Իրավապաշտպան. Ինքնորոշման իրավունքի իրացումն անհնար է առանց Արցախ վերադառնալու

Արմինֆո. Ինքնորոշման իրավունքի իրացումն անհնար է առանց Արցախ վերադառնալու։ Այդ իրավունքի իրացումը չի կարող իրականացվել արցախցիների կողմից ուրիշ ոչ մի տեղ։ Այս մասին հոկտեմբերի 28-ին Երեւանում արցախահայության վերադարձի իրավական հեռանկարներին եւ միջազգային դատարաններում հայ - ադրբեջանական իրավական վեճերին նվիրված մամուլի ասուլիսում հայտարարել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում հայ ռազմագերիների շահերը ներկայացնող Սիրանուշ Սահակյանը։

Այդ համատեքստում նա ցավով արձանագրել է, որ հայկական կողմն այդ իրավունքի իրացման մեջ մանևրելու շատ տեղ չունի երկու առանցքային գործոնների առկայության պատճառով ՝ արցախցիների կողմից հայրենազրկման և ողջ հայ բնակչության տեղահանման:

"Նախկինում գոյություն ունեցած պետականությունը, որը գտնվում էր միջազգային ճանաչման ճանապարհին, կորցրել է երկու առանցքային հատկանիշ ՝ տարածքը և այդ տարածքում բնակվող բնակչությունը։ Երբ խախտվում է ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքը, և այդ իրավունքն ունեցող մարդիկ բռնի տեղահանվում են իրենց հայրենիքից, ակնհայտ է դառնում, որ այդ իրավունքը կորցնում է իր ուժը: Նման պայմաններում վերադարձի իրավունքը նոր նշանակություն է ստանում", - պարզաբանել է իրավապաշտպանը։

Այդ առումով նա նաև ուշադրություն է հրավիրել միջազգային ասպարեզում այդ հարցի առաջմղման հարցում Հայաստանի իշխանությունների գործողությունների անհամաչափության վրա։ Նրա գնահատմամբ՝ Հայաստանի կառավարությունը պատշաճ ակտիվ գործողություններ չի ձեռնարկում արցախցիների ինքնորոշման իրավունքի առաջմղման ուղղությամբ:

Ճշտմանը, թե արդյոք որևէ տեղաշարժ կա ադրբեջանական գերությունից հայ ռազմագերիների և քաղաքացիական անձանց վերադարձի հարցում, Սահակյանը բացասական պատասխան է տվել: Նրա խոսքով ՝ այդ գործընթացում որեւէ առաջընթաց չկա։

Ընդ որում, նա վստահ է, որ ձերբակալվածների նկատմամբ դատական գործընթացները ձգձգվում են Բաքվում կայանալիք ՄԱԿ-ի կլիմայական համաժողովի (COP 29) պատճառով:

"COP 29-ի ֆոնին դատական գործընթացները կարող են միջազգային հանրության ավելորդ ուշադրությունը գրավել, ուստի գործընթացը ձգձգվում է ։ Գերիների ազատ արձակումը հնարավոր է կլիմայական գագաթնաժողովի համատեքստում, բայց խոսքը Արցախի նախկին ղեկավարության մասին չէ: Նրանցից այժմ պահանջում են ցուցմունքներ, որոնք այնուհետև օգտագործվում են միջազգային դատարանում ։ Այս գործընթացը դեռ ավարտված չէ, ուստի նախկին ղեկավարության վերադարձը քիչ հավանական է: Սակայն չի բացառվում, որ որպես մարդասիրական ժեստ ազատ արձակումը կարող է տեղի ունենալ նրանց համար, ովքեր գերեվարվել են 2023 թվականին ռազմական ագրեսիայի ընթացքում", - պարզաբանել է Սահակյանը։