Փորձագետ. Երեւանում օդի աղտոտվածությանն առնչվող իրավիճակը հուսադրող չէ

Արմինֆո. Երևանում օդի աղտոտվածությանն առնչվող իրավիճակը հուսադրող չէ։ Այդ մասին հայտարարել է Ասիական զարգացման բանկի (ԱԶԲ) կլիմայի փոփոխության հարցերով ավագ փորձագետ Վարդան Կարապետյանը՝ ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների համար ԱԶԲ-ի "Climate Literacy/Reporting for Media Professionals" թեմայով սեմինարի հարթակներում պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հարցին:

Մասնավորապես, փորձագետին խնդրել են անաչառ գնահատական տալ օդի աղտոտվածության հետ կապված իրավիճակին՝ հաշվի առնելով երկու պետական մարմինների տվյալների տարբերությունը։ Մի կողմից՝ Երևանի քաղաքապետարանը վստահեցնում է, որ մայրաքաղաքում օդի աղտոտվածության մակարդակի հետ կապված իրավիճակը գտնվում է նորմայի սահմաններում և համապատասխանում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) պահանջներին՝ հղում անելով մայրաքաղաքի շինհրապարակներում տեղադրված տվիչներին։ Մյուս կողմից՝ կա Շրջակա միջավայրի նախարարության "Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն" ՊՈԱԿ-ի հայտարարությունը, որն ահազանգում է, որ մայրաքաղաքի մի շարք շրջաններում օդում փոշու և ծծմբի երկօքսիդի խտության մակարդակը գերազանցում է թույլատրելի նորման։

ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի խնդրանքով Կարապետյանը պարզաբանել է իրավիճակը, նշելով, որ քաղաքապետարանի տվիչները, որոնք տեղադրված են ավելի քան 400 կետերում, մոնիթորինգի սահմանափակ հնարավորություններ ունեն: Բանն այն է, որ այդ սարքերը գնահատում են միայն 2 չափանիշ՝ ածխաթթու գազի (CO2) և փոշու մակարդակը, այսպես կոչված, PM 2.5: Մինչդեռ, Հայաստանի Հիդրոմետկենտրոնը մոնիտորինգ է իրականացնում Երևանում և Հայաստանի ողջ տարածքում ՝ ըստ մեծաթիվ ցուցիչների։ "Նրանք նայում են ջերմոցային գազերի ողջ սպեկտրին, առավել վտանգավոր պարամետրերին, եւ պատկերն այդ առումով հուսադրող չէ", - ասել է փորձագետը:

Կարապետյանի ասելով՝ խնդիրը բավականին հայտնի է, այդ թվում ՝ նաեւ կառավարության համար ։ Նա պատմել է, որ իշխանություններն այդ հարցով բանակցություններ են վարել նաև ԵՄ-ի հետ ։ Մասնավորապես, այժմ քննարկվում է նոր ծրագրի գործարկման հնարավորությունը, որն ուղղված կլինի օդի մոնիթորինգին և աղտոտման դեմ պայքարին։ Բացի այդ, Ասիական զարգացման բանկն այս փուլում աջակցում է Շրջակա միջավայրի նախարարությանը տրանսպորտային միջոցների արտանետումների մոնիտորինգի մեթոդաբանության մշակման հարցում:

Որպես օդի աղտոտվածության դեմ պայքարի հիմնական միջոց փորձագետը նշել է կանաչ տարածքների մակերեսների ավելացումը և քաղաքաշինության հավասարակշռված զարգացումը, որով Երևանն առայժմ չի կարող պարծենալ: Նա նշել է, որ 90-ականներից ի վեր Հայաստանում լայնածավալ անտառտնկումներ չեն իրականացվել, իսկ կանաչ գոտիները, որոնք պաշտպանում էին Երևանը, կլանելով օրական մինչև 5 տոննա փոշի, հատվել են էներգետիկ ճգնաժամի շրջանում:

Երևանում այսօր գրանցվել է մեկ շնչի հաշվով 8.7 քմ կանաչ գոտիների ցուցանիշ, որը նվազագույն նորմ է: ԱՀԿ-ը խորհուրդ է տալիս միջինը 9 քմ, բայց ցանկալի մակարդակը 12 քմ է: Այս առումով Կարապետյանը նշել է, որ առավել շահեկան վիճակում է գտնվում Երևանի կենտրոնը, որտեղ տվյալ ցուցանիշը 12 քմ է, մինչդեռ, անմխիթար վիճակ է Էրեբունի և Շենգավիթ վարչական շրջաններում, որտեղ բնակչության մեկ շնչին բաժին ընկնող կանաչ գոտիները 2-3 քմ-ի սահմաններում են: