Դեսպան. Իրանն ու Ռուսաստանը որոշ ընդհանուր շահեր ունեն Հարավային Կովկասում, բայց նրանք դաշնակիցներ չեն

Արմինֆո. Իրանն ու Ռուսաստանը որոշ ընդհանուր շահեր ունեն Հարավային Կովկասում, բայց նրանք դաշնակիցներ չեն։ Այս մասին հայտարարել է Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին՝ New York Times-ին հարցազրույցում։

Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում Ռուսաստանի և Իրանի ազդեցությանը նվիրված NYT-ի նյութում հատուկ շեշտադրում է արվում երկու երկրների շահերի տարբերությանը:

"Բաարեկամներ և մրցակիցներ. Մոսկվան և Թեհրանը մրցում են Կովկասում" վերնագրով նյութում հեղինակը պատմում է դեպի հայ-իրանական սահման իր ճանապարհորդության մասին՝ փաստելով ՌԴ ԱԴԾ սահմանապահների մոտալուտ հեռանալը:

"Սա Իրանի և Հայաստանի միջեւ սահմանն է, 30 մղոնանոց գոտի, որը աշխարհաքաղաքական գլխապտույտ տեղաշարժի շրջադարձային կետն է ։ Այստեղ ՝ Կովկասում, Լեռնային տարածաշրջանում, որտեղ Եվրոպան հանդիպում է Ասիային, Ռուսաստանն ու Իրանը գնալով ավելի հաճախ են դիտարկվում որպես մրցակիցներ, մինչդեռ, արեւմտյան երկրները, ինչը  արմանալի է, ինչ - որ ընդհանուր գործեր են գտնում Թեհրանի հետ", - գրում է նյութի հեղինակը։

Ընդ որում, նշվում է, որ անցյալ շաբաթ հազվագյուտ հարցազրույցում Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին խոստովանել է տարածաշրջանում Ռուսաստանի եւ Իրանի շահերի տարբերությունը, այլ ոչ թե "ռազմավարական գործընկերությունը", որը նրանք հաճախ դավանում են՝ միավորվելով Միացյալ Նահանգների դեմ: "Մենք դաշնակիցներ չենք", - ասել է պարոն Սոբհանին: "Մենք ունենք որոշակի տարաձայնություններ, և ունենք որոշ ընդհանուր շահեր։ Դա չի նշանակում, որ մենք դաշնակիցներ ենք", - պարբերականը մեջբերում է դեսպանի խոսքը։

Հոդվածի հեղինակների կարծիքով ՝ Հայաստանը՝ քրիստոնյա բնակչության գերակշռությամբ ժողովրդավարությունը, գտնվում է Ռուսաստանի և Իրանի մրցակցության կենտրոնում ։ "Նրան նաև մտահոգում է իր ոխերիմ թշնամի Ադրբեջանի հետ պատերազմի վերսկսման հեռանկարը, որն այս շաբաթ կարևոր քայլ է կատարում համաշխարհային ասպարեզում՝ ընդունելով համաշխարհային առաջնորդներին ՄԱԿ - ի ամենամյա կլիմայական համաժողովում, որը հայտնի է որպես ԿԳ", - նշում է հոդվածի հեղինակը:

Ընդ որում, նա ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ անցյալ տարի Հայաստանն իր հարավային հարեւան Իրանին դիտարկում էր որպես իր ինքնիշխանության գլխավոր երաշխավոր, այն դեպքում, երբ Ադրբեջանը՝ գերազանցապես մահմեդական աշխարհիկ ինքնակալությունը, խորացնում էր ռազմական կապերն Իրանի թշնամու՝ Իսրայելի հետ:

"Ռուսաստանը ձգտում է զսպել Իրանի աճող ազդեցությունը Հայաստանում ՝ նախկին խորհրդային Հանրապետությունում՝ առևտրային ուղիների խաչմերուկում, որոնք Մոսկվային անհրաժեշտ են արևմտյան ներմուծումը փոխարինելու համար։ Իրավիճակը բարդանում է նրանով, որ արեւմտյան որոշ երկրներ, որոնք ներկայումս Իրանի հետ հակամարտության մեջ են, Կովկասում իրենց շահերը՝ պատերազմի կանխումը եւ Ռուսաստանի ազդեցության նվազեցումը, տեսնում են Թեհրանի շահերին համընկնող", - շարունակում է հրապարակման հեղինակը։

Այնուհետև պարբերականը մեջբերում է Հայաստանի սահմանների դիտարկման ԵՄ առաքելությունը գլխավորող Մարկուս Ռիտերի խոսքերն այն մասին, որ իրանցիներն "այստեղ՝ տարածաշրջանում, հայերի լավագույն բարեկամներն են":

"Տարածաշրջանի ապագայի շուրջ լարվածության վերջին փուլը պտտվում է հայկական հողի բարակ շերտի ՝ Սյունիք նահանգի շուրջ։ () Այս պահին այդ ճանապարհը Պարսից ծոցից դեպի հյուսիս առանցքային երթուղի է և որոշիչ նշանակություն ունի իրանական ապրանքները Ռուսաստան և Եվրոպա արտահանելու համար: Սակայն հենց այնտեղ են Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը ցանկանում արեւելք-արեւմուտք երթուղի անցկացնել դեպի Թուրքիա, որը դուրս լինի Հայաստանի վերահսկողությունից, երթուղի, որը, ինչպես մտավախություն ունեն հայերը, Ադրբեջանը կարող է ուժով գրավել", - պնդում է պարբերականը։

Սոբհանին հայտարարել է, որ այդ իրադարձությունների դեմ հանդիման Իրանը չի կարող համաձայնել միջազգային սահմանների փոփոխությանը: Նա, սակայն, հստակ հայտարարություն չի արել այն մասին, թե ինչ քայլ կձեռնարկի Իրանը Ադրբեջանի հարձակման դեպքում, և հայտարարել է, որ նման հնարավորության մասին խոսք լինել չի կարող: