Հայաստանի ԱԽ քարտուղար. Սեփական հսկիչ անցակետերի նկատմամբ վերահսկողությունը ԵՄ-ի հետ վիզային ռեժիմի ազատականացման շուրջ երկխոսության պայմաններից մեկն է

Արմինֆո. Հայաստանի սահմաններին ռուս սահմանապահների փոխարինման գործընթացը նոր չի սկսվել: Այդ մասին հայտարարել է ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը Factor.am-ի հետ հարցազրույցում ՝  անդրադառնալով Իրանի հետ սահմանային անցակետից ռուս սահմանապահների դուրս բերմանը։

«Զվարթնոց» օդանավակայանում, Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ունեցել ենք նաև Ռուսաստանի Դաշնության ներկայություն։ Ռուսաստանի հետ քաղաքական պայմանավորվածություններն այնպիսին են եղել, որ եթե Հայաստանը ձեռք է բերում կարողություններ իր սահմանների անվտանգությունն ապահովելու, ապա ՀՀ-ն ամբողջական կամ մասամբ իր վերահսկողության տակ է վերցնում սահմանների պահպանությունը։ Ռուսաստանի հետ համաձայնությունը պետք է դիտարկել այս տեսանկյունից։ Եվ քանի որ ՀՀ ԱԱԾ Սահմանապահ զորքերը ձեռք են բերել բավարար կարողություններ, մենք առաջարկել ենք Ռուսաստանի Դաշնությանը, որպեսզի հունվարի 1-ից Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ անցակետում ամբողջությամբ ՀՀ սահմանապահ զորքերը ծառայություն իրականացնեն, ինչպես նաև՝ Թուրքիայի և Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ սահմանին համատեղ ծառայություն իրականացնենք։ Արդեն սկսել ենք նախապատրաստական աշխատանքները։ Հունվարի 1-ից կանցնենք այս՝ բարձրագույն մակարդակում ձեռք բերված պայմանավորվածության իրականացմանը», - ասել է Գրիգորյանը, հավելելով, որ ՀՀ Սահմանապահ զորքերն ունեն բավարար կարողություններ՝ այդ ծառայությունն իրականացնելու համար։

Անդրադառնալով այն հարցին, թե արդյոք Հայաստանը մոտ է Թուրքիայի և Իրանի հետ ամբողջական սահմանը վերահսկելու փուլին, պաշտոնյան չի պատասխանել, միայն ասելով, որ այդպիսի բան չի քննարկվել, եւ ՀՀ-ն շարունակական կարողություններ է ձեռք բերում, ՀՀ-ն զարգացնում է իր կարողությունները, որպեսզի սահմանի անվտանգության ապահովման համար իրականացնի պատասխանատվություն։ «Կշարունակենք աշխատել այս ուղղությամբ», - հավելել է նա։

Հարցին, թե որքանով է հավանական, որ Թուրքիան չի հարձակվի Հայաստանի վրա՝ հայ-թուրքական սահմանից Ռուսաստանի հեռանալուց հետո, Գրիգորյանը հիշեցրել է, որ այս փուլում Երեւանն ու Անկարան բանակցություններ են վարում հարաբերությունների կարգավորման շուրջ, եւ արդեն պայմանավորվածություն կա՝ բացել սահմանները երրորդ երկրների քաղաքացիների եւ դիվանագիտական անձնագրեր ունեցող անձանց համար: Նրա խոսքով ՝ այս ամենը վկայում է այն մասին, որ հարաբերությունները նորմալացման ճանապարհով շարժվելու միտում ունեն ։ Գրիգորյանը հավելել է, որ ռուս սահմանապահների փոխարինումը պայմանավորված կլինի այդ ոլորտում Հայաստանի հնարավորությունների զարգացմամբ, երկրի շուրջ ընթացող գործընթացներով և, ընդհանուր առմամբ, տարածաշրջանում տիրող իրավիճակով:

Անդրադառնալով այն հարցին, թե որտեղից է Հայաստանը վերցնելու այդ ռեսուրսները, պաշտոնյան վստահեցրել է, որ հենց փորձի բացակայությունն է եղել սահմանային անվտանգության ոլորտում ռեսուրսների անբավարար լինելու պատճառը:

Այնուհետև նա նշել է, որ Եվրամիության հետ վիզային ռեժիմի ազատականացման համատեքստում շատ կարևոր է զարգացնել սահմանների միասնական կառավարման հայեցակարգը, և Հայաստանը քայլեր է ձեռնարկում այդ ուղղությամբ: Նրա խոսքով, ԵՄ-ի հետ վիզային ռեժիմի ազատականացման շուրջ երկխոսությունը սկսվել է, եւ Երեւանն իր առջեւ բարձր նշաձող է դրել համաձայնագրի ստորագրման համար անհրաժեշտ պահանջների արագ անցման համար:

Հարցին, թե արդյոք սեփական սահմանների ամբողջական կառավարումը պայման է ԵՄ-ի հետ վիզային ռեժիմի ազատականացման համար, Գրիգորյանը վստահեցրել է, որ ավելի շուտ՝ վերահսկողությունը անցակետի նկատմամբ: "Եթե մենք հիմա նայենք, ապա հունվարի 1-ից ամբողջությամբ կկառավարենք մեր անցակետերը", - ասել Է ԱԽ քարտուղարը:

Դիտարկմանը, թե Թուրքիայի հետ սահմանը շարունակում է փակ մնալ, Գրիգորյանը նշել է, որ Երևանն ակնկալում է այդ անցակետի շուտափույթ բացում:

"Հայաստանը պատրաստ է թեկուզ հիմա բացել այդ սահմանը՝ նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների հիման վրա", - ասել է Գրիգորյանը, պատասխանելով հարցին, թե արդյոք այդ թեման քննարկվել է Նյու Յորքում Հայաստանի վարչապետի և Թուրքիայի նախագահի հանդիպման ժամանակ:

Այնուհետև հարցազրույց վարողը դժգոհել է, որ հայ-իրանական սահմանին Նռնաձոր կամ Շվանիձոր այցելելու համար ինքը պետք է թույլտվությունն ստանար ռուս սահմանապահներից և Մեղրիի քաղաքապետարանից, Գրիգորյանը հակընդդեմ հարց է ուղղել, թե արդյոք այսօր այդ խնդիրը կա: Նա պատասխանել է, որ չգիտի։

Այնուհետև պարզաբանմանը, թե արդյոք չէր կարելի այնպես անել, որ այն հատվածի 40-50 կմ-ը, որի մասին խոսք է   գնում, հատկապես, Ադրբեջանի հետ հաղորդակցությունների առաջիկա ապաշրջափակման համատեքստում, լիներ Հայաստանի իրավազորության ներքո, Գրիգորյանը նշել է այդ տեղամասի մասին միջանցքային տրամաբանությամբ մտածելու անթույլատրելիությունը։ Նրա խոսքով՝ միջանցքային տրամաբանությունը Հայաստանի ինքնիշխանության նկատմամբ հավակնություն է, եւ հաղորդակցությունների ապաշրջափակում կարող է լինել միայն հավասարության և փոխադարձության սկզբունքով:

Անդրադառնալով Ճշգրտող հարցին, թե արդյոք Ադրբեջանը համաձայն է փոխադարձության սկզբունքով միջազգային մասնավոր կազմակերպությունների ներդրմանը տարածաշրջանում սահմանների պաշտպանության համար, Գրիգորյանը հայտարարել է, որ ապաշրջափակում նշանակում է անվտանգության երաշխիքների առկայություն Հայաստանի եւ Ադրբեջանի տարածքներում: "Հայաստանը հայտարարել է, որ պատրաստ է այդ երաշխիքները տրամադրել սեփական ուժերով։ Հայաստանը պատրաստ է այլ ինստիտուտներ ներգրավել միայն փոխադարձության սկզբունքի հիման վրա։ Այլ կերպ ասած՝ փոխադարձությունն ու հավասարությունը նույնպես կարևոր սկզբունքներ են: Մեզ առայժմ  չի հաջողվել համաձայնության գալ այդ հարցի շուրջ", - ասել է պաշտոնյան։