Արմինֆո.Գերմանիայի դատարանը որոշել է փախստականի կարգավիճակ տալ Լեռնային Ղարաբաղի հայերին՝ Ադրբեջանի հարձակումների պատճառով նրանց հայրենիք վերադառնալու անհնարինության պատճառով:
Ինչպես գրում է Dearjv.de-ն, 2024 թվականի սեպտեմբերի 16-ի երկու որոշումներով (1-K1819/23.KC.A և 1 K 1820/23.KC.A) դատավոր Վ. Գ. Կասելը վճռել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի նախկին բնակիչները, ովքեր ունեցել են 070 կոդով հայկական անձնագիր և տեղահանման արդյունքում լքել են Լեռնային Ղարաբաղը, չեն համարվում Հայաստանի քաղաքացիներ:
"Որպես Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջանի նախկին բնակիչ՝ հայցվորը էթնիկ հայ է, բայց ոչ Հայաստանի քաղաքացի ։ Թեև Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչներին նախկինում միշտ տրվել են հայկական անձնագրեր, սակայն Հայաստանի կառավարության կարծիքով, դա արվել է միայն նրա համար, որպեսզի նրանք կարողանան մեկնել արտերկիր և առանց քաղաքացիության որևէ ճանաչման: Այս վերապահումով անձնագրերի տրամադրումն արտացոլվել է "070" կոդային համարով փաստաթղթերի մակնշման մեջ, որը Հայաստանի հայերի անձնագրերում չկա ։ Միայն Լեռնային Ղարաբաղից էթնիկ հայերի զանգվածային արտաքսման և դեպի Հայաստան փախուստի ընթացքում լայն հանրությանը հայտնի դարձավ, որ այդ խմբին Հայաստանում որևէ քաղաքացիական իրավունք տրված չէ: Փոխարենը, Հայաստանի անվիճելի տարածք փախչելուց հետո ՀՀ կառավարությունը նրանց առաջարկել է Հայաստանի քաղաքացիություն ստանալու համար դիմելու հնարավորություն։ Սակայն, քաղաքացիությունը կարող է որոշել ծագման երկիրը ապաստան րամադրելու մասին օրենքին համապատասխան միայն այն դեպքում, եթե շահագրգիռ անձը իսկապես օգտվել է քաղաքացիություն ընդունելու հնարավորությունից", - ասվում է դատավճռի տեքստում:
Այնուհետև դատարանը նշել է, որ էթնիկ հայերն Ադրբեջանի կողմից վերահսկվող տարածքներում մշտապես ենթարկվում են համակարգված խտրականության, որը, դատարանի կարծիքով, Ադրբեջանում երկար տարիների ավանդույթ ունի:
"Չնայած շարունակվող խմբակային հետապնդմանը, որն այստեղ կարելի է անտեսել, միակ դատավորի կարծիքով, ադրբեջանական ծագում ունեցող էթնիկ հայերին քաղաքացիական կարգավիճակի և ճամփորդական փաստաթղթերի տրամադրման մերժումը իրենից ներկայացնում է հետապնդման ակտ՝ 3a Abs 2 Nr. 2 AsylG հոդվածի իմաստով: Այն փաստը, որ այս մերժումն իսկապես տեղի է ունենում և ազդում է նաև հայցվորների վրա, զգալի հավանականության խնդիր է: Ի վերջո, Ադրբեջանում հայերի նկատմամբ խտրականությունը բազմամյա ավանդույթ ունի և լայնորեն փաստագրված է: Ընդհակառակը, պարզ չէ, թե ինչու հայցվորների դեպքում բացառություն պետք է արվի նրանց օգտին", - ասվում է դատավոր Վ. Գ. Կասելի որոշման մեջ:
Դատարանը Միգրացիայի և փախստականների դաշնային գերատեսչությանը (BAMF) պարտավորեցրել է հայցվորներին փախստականի կարգավիճակ տրամադրել՝ Ապաստանի մասին օրենքի 3-րդ հոդվածին համապատասխան: