Արմինֆո. Խաղաղության եւ ժողովրդավարության ինստիտուտի կոնֆլիկտաբանության եւ միգրացիայի դեպարտամենտի ղեկավար Արիֆ Յունուսը, որն ավելի վաղ զբաղվել է Հարավային Կովկասի երկրների զինված ուժերի ուսումնասիրությամբ, Ադալյաթ Վերդիեւի ձերբակալության պաշտոնական մեղադրանքները "ծիծաղելի" է անվանել ՝ կոչ անելով պարզել իրական պատճառը:
Ինչպես գրում է Turan-ը, ռազմական փորձագետ, պետական հեռուստաալիքների մշտական հաճախորդ Ադալյաթ Վերդիևի դեմ լուրջ մեղադրանք է առաջադրվել ռազմական գաղտնիքի հրապարակման համար: Այս մեղադրանքով (քրեական օրենսգրքի 308-րդ հոդված), եթե մեղավորը ապացուցի հրապարակման չկանխամտածված լինելը, կարող է դատապարտվել 3-7 տարվա ազատազրկման: Ծանրացուցիչ հանգամանքի դեպքում պատիժը կարող է լինել 4-8 տարի ազատազրկում:
Փորձագետին ձերբակալելու և մեղադրելու պատմության մեջ զարմանալին այն է, որ նրա՝ տեսագրությունում ձեռքով ցույց տված լեռների բարձունքներն ու բարձունքներում գտնվող ռազմական օբյեկտները լավ ու ավելի լավ են երևում ինչպես տիեզերքից, այնպես էլ թռչող սարքերի տեսախցիկներից: Այդ դեպքում ինչու՞ են հետապնդում փորձագետին։
Այդ կապակցությամբ Turan - ը Յունուսին խնդրել է մեկնաբանել իրավիճակը եւ կարծիք հայտնել, թե որքանով են իրատեսական այն պնդումները, թե նա հրապարակել է ադրբեջանական ռազմական օբյեկտների տեղակայման գաղտնի վայրերը, հիշեցրել է, որ Ադրբեջանը ԵԱՀԿ անդամ է, եւ ամեն տարի Պաշտպանության նախարարությունը (ՊՆ) ԱԳՆ է ուղարկում, իսկ նա ՝ Վիեննայի ԵԱՀԿ կենտրոնակայան՝ մանրամասն տեղեկություններ իր զինված ուժերի տեղակայման եւ կազմի մասին, ինչպես նաեւ այն մասին, թե ումից եւ որքանով զենք եւ տեխնիկա է գնել:
"Այդպես պարտավոր են վարվել ԵԱՀԿ բոլոր անդամները ։ Ընդ որում, պետք է ուղարկել ոչ ընդհանուր բնույթի տեղեկություններ, այսինքն ՝ ՊՆ ԶՈՒ-ում քանի զինվոր և սպա կա, ինչպես նաև՝ տանկեր, ինքնաթիռներ և այլ ռազմական տեխնիկա։ Օրինակ, քիչ է նշել, թե որտեղ որ կորպուսն է գտնվում, և քանի զինվոր ու սպա կա այնտեղ, կամ, ասենք, նշել, որ Քյուրդամիրի ռազմական ավիաբազայում այսքան ինքնաթիռ կա ։ Ոչ, պետք է նշել, թե կոնկրետ ինչ տեսակի ինքնաթիռներ, կոնկրետ քանիսն են, զինվորական անձնակազմի թիվը եւ անպայման նշել օդանավակայանի աշխարհագրական կոորդինատները, որպեսզի ԵԱՀԿ-ի անդամները տիեզերքից կարողանան ստուգել այդ տեղեկատվությունը։ Այդ ամենը հետո հրապարակվում է, և դրանց կարելի է հեշտությամբ ծանոթանալ։ Ես ժամանակին, նույնիսկ, պատրաստվում էի գիրք հրատարակել Հարավային Կովկասի երկրների զինված ուժերի մասին՝ այդ տվյալների հիման վրա", - պարզաբանել է փորձագետը։
Այս համատեքստում նա նշել է, որ, ասվածից ելնելով, ակնհայտ է, որ երկրները, այդ թվում ՝ հայերը, ԱՀ ՊՆ պաշտոնական տվյալներից քաջատեղյակ են Ադրբեջանի զինված ուժերի թվաքանակի և տեղակայման մասին։
Նրա խոսքով, բացի այդ, եթե խոսքը հայերի մասին է, Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին գտնվում են եվրոպացի դիտորդներ, նրանք այնտեղ ունեն ժամանակակից և տիեզերական հետախուզության հետ կապված սարքավորումներ և ճշգրիտ տեղեկատվություն են ստանում ադրբեջանական բանակի տեղակայման մասին, առնվազն, սահմանի երկայնքով և Լեռնային Ղարաբաղում:
"Այժմ 21-րդ դարն է, և "պետական գաղտնիք" կամ "լրտեսություն" հասկացություններըը փոխվել են և ավելի շատ աենչվում են ռազմական տեխնոլոգիաներին, այլ ոչ թե այն մասին տեղեկատվության հետ, թե որտեղ և ինչ է գտնվում ։ Դրա համար էլ հետաքրքիր կլիներ իմանալ ձերբակալության իրական պատճառը, չէ որ Վերդիեւը իշխանությունների համար բացարձակապես յուրային մարդ է", - վստահ է քաղաքագետը։
Ճշտմանը՝ թե արդյոք ԵԱՀԿ-ն բացահայտում է ռազմական գաղտնիքները, և որքանով հավանական է, որ դրանք հրապարակվեն հանրությանը հասանելի ԶԼՄ-ներում, Յունուսը հիշել է իրական պատմություն՝ սեփական կյանքից։ "1999 թ. - ին մենք Լեյլա Յունուսի հետ որոշել էինք ցույց տալ նման մեղադրանքների անհեթեթությունը եւ ստուգել մեր հասարակության մակարդակը: Լեյլա Յունուսը մամուլի ասուլիս էր հրավիրել, որտեղ մանրամասն պատմել էր ադրբեջանական բանակի թվաքանակի մասին, ընդ որում, մանրամասն և թվերով: Բայց նա չէր նշել աղբյուրները, իբր, դրանք իր տվյալներն են: Լրագրողների աչքերից երևում էր, որ նրանք ցնցված են և, ոչ բոլորն էին հրապարակել նրա տվյալները", - հավելել է փորձագետը ։
Կոնֆլիկտաբանը նշել է, որ միայն որոշ լրագրողներ էին որոշել հրապարակել այդ տվյալները, բայց նրանք էլ անմիջապես սկսել էին զանգահարել, որ իրենց կանչում են գլխավոր դատախազություն և սպառնում են դատապարտել պետական գաղտնիք հրապարակելու համար:
"Մեկ շաբաթ անց նա կրկին մամուլի ասուլիս անցկացրեց և իր առջև դրեց անգլերեն և ռուսերեն գրքերի մի մեծ կույտ: Բացատրեց, որ այդ գրքերը պաշտոնապես հրատարակվել են, բաց վաճառվում են, և այդ բոլոր թվերն ինքը վերրել է դրանցից։ Վերջում նա ցուցադրեց Բաքվում հրատարակված "Հայ-ադրբեջանական հակամարտություն. ռազմական ասպեկտ" գիրքը, որի հեղինակն է Ադրբեջանի ՊՆ գնդապետ, պաշտպանության նախարարի օգնական Ջհանգիր Արասլին: Այդ գրքում նշված էին այն թվերը, որոնք նա մեկ շաբաթ առաջ նշել էր մամուլի ասուլիսի ժամանակ",-ամփոփել է Յունուսը։
Հավելենք, որ ավելի վաղ Վերդիևը տեսանյութ էր հրապարակել, որտեղ հաղորդվում էր, որ Ադրբեջանի ԶՈՒ – ն, այլ ոչ թե սահմանապահները, ինչպես հայտարարվել էր, տեղակայվել են հայ-ադրբեջանական սահմանին ՝ Տավուշի մարզի Կիրանցի շրջանում, որտեղ ավելի վաղ անցկացվել էր, այսպես կոչված, սահմանազատում: Նշվում էր, որ նրանք գերիշխող դիրքեր են զբաղեցրել և այժմ լիովին վերահսկում են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի բոլոր ճանապարհները։