ՀՀ ԱԳՆ. Հայաստանի շուրջ կայուն և խաղաղ միջավայրի ձևավորումն, առաջին հերթին, ենթադրում է Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորում

Արմինֆո. ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունը 2025 թվականին շարունակելու է Հայաստանի շուրջ կայուն և խաղաղ միջավայր ձևավորելուն ուղղված իր ջանքերը: Այդ մասին հոկտեմբերի 31-ին հայտարարել է արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը՝ ԱԺ հանձնաժողովների նիստում, որտեղ քննարկվում է 2025 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը։

Նրա խոսքով՝ առաջադրված խնդիրը նախատեսում է, առաջին հերթին, հարաբերությունների կարգավորում Հայաստանի հարեւանների հետ, որոնց հետ հարաբերություններ չկան, և դրանց զարգացում տարածաշրջանի պետությունների հետ, որոնց հետ այդ կապերը գտնվում են բարձր մակարդակում։ "Առաջին հերթին, երբ խոսքը վերաբերում է հարաբերությունների կարգավորմանը, նկատի ունենք հարաբերությունները Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև: 2024 թվականի արդյունքներով այդ ուղղությամբ հաջողվել է շատ էական արդյունքի հասնել, հատկապես, երբ խոսում ենք սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացի մասին։ Փոխադարձ հիմունքներով հաստատվել է սահմանների սահմանազատման եւ սահմանային անվտանգության հանձնաժողովների աշխատանքի կանոնակարգը: Առաջիկայում կողմերը միմյանց կտեղեկացնեն կանոնակարգի ուժի մեջ մտնելու մասին", - ասել է նախարարը, հավելելով, թե որևէ հիմք չկա կասկածելու, որ ինչպես ընթացիկ, այնպես էլ հաջորդ տարի շարունակվելու է սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը։

Միրզոյանն ընդգծել է, որ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հաջորդ ուղղությունը համաձայնության հասնելն ու խաղաղության պայմանագրի ստորագրումն է: Երևանն այս հարցում կառուցողական դիրքորոշում է որդեգրել ՝ առաջարկելով չկարգավորված հարցերը թողնել ավելի ուշ և հնարավորինս արագ ստորագրել փաստաթուղթը համաձայնեցված կետերով: "Ներկայում կա ըմբռնում, որ կան ևս 1-2 ձևակերպումներ, որոնց շուրջ բանակցությունները շարունակվելու են", - ասել է նախարարը ՝ միաժամանակ զգուշավոր լավատեսություն հայտնելով խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հնարավորության վերաբերյալ: Նա ենթադրություն է հայտնել, որ նշված 1-2 ձևակերպումների շուրջ արդեն մոտ ժամանակներս կողմերին կհաջողվի համաձայնության գալ, որից հետո պայմանագիրը պատրաստ կլինի ստորագրման:

Միրզոյանն անդրադարձել է նաև Հայաստանի սահմանադրությունը փոխելու անհրաժեշտության մասին Բաքվի պահանջներին։ Նրա խոսքով՝ Երևանն անհիմն է համարում երկրի հիմնական օրենքում Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ ունեցող կետերի առկայության մասին հիմնավորումները: Առավել ևս, որ ՀՀ Սահմանադրական դատարանը ճանաչել է, որ 1991թ.Ալմա - Աթայի հռչակագրի հիման վրա երկրների միջև սահմանազատման անցկացումը լիովին համապատասխանում է ՀՀ սահմանադրության դրույթներին: Իսկ դա նշանակում է, որ Հայաստանը չունի որևէ այլ պահանջ, քան իր սահմանների պահպանումը։

ԱԳ նախարարն ընդգծել է, որ քայլեր են ձեռնարկվում տարածաշրջանի տրանսպորտային և տնտեսական կապերի ապաշրջափակման ուղղությամբ: Նա հավելել է, որ Հայաստանն առաջարկել է խնդրի լուծման իր տարբերակները, որոնք որոշ վերապահումներով ընդունվել են Ադրբեջանի կողմից, և այդ հարցում ևս որոշակի առաջընթաց կա: "Մոտ ժամանակներս մենք կշարունակենք աշխատանքն Ադրբեջանի հետ, եւ այն կետերի շուրջ, որոնք արդեն համաձայնեցված են, հույս կա, որ համաձայնության կհասնենք հաղորդակցությունների ապաշրջափակման հարցում", - ընդգծել Է նախարարը, հիշեցնելով հայկական կողմի սկզբունքների մասին. բոլոր այն ենթակառուցվածքները, որոնք կանցնեն Հայաստանի տարածքով, պետք է գտնվեն Երեւանի ինքնիշխան իրավասության ներքո, իսկ բուն գործընթացը պետք է լինի փոխադարձության սկզբունքների վրա: Այդ սկզբունքներն ամրագրված են նաև ՀՀ կառավարության նախաձեռնած "Խաղաղության խաչմերուկ" նախագծում ։ "Ուրախ եմ տեղեկացնել, որ բազմաթիվ պետություններ և միջազգային կազմակերպություններ ողջունել են այս նախաձեռնությունը ։ Կարծում եմ, որ այն կարող է դառնալ ավելի լայն գլոբալ լոգիստիկ ցանցի մաս ։ Նախագիծը կարող է նաև հիմք հանդիսանալ տարածաշրջանի տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման համար", - ընդգծել է ՀՀ ԱԳ նախարարը։

Հիշեցնենք, որ հոկտեմբերի 25-ին Հայաստանն ու Ադրբեջանը հաստատել են երկու պետությունների միջև սահմանների սահմանազատման հանձնաժողովների աշխատանքի կանոնակարգը: Կանոնակարգը հաստատելու մասին հրամանագրեր են ստորագրել Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները՝ Վահագն Խաչատուրյանը և Իլհամ Ալիևը: