Արմինֆո. Հոկտեմբերի 8-ին Ազգային ժողովում ընթանում են խորհրդարանական լսումներ՝ նվիրված Ընտրական օրենսգրքի աղմկահարույց փոփոխություններին:
Հիշեցնենք, որ հոկտեմբերի 24-ին ԱԺ-ն առաջին ընթերցմամբ հավանություն է տվել Ընտրական օրենսգրքում արդարադատության նախարարության առաջարկած փոփոխություններին, որոնք թույլ կտան նոր ընտրություններ անցկացնել արտակարգ կամ ռազմական դրություն հայտարարվելու դեպքում: Կողմ քվեարկեց 65, դեմ ՝ 28 պատգամավոր:
Այսօր լսումների ժամանակ ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Արմենուհի Հարությունյանը նշել է, որ առաջին ընթերցումից հետո ՀՀ ԱԺ պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Վարդանյանի որոշմամբ ձևավորվել է աշխատանքային խումբ, որն աշխատում է արտակարգ և ռազմական դրության ժամանակ ընտրությունների անցկացումն արգելող դրույթը ՀՀ սահմանադրությանը համապատասխանեցնելու ուղղությամբ: Բազմաթիվ քննարկումներից հետո ընդունվել է նախնական տարբերակը, որը կներկայացվի երկրի կառավարություն։ Մասնավորապես, նոր դրույթով ամրագրված է, որ ընտրությունները կասեցվում են արտակարգ կամ ռազմական դրություն մտցնելու մասին որոշումն ուժի մեջ մտնելու պահից:
Բացի այդ, եթե քվեարկության օրը նշանակված է մինչև արտակարգ և ռազմական դրություն հայտարարելը մինչև ժամը 20.00-ն, ապա ընտրական գործընթացը կասեցվում է: Ինչպես նշել է Հարությունյանը, այն դեպքում, եթե դրությունները մտցվեն ժամը 20:00-ից հետո, այսինքն ՝ մինչեւ ընտրությունների արդյունքների ամփոփումը եւ արձանագրությունների կազմումը, քվեարկության արդյունքները կշարունակվեն այն ընտրատեղամասերում, որտեղ հնարավոր է ձայների հաշվարկ, որից հետո գործընթացը նույնպես կասեցվում է: Այս դրույթի նպատակն այն է, որ ընտրությունների արդյունքները չզրոյացվեն ։ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը անհրաժեշտության դեպքում կարող է հայտարարել նոր քվեարկություն:
Ընդհանուր առմամբ, ինչպես նշել է փոխնախարարը, Հայաստանի Ընտրական օրենսգրքի փոփոխություններն ուղղված են երկրի ժողովրդավարական ինստիտուտների հետագա զարգացմանը: Նոր ԸՕ-ի կարևոր բաղադրիչներից է լինելու սահմանադրական իրավունքների իրացման հարցում շարժունակության խնդիրներ ունեցող անձանց համար պետական երաշխիքների ընդլայնումը: Այդ նպատակով նախատեսվում է մշակել այդ խնդրի լուծմանն ուղղված միջոցառումների համալիր ։
Նախագիծը պահանջում է, որ ընտրություններին մասնակցող կուսակցություններն ու դաշինքները երեք աշխատանքային օրը մեկ Կոռուպցիայի հակազդման հանձնաժողովին տրամադրեն տվյալներ իրենց բանկային հաշիվներում առկա միջոցների շարժի վերաբերյալ ՝ ցուցակների գրանցման պահից մինչև ընտրություններին հաջորդող երրորդ օրը: Տեղեկատվության ամփոփումից հետո հանձնաժողովը պարտավոր է հաշվետվությունը հրապարակել իր կայքում:
Մինչդեռ ընդդիմությունն արդեն իսկ արտահայտել է իր մտահոգությունները ՝ կապված այն բանի հետ, որ իշխանությունը վերարտադրվելու հնարավորություն կունենա ։ Մասնավորապես, ընտրությունների կանխատեսելի արդյունքների դեպքում իշխանությունները կարող են արտակարգ իրավիճակ հրահրել, որպեսզի ընդհատեն քվեարկության գործընթացը: Ընդդիմադիր "Հայաստան" խմբակցության քարտուղար Արծվիկ Մինասյանը տեղեկացրել է, որ խմբակցության պատգամավորներն այսօր պետաիրավական հարցերի հանձնաժողով են ներկայացրել իրենց առաջարկություններն ու դիտողությունները:
Հիշեցնենք, որ Հայաստանի նոր Ընտրական օրենսգիրքն ընդունվել է 2021 թվականին ։ Դրա առանցքային փոփոխությունների թվում է ռեյտինգային ընտրակարգից հրաժարվելը։ Մինչև 2025 թվականը կուսակցությունների ֆինանսական հաշվետվությունների նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում է Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը, իսկ նախընտրական քարոզարշավների բյուջեների նկատմամբ ՝ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը: Սակայն 2025 թվականից հետո նախատեսվում է վերանայել այս համակարգը, քանի որ Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը հաշվետու է կառավարությանը, ինչը կասկածներ է առաջացնում նրա անկախության վերաբերյալ: