Արմինֆո. Հայ-ադրբեջանական սահմանից ԵՄ դիտորդական առաքելությունը դուրս բերելու Բաքվի առաջարկին Երևանը հակընդդեմ առաջարկ է արել. դիտորդներին հետ քաշել միայն սահմանազատված տեղամասերից: Այդ մասին հաղորդել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ ՀՀՀ հարցազրույցում։
"Այնտեղ օբյեկտիվորեն դիտորդների կարիք չկա", - ընդգծել է նա: Հիշեցնելով, որ սահմազատծման հանձնաժողովների վերջին հանդիպումը տեղի է ունեցել հոկտեմբերին, վարչապետը տեղեկացրել է, որ կողմերը հանդես են եկել սահմանազատման գործընթացի հետագա հատվածները որոշելու վերաբերյալ փոխադարձ առաջարկներով: Այս առումով Փաշինյանն ընդգծել է, որ այդ տեղամասը կորոշվի արդեն հանձնաժողովների հաջորդ հանդիպման ժամանակ։ Նա ենթադրել է, որ այդ հարցի շուրջ գործընթացները կշարունակվեն միայն այն բանից հետո, երբ ադրբեջանական կողմն ամփոփի ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության խորհրդաժողովի արդյունքները (COP 29), որն անցկացվել է Բաքվում:
Հիշեցնենք, որ 2023 թվականի հունվարի 23-ին ԵՄ խորհուրդը համաձայնել էր ձևավորել Եվրամիության նոր քաղաքացիական առաքելություն Հայաստանում (EUMA) ՝ անվտանգության և պաշտպանության ընդհանուր քաղաքականության շրջանակներում։ Առաքելության նպատակն է նպաստել Հայաստանի սահմանամերձ շրջաններում կայունությանը, տեղերում վստահության ամրապնդմանը և ԵՄ աջակցությամբ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված ջանքերին նպաստող պայմանների ապահովմանը:
Հայաստանում ԵՄ քաղաքացիական առաքելության կազմում ընդգրկվել է մինչև 100 մասնագետ: Առաքելության աշխատանքի առաջին չորս ամիսների համար հատկացվել է ավելի քան 8 մլն եվրո ։ EUMA-ի նախնական մանդատը նախատեսված է երկու տարվա համար, նրա օպերատիվ շտաբը նշանակվել է Եղեգնաձորում: Քաղաքացիական գործողության հրամանատարն է Ստեֆանո Տոմատը, EEAS-ի քաղաքացիական պլանավորման և վարքագծի բաժնի (CPCC) գործադիր տնօրենը:
Առաքելությունը սկսել է գործել 2023 թվականի փետրվարի 20-ին։ Դրա կազմում ընդգրկվել են 8 ֆրանսիացի ժանդարմն և 15 ոստիկան Գերմանիայից։ Բացի այդ, 2023 թվականի դեկտեմբերի 11-ին ԵՄ ԱԳՆԽ նիստի արդյունքներով Եվրամիության արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը հայտարարել է առաքելության թվաքանակը 209 մարդու հասցնելու մտադրության մասին։
Նշենք, որ հոկտեմբերի 12-ին Երեւանում կայացած "Խաղաղության խաչմերուկ. միավորելով անվտանգությունն ու ժողովրդավարությունը" համաժողովի ժամանակ ԵՄ առաքելության ղեկավարի պաշտոնակատար Մարեկ Կուբերսկին հայտարարել էր, որ մտադրություն կա երկարաձգել ԵՄ դիտորդական առաքելությունը Հայաստանում: Նա ընդգծել էր, որ եթե նման որոշում կայացվի, ԵՄ առաքելությունը Հայաստանում կմնա ևս 2 տարի: