշխանությունների անգործությունը վտանգված հայկական սփյուռքի նկատմամբ: Մելքոնյանը նաև ընդգծել է, որ Լիբանանի հայ համայնքը ոչ միայն կրճատվել է, այլև դարձել է պակաս ակտիվ, նրա սոցիալական վիճակը զգալիորեն վատացել է, և նա անհրաժեշտ օգնություն չի ստանում:

"Մեզ համար առաջնային խնդիրը մեր սփյուռքն է։ Եթե Լիբանանում էսկալացիան շարունակվի, այն վտանգի տակ կհայտնվի։ Այս մասին գրեթե երբեք չէին մտածել, հատկապես, 2022 թվականի փետրվարին, երբ Իսրայելն ակտիվորեն դուրս էր բերում իր համայնքներն Ուկրաինայից և Ռուսաստանից, իսկ Հայաստանը ոչ մի չվերթ չի կազմակերպել։ Արդյունքում՝ հայերը զոհվում են ինչպես Ռուսաստանի, այնպես էլ Ուկրաինայի կողմից։ Սա առաջին խնդիրն է. պետք է աջակցել Սփյուռքին։ Նույնիսկ, եթե մարդկանց տարհանելու հնարավորություն չկա, պետք է գոնե օգնություն ցուցաբերել", - նշել է Մելքոնյանը ՝ խոսելով Հայաստանի կողմից հնարավոր գործողությունների մասին։

Անդրադառնալով Մերձավոր Արևելքում իրավիճակի ազդեցությանը տարածաշրջանային կայունության վրա՝ փորձագետը նշել է հակամարտության սրման մակարդակի բարձրացման և Իրանի ավելի ակտիվ ներգրավվածության ռիսկը, հատկապես, ԱՄՆ-ում Դոնալդ Թրամփի իշխանության գալուց հետո, ինչը կարող է թուլացնել Իրանի դիրքերը տարածաշրջանում, և այդ առնչությամբ լուրջ վտանգ է ներկայացնում Հայաստանի համար:

"Եթե առաջանա տարածաշրջանային առճակատում, դա կարող է հնարավորություններ բացել Ադրբեջանի համար, որին Իսրայելն ակտիվորեն աջակցում է ռազմական մատակարարումներով ։ Եթե Ադրբեջանը նոր ճակատ բացի Հայաստանի դեմ, գործնակաանում, Իրանի դեմ, դա կհանգեցնի հակամարտության վերաճման։ Չեն բացառվում իսրայելական պատվիրակությունների հայտնվելը կամ հանդիպումները Իսրայելում՝ Ադրբեջանում ռազմական հետախուզության հարցերով, ինչպես դա եղավ 2023 թվականի սեպտեմբերին։ Այդ ռիսկը գոյություն ունի, բայց առայժմ այն շատ բարձր չէ", - ամփոփել է Մելքոնյանը։

 Նշենք, որ Իսրայելի ռմբակոծությունների ֆոնին Լիբանանի շուրջ իրավիճակի սրումից ի վեր Հայաստանի իշխանությունները որևէ կերպ չեն արձագանքել իրավիճակին: Դա հատկապես ուշագրավ է, հաշվի առնելով, որ Լիբանանի ղեկավարությունը մշտապես հայանպաստ դիրքորոշում է ցուցաբերել, երբ Հայաստանն ու հայ ժողովուրդը հայտնվել են բարդ կամ անելանելի դրության մեջ: Այս ողջ ընթացքում պաշտոնական Երևանը միայն Twitter-ում լղոզված կերպով դատապարտել է Լիբանանում ՄԱԿ-ի առաքելությանը (UNIFIL) հասցված հարվածը, ընդ որում, անգամ չնշելով այդ քայլը կատարած երկիրը: հարկ է նշել, որ հայ խաղաղապահները Լիբանանում ծառայություն են իրականացնում UNIFIL-ի կազմում:

Բաց աղբյուրների տվյալների համաձայն, հայերը Լիբանանում թվով երկրորդ ժողովուրդն են։ Լիբանանում քաղաքացիական պատերազմի (1975-1990թթ.) և դրան հաջորդած անվտանգության բացակայության ու ձգձգված տնտեսական ճգնաժամերի հետևանքով ներկայումս երկրում ապրում է շուրջ 100-120 հազար հայ: